Uber’in kurucuları Garett Camp ve Travis Kalanicki önceki start up’larından yaptıkları çıkışla önemli varlıklara erişmiş insanlar. Camp, bu kadar zenginliğe rağmen istediği zaman taksi bulamamasına ya da Mercedes’iyle gezerken park yeri bulamamasına çok takılıyor.
2006 yılında seyrettiği James Bond serisinin Casino Royale sahnesinde Daniel Craig’ın bir takip sahnesinde telefonundaki haritadan kendisini izlediğini görür ve iPhone’da Wi-Fi bağlantısı, hız ölçer ve GPS’i kullanarak bir taksi servisi yazılabilir mi acaba diye düşünmeye başlar. Derken Trevis Kalanick’in San Fransisco’daki evindeki Start up fikirlerinin konuşulduğu bir gün bu taksi fikri konuşulur. İlk aşamada fikir sadece üye olanların kullanabileceği bir siyah araba servisidir. Paris’e beraber bir teknoloji konferansına gittiklerinde projenin detaylarını konuşup işin başına Kalanick’in geçmesine karar verirler. Travis ilk tweeti yazar ve cevaplayan Ryan Graves Uber’in ilk tam zamanlı çalışanı olur.First Round Capital’dan Rob hayes ve Cris Sacca Uber’in ilk yatırımcıları olur ve San Francisco’da başlarlar. Kalanick vizyonu gereği 20’li yaşlardaki hırslı ve azimli insanları işe alır.
Sonra Lyft ile rekabet başlıyor
Black car işi büyüyordu, ama asıl büyüme Uber’in Lyft’ten kopyaladığı ;insanların kendi arabalarıyla taşıma yaptığı platform oldu. Burada ilginç olan, Uber’in bu işe girmeden önce San Francisco’daki regülatörlere Lyft’i şikayet edip kapatılmalarını istemeleri. Fakat sonrasında, Uber’in sadece taksi ya da limuzin servisleriyle değil her türlü taşıma yöntemiyle rekabet ettiğini fark ederler. Bu arada şirketin büyümesinin müşteriler ve şoförler dışında çok sağlıklı yönetilmediğini gösteren olaylar yaşanır. 2014 yılında Uber hacklenir ve 50 bin şoförün tüm bilgilerinin çalındığı ortaya çıkar. Fakat şirket yaklaşık 5 ay kimseye bilgi vermez. İşyerinde özellikle kadınlara karşı çok cinsiyetçi bir yaklaşım var.
Uber çalışanı Susan Fowler işyerinde taciz edildiğini, bunu şirketin insan kaynaklarına ilettiğinde bir şey yapılmadığını kendi web sitesinden anlatır. Google ile dostluktan düşmanlığa giden ilişkileri, Hindistan’da bir Uber şöförü bir müşterisine tecavüz etmesi sonrasında yaşananlar gibi olaylar sonrasında yatırımcıları ile arası bozulması ve CEO’luktan önce geçici sonra tam anlamıyla istifa etmesi. Uber hikayesi, bir CEO’nun kendi şirketine yapabileceği en büyük katkının hikayesiyle başlayıp aynı CEO’nun kendi markasına yapabileceği en büyük zararla devam ediyor Fakat, Kalanick’in kendisinin de kabul ettiği gibi şirketle beraber kendisi de büyüyüp olgunlaşabilseydi ya da Seri A’dan itibaren yanında Sheryl Sandberg gibi bir iki numara olsaydı Uber neler yapardı diye düşünmeden edemiyorum.
Altını çizdiklerim:
- Ben iş insanı değilim, işin kendisiyim. (Jay-Z)
- Kanun yazılan değil, uygulanandır.
- İnsanların yapılamayacağını düşündüğü şeylerle uğraşmak heyecanlandırıyor beni (TK, Çin’de operasyona başlamadan önce).
- “Travis bize mantar muamelesi yaptı, bizi dışkıyla besleyip karanlıkta bıraktı” (Bazı yatırımcılar).
- Bazen önemsediğini göstermek haklı olduğunu göstermekten daha önemlidir.
- Savaşta önemli olan güçlü olanı engelleyip zayıf olana saldırmaktır.
Yorumlar