Neolitik çağda tekerleğin icadı ve tarih boyunca görülen ilk örneklerinden bugüne ulaşım, insanlık tarihinde kültürel yayılmanın öncelikli araçlarından biri olarak kabul edildi. Çoğalan nüfus ve sanayileşme ile ulaşım ve taşımaya olan gereksinim arttıkça otomobilin kültürel işlevi de amaç ve talebe göre biçim değiştirdi. Geçen yüzyılda üreticiler müşterilerinden gelen talepleri dikkatle inceledi, estetiği, işlevi, konforu, hızı ve güvenlik beklentilerini öne çıkararak yeni otomobiller tasarladı. Otomobil, her çağda ‘arzu nesnesi’ ve ‘kültür eşyası’ olma özelliğini korudu.
Elbette, söz konusu otomobillin dijital çağa uyumu ise konuyu farklı bağlamlarla ele almak mümkün. Üreticilerin öncelikleri içerisinde güvenlik odağında öne çıkan sürücü destek sistemlerinin yanı nesnelerin interneti ekosistemi içerisinde yer alan ağa bağlı otomobiller bugün geleneksel ulaşım araçlarından farklı donanımları da barındırmaya başladı. Otomobillerin telematik sistemlerle kontrolü ve artan mobilite bileşenleri de otomobilleri bu ekosistemin önemli figürlerinden biri olarak konumladı.
Analogdan dijitale geçişin ilk basamağında, otomobili belirlenen rotaya ulaştırmaya yardımcı ilk nesil navigasyon sistemleri, harita veritabanlarının güncel olmamasından ötürü verimli olarak kullanılamamıştı ve kusursuz bir ‘seyrüsefer’ hizmetine erişmek olanaklı değildi. Benzer biçimde, otomobillerin kabin içerisinde sürücü ve yolcuların konfor beklentisine dolaylı olarak yanıt veren ses ve görüntü sistemleri de konvansiyonel araçlarla iyileştirmeye çalışılmış, veri depolama kısıtlarından ötürü günün koşullarına uygun bir ‘konfor alanı’ yaratabilmişti. İletişim teknolojileri de bütünleşik çözümlerle otomobile uyarlı teknolojiler ürettilerse de, otomotivin hızlı gelişen teknolojisine uyum sağlayamadı. Öyle ya, bir telefonu otomobile adapte etmek ne kadar zor olabilirdi ki?
Savulun, Infotainment geliyor!
Dijitalleşme, şüphesiz ki paradigmanın yerle yeksan olduğu yeni bir çağı açtı. İş geliştirme süreçleri, inovasyon ve endüstrinin yeni kırılımları ortaya çıktı. Kavram ve terminoloji de çağın gereğine uygun olarak yenilendi. Yeni kuşağın otomobilden beklentisi değişmişti, kaçınılmaz olarak bu nesli karakterize eden ve gereksinimlerini karşılayan yeni bir otomobil tasarımı anlayışı ortaya çıktı. Information (Bilgi) ve Entertainment (Eğlence) sözcüklerinin birleşiminden oluşan ‘Infotainment’ kavramı yeni medya araçlarının temel bileşeni olarak gündeme gelirken otomotiv üreticileri de bu kavramı yeni nesil otomobillere in-vehicle infotainment (IVI) uygulamaları ile uyarladılar. Araç içi bilgi-eğlence sistemleri olarak adlandırılan bu teknolojiler farklı donanım ve yazılım altyapılarının birbiri ile uyumlu olarak çalışıp, otomobile dışa dönük bir kimlik kazandırdı. Başlangıçta USB ve bluetooth bağlantısı ile iletişim kurabilen bu sistemler, üreticilerin teknoloji paydaşları ile işbirliklerini artırmasıyla aracın belirli fonksiyonlarına sesle erişim sağlayabilen komut sistemlerine, müzik, video ve oyun fonksiyonlarına dönüştü.
Nasıl kullanılıyor?
– Sesli komut sistemleri
Yeni nesil otomobillerde genellikle otomobilin direksiyon simidi üzerinde atanmış bir tuş ile aracın temel fonksiyonlarına erişim sağlanabiliyor. Navigasyon ile rota belirleme, araç içi bilgi eğlence sisteminin farklı menülerine seyir süresince erişebilme ve klima kontrolü özellikleri, özellikle otomobil kullanırken dikkati yola vermeyi gerektirdiği için güvenlik adına önem taşıyor.
– Yolculuk asistanı
Otomobildeki bu gömülü sistem, yolculuk sırasında aracın ortalama ve anlık yakıt performansının yanı sıra kat edilen yol, çalışma süresi, ortalama hız ve belirlenen iki nokta arasındaki mesafeyi ölçerek sürücünün yolculuğun analizini yapabilmesini sağlıyor.
– Navigasyon ve yol bilgisi
GPS tabanlı çalışan yeni nesil navigasyon/yönlendirme sistemleri, günümüzde doğru lokasyon bilgisini tanımlayarak belirlenen noktaya en kısa mesafe için rota seçeneklerini de sürücü ile paylaşıyor. Özellikle trafiğin yoğun olduğu şehirlerde ve şehirlerarası yolculuklarda anlık trafik bilgisi ile birlikte otel, akaryakıt istasyonu, elektrikli araç şarj istasyonu, eczane, hastane gibi kritik noktalara en ekonomik ve en hızlı erişim yönlendirmesi de sağlıyor.
– Bağlantı ve mobil iletişim
Yolcuların araç içi ve dışı sistemlere erişimini sağlayan Apple’ın CarPlay ve Android Auto tabanlı bütünleşik uygulamalar, mobil telefonlar ile doğrudan iletişim kurarken, mobil telefondaki uygulamaların araç içi bilgi eğlence sistemleri üzerinde kullanılabilmesine de olanak sağlıyor. Dokunmatik ekran, hareket algılama veya işletim sistemlerinin sesli asistanları üzerinden sosyal medya, müzik ve video uygulamaları iki ortamda da entegre olarak çalışabiliyor.
– Sürücü destek sistemleri ve acil durum uygulamaları
Sürücü destek sistemleri ve acil durum uygulamaları, hava ve yol durumundaki değişiklikleri sürücüye iletirken, araca entegre kamera, sesli uyarı, park veya şerit asistanı, takip mesafesi ve erken çarpışma uyarılarıyla sürüş ve ulaşım güvenliğini artırıyor. Yeni nesil otomobillerde farklı donanım paketleri içerisinde sunulan söz konusu destek sistemleri sürücü davranışlarını ölçümlemek ve yolculuk analizi yapabilmek adına da kritik önem taşıyor.
– Çocuklar için eğlence paketi
Uluslararası standartlar çocukların arka koltukta yolculuk yapmasını gerektiriyor. Bilgi ve eğlence sistemleri çocukların eğlenceli bir yolculuk deneyimi yaşamalarını da sağlayabiliyor. Taşınabilir donanımlarla entegre çalışabilen bu sistemlerle çocuk yolcular ebeveynlerin denetleyebildiği müzik, video veya oyun konsolu bağlantısına da erişebiliyorlar.
Mobil Tabanlı Araç İçi Uygulamalar
– TomTom
Farklı otomobil üreticilerin entegre navigasyon sağlayıcısı olarak işbirliği yaptığı TomTom, iOS ve Android uygulamaları üzerinde çalışabiliyor ve sınırsız kullanım için abonelik gerektiriyor.
– Yandex Navigasyon
Anlık navigasyon ve trafik bilgisi paylaşan uygulama, entegre navigasyon donanımı bulunmayan araçlarda tercih ediliyor. Uygulama üzerinde trafik notları ve park yeri bilgisi de yer alıyor.
– Spotify
Müzik dinlemek için geleneksel radyoyu kullanmakla sınırlı kalmak istemeyenler için kullanıma sunulan uygulama, otomobil kullanıcıları tarafından da sıkça tercih ediliyor. Uygulama kapsamında farklı çalma listeleri ve müzik türleri bulunuyor. Uygulamada abonelikle çevrimiçi reklamsız müzik dinlemek de mümkün.
– Carcorder
Yolculukları kaydetmek ve olası bir kaza durumunda somut kanıt sunabilmek için araç içi kamera sistemleri sıkça kullanılıyor. Yolculuğu kaydederek renkli ve eğlenceli görüntüler kaydedebilmenin yanı sıra yer bildirimi yapmayı sağlayan uygulama başlangıç düzeyinde tercih ediliyor.
– Dashdroid
Yeni nesil bir otomobilin bilgi eğlence sistemine benzer bir arayüze sahip olan uygulama sekiz farklı fonksiyonla merkezi bir ekrana sahip. Sesli komutla arama yapmak veya metin yazmak için yolculuk sırasında gözü yoldan ayırmadan kullanılabiliyor.
Sorunsuz yolculuk için doğru araç seçimi
Üreticiler, otomotiv sektörünün tarihi boyunca farklı kullanım amaçlarına uygun olarak farklı gövde tiplerinde araç tipleri tasarladılar. Zaman içerisinde bu tasarımlar kullanıcı talepleri doğrultusunda daha da çeşitlendi ve gelişti. Artan nüfusla birlikte, özellikle büyük şehirlerde düşük motor hacimli ve görece küçük boyutlu otomobiller kullanılmaya başlandı. Kırsal bölgelerde, ihtiyaçlara bağlı olarak kamyonet, hafif ticarî sınıf ve SUV modelleri tercih edilirken sportif amaçlı otomobil tercihleri ise coupe ve super sport modellerine yöneldi. Elektrikli ve hibrit otomobiller de azımsanmayacak bir kullanıcı kitlesi tarafından satın alınıyor ve satış rakamları bu pazarın da gelişerek büyüdüğünü gösteriyor. Özellikle şehirli kalabalık ailelerin otomobil tercihlerinin ‘Wagon’ ve SUV sınıfına kayması bu segmentte de rekabetin artmasına neden oldu.
Bu kadar geniş bir yelpaze içinde yanlış otomobil seçimi özellikle uzun yolculukların soruna dönüşmesine neden olabiliyor. Unutmamak gerekiyor ki, yeterli bagaj hacmi olmayan, çocuk koltuğunun/koltuklarının yerleştirilmesi ile arka koltukta yeterli alan kalmayan, yolculukta kullanılacak eşyaların depolanacağı ceplerin olmadığı bir araç ile yapılacak bir yolculuğun zorluğunu hiçbir araç içi bilgi eğlence sistemleri keyifli bir hale getiremeyecektir. Aracın yolculuk için seçilen destinasyonun yol ve iklim koşullarına uygun olması ise sürücü ve yolculara için konforlu bir sürüş deneyimi yaşatacaktır.
Ersoy Yaşar
www.twitter.com/ersysr
Yorumlar