IC-Robot, insanoğlunun tersine evrim geçirmesine sebep olabilir
Kabul etmeliyiz ki, İhsan Elgin’in bizim için tasarladığı IC-Robot, epey enteresan ve oldukça faydalı. Ancak beni biraz korkuttuğunu da söylemem gerekiyor. Hayatımı kolaylaştıracağı kesin. Ancak bir taraftan kimin gerçek robot olduğuna dair şüphe uyandırıyor.
IC-Robot öylesine gelişmiş ki, hayatımı kolaylaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda düşün kapasitemi de zayıflatıyor. Her şeyin bir cihaz tarafından tanımlanması, planlanması ve yönetilmesi beni özne olmaktan çıkarıyor. Öznesini kaybetmiş bir benlik olarak insanoğlunun bir süre sonra tersine evrim geçireceğine dair inancımı körüklüyor.
Yine bu yazı kapsamında görüşüne başvurduğum Psikolog Elif Eşen, psikolojik bakışta, hayatın çoğu alanında uç kutupların bir arada bulunduğunu; robotik teknolojiler söz konusu olduğunda da arzulananın, insan hayatını kolaylaştırmakken insanın işlevsizleştirilmesine varan bir ucu da içinde barındırdığına dikkat çekiyor. Bu durumda ise özne insan olmaktan çıkmış oluyor.
Sanırım robot korkusu bir anlamda boşuna değil. Ancak bu korku üzerine yazılmış kayda değer bir makaleye de rastlayamadım. Yurtdışı kaynaklarda ise konu yavaş yavaş ele alınmaya başlamış. Yapay zekâya uzanan ve insanoğlunun baştan aşağı değişmesine sebep olacak teknoloji tabanlı bir dönüşüm söz konusu ise psikolojik zemini bir kenara atamayız.
Zira markalar ve reklam endüstrisinin bizi 2047 yılına nasıl hazırlayacağı, hangi dili kullanacağı bu noktada önem kazanıyor.
Alafortanfoni, İhsan Elgin’in IC-Robot’unun reklam iletişimini çalıştı
2047’ye anlattığımız bu hikayenin önemli bir parçası da Alafortanfoni oldu: Yıl 2047 ve biz iki ay sonra bu ürünün lansmanını yapıyoruz. Alafortanfoni ise IC-Robot’un reklam ajansı…
Bizim için bir ilan hazırladılar. IC-Robot için esprili bir spot buldular: “2017’de Olsaydık Bu Teknolojiye Kimse İnanmazdı”
İlanda da göreceğiniz üzere IC-Robot’un konumlandırması, eskiden birbirinden bağımsız çalışan robotların, IC-Robot bünyesinde tekil entegrasyonu ve bu entegrasyondan doğan mükemmeliyet.
IC-Robot’un sunduğu faydalar İhsan Elgin’in bahsettiği 3 yaşam alanını da pas geçmiyor.
Bana, “Doğrudan faydası ne olacak,” diye sorarsanız, Alafortanfoni’ye göre hayatımızı kolaylaştırması, her modülün tüm aile için çalıştırılabilir olması diyebiliriz.
Hayatımızı kolaylaştıran robotlar, yaşamımızdaki döngüleri de yönetiyor
Elif Eşen, reklamcılığa oldukça meraklı, klinik psikoloji üzerine uzmanlaşmakta olan bir psikolog. “Şu robotlar sadece beni mi korkutuyor,” dediğimde konuyu hiç yadırgamadı. Hatta, konuyu 1921 yılına, bir tiyatro oyununa kadar dayandırdı: “Robot korkusunun temeli sanırım Rossum’un Akıllı Robotları adlı tiyatro oyununa dayanıyor. En yalın şekliyle insanların yaşamını kolaylaştırmak için programlanmış robotların, kendi üreticilerine açtıkları bir savaştan bahseder oyunda. Benzer içerikte birçok bilim kurgu filmine rastlamak mümkün.”
“Günlük hayatımızda kullandığımız mutfak robotları ve hatta düdüklü tencereye dahi korku geliştiren kişiler olabiliyor. Ancak bu aletler bizde kontrol kaybı yaratmadığı için bu yazı kapsamında bahsettiğimiz türden bir korku değiller. Bu yazı kapsamında bahsedilen robotlar, yaşamımızın içindeki döngüleri yönettiği için durum farklılaşabilir.”
Robot korkusu: Robotlarla ilgili duyulan endişeye dayalı anksiyete
Henüz psikiyatrik bozukluklar listesine girmemiş bir korku bu. Zira henüz karşımızda bir robot yok. Elif Eşen, robotların, günlük hayatımızda sürekli karşılaşacağımız cinsten bir konu haline gelmesiyle birlikte bu korkunun da tekrar ele alınacağını düşünüyor.
30 yıl sonrasına bir anda geçmeyeceğiz elbette. Bu nedenle 2017’de tuhaf gelen şeyler, çok muhtemelen 2047’de normal kabul edilecek. Örneğin, 150 yıl önceki insanı günümüze taşısak çok ürkek davranabilirdi. Bizim, robotik teknolojilere ilişkin geliştireceğimiz korkunun temelinde kontrolü kaybetme ve bilinmeyenden korkma durumu yatıyor.
“Korkunun ise bir aşılma matematiği var. İşlem basamakları ve hızı kitlesel ve bireysel olarak değişiklik gösterebilir. İnsanoğlu nerede robottan korkuyor ve yaşamına girmesini istemiyor, nerede hayatını kolaylaştırmasına ihtiyacı var; buna karar verecek ve adaptasyon süreci gelişecek.”
Paradoksal korkuya dönüşen yapay zekâ
IC-Robot, bugüne kadar bizim gerçekleştirdiğimiz tüm işleri ve hatta yediğimizi içtiğimizi son derece disiplinli ve öngörülü bir şekilde organize ediyor. Bu varlık, şüphesiz ki bizi kısmî olarak işlevsiz hissettirebilir. Elif Eşen, işe yarama ihtiyacının, emek sarf ederek elde etmenin ve sonucunu görme hazzının insanoğlunu motive ettiğini söylüyor. “Her şeyin öngörülebilir düzeyde gitmesi bir yere kadar kabul edilebilir. IC-Robot’un sunduğu daha fazla kolaylık, daha fazla netlik ihtiyacını da getirir. Daha fazla netlik ise paradoksal korkuya dönüşebilir. Diğer taraftan teknolojik gelişmelerin beraberinde getireceği amaçsızlık hissi ve işlevsizlik kaygısı, depresif belirtileri oluşturan başka bir zemin olabilir. Yapay zekâyla birlikte işin içine duyguların gölgesi de düşecektir. Ancak ne kadar gerçekçi ve yoğun olacağı, içinde neleri barındıracağı başka bir muamma.”
Birinci senaryoda duygunun yüzeysel olduğu veya hiç olmadığı bir durum çiziyorum. Bu senaryoda, hayatımızın içine bu kadar girmiş bir varlıkla duygusal iletişim kuramamak bizler açısından kısmen zorlayıcı olabilir. İkinci senaryoda bu robotların insan görünümünde olmakla birlikte aynı zamanda duyguyu alabiliyor ve verebiliyor olduğunu, mimik ve jestlere bağlı cevabı tayin edip karşılık verdiğini düşünüyorum. Hatta insanla olan iletişimi öyleki bir insanın kahkahasının tadını dahi verebiliyor size. Bu durumda robotları insandan ayırt etme sorunsalı devreye girecek.”
Yorumlar