Sümerliler’in depolarındaki malları kayıt altına almak için kullandığı tabletlerle başlayan baskı teknolojisi 5 bin yıl sonra hayatın her alanına girdi. Çin’den Avrupa’ya yayılan baskı ve matbaa 1900’lerde yaygınlaştı ve önce ofislere sonra evlere girdi. Artık bulut ve akıllı teknolojilerle birlikte baskı makineleri kilometrelerce uzaklıktan yazıcıların mürekkep seviyesinden arızaya, baskı sayısından taramaya tüm imkanları sunuyor. Türkiye’de 7,5 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşan baskı sektörünün dünden bugüne gelişimine bakalım.
Resim sanatı ve yazı, insanlık tarihinin ilk çağlarından itibaren insanla birlikte gelişimini sürdürdü. İnsanoğlu yaşadıklarını ve gördüklerini ilk çağlardan bu yana ağaç kabuklarına, mağara duvarlarına resmetmeye ve başkalarıyla paylaşmak istedi. Bilinen ilk yazı örnekleri M.Ö. 3300 yıllarında Sümerliler dönemine kadar dayanıyor.
Sümerliler’in depolarında başladı
Bulunan yazılar Sümer rahipleri tarafından tablet taşların üzerine ucu sivri materyaller ile aktarılarak tapınak ve depolardaki malları kayıt altına almak amacıyla kullanılmıştı.
Matbaa Çin’den yayıldı
Baskı ya da metin çoğaltma işlemi uzun bir geçmişe sahip. Matbaanın tarihte ilk kez Çinliler tarafından M.S. 593 yılında kurulduğu biliniyor. O zamanlarda ağaç oyma harflerle işleyen ilkel bir yöntem uygulanmıştı. Çinliler aynı zamanda M.S. 2. yüzyılda Lun adlı bir Çinli tarafından kağıdı icat ettikten sonra önemli arşivler ve ciddi dokümanlar elde ettiler. Sonraları kağıt yapımı Avrupa’ya ulaşarak giderek gelişti.
Avrupa’ya 15. yy’da geldi
Ahşap kesim Çin ve Japonya’da yüzyıllarca kullanılmış olsa da bilinen en eski Avrupa örneği 15. yy başlarından kaldı. Ahşap kesme, metin ve görüntülerin bir ahşap bloğun yüzeyine oyulduğu kabartma baskı tekniğiydi. Yüzyılın sonuna gelindiğinde, Avrupa’daki 250’den fazla şehirde matbaa kuruldu.
Renkler 16. yüzyılda geldi
16. yy’a gelindiğinde baskı teknikleri daha da gelişti. 1710’da Alman ressam ve gravür sanatçısı Jakob Christof Le Blon, ilk gravür bezini çeşitli renklerde üretti. Her plaka kırmızı, sarı ve mavi kullanılarak farklı bir renkle mürekkeplendi. Daha sonra, siyah çizgiler taşıyan dördüncü bir plaka ekledi. Bu teknik, modern renkli baskının temelini oluşturmada yardımcı oldu.
İpek kumaşla gelişti
1903’te Amerikan yazıcı Ira Washington Rubel, kağıt için ilk litografik ofset baskıyı üreten bir araç yaptı. 1907’de İngiliz Samuel Simon, ipek kumaşın bir baskı ekranı olarak kullanılması sürecinde patent aldı. Serigrafi hızlı bir şekilde pahalı duvar kağıdı üretmek ve keten ve ipek gibi kumaşlara baskı yapmak için popüler hale geldi.
1967’de ofise girdi
1967’de kimyasal olarak işlenmiş özel bir kâğıt kullanarak belgeleri kopyalamak için bir elektro-fotografik işlemle ofis baskı makineleri üretildi. IBM 3800 ve Xerox 9700 gibi ilk lazer yazıcılar, 1975 yılında piyasaya çıktı.
Ofiste dijital baskı
1990’da başlatılan Xerox Docutech, 135 sayfalık bir dakikada siyah beyaz xerografik baskı motorunu tarayıcı ve son işlemci modülleri ile birleştirdi. 1993’te ise dijital baskı başladı.
Dijital baskı devrimi
Dijital baskı, gelişen teknoloji ile birlikte hayatımıza giren ve farkında olmasak da günlük yaşamımızda farklı şekillerde karşımıza çıkan bir kavram. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte dijital baskı makinaları sayesinde sektör artık dijital baskıya döndü. Dijital baskı, adından da anlaşılacağı üzere bilgisayar üzerinde dijital bir şekilde hazırlanan tasarımların, istenilen malzeme (folyo, branda, ahşap, kumaş, cam, duvar gibi) üzerinde basılmasını sağladı.
Bulut dönüşümü
2010’lara gelindiğinde baskı sektörü akıllı teknolojilerle geçmiş 100 yıldan daha fazla gelişim gösterdi. Yazıcılar üzerindeki tablet ekranlar üzerinden baskı önizlemeleri, kullanım detayları, güvenlik ve depolama istatistikleri takip edilebilir hale geldi. Günümüzde bulut üzerinden farklı bir şehirde bulunan baskı makinesinin bakım, arıza tespiti, baskı detayı, mürekkep seviyesi gibi parametrelerine ulaşılabiliyor.
Yorumlar