Erişim engelleri, insan hakları ihlalleri
Erişim engelleri konusunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Google erişimi engelinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 10ncu maddesinin ihlali olduğuna kanaat getirmişti. 10.cu maddenin açıkça belirttiği gibi tüm bireyler herhangi bir kısıtlama olmaksızın düşünce sahibi olmak ve bunları ifade etmekte özgürdür. Bireylerin düşüncelerini belirtmesinin çağımızdaki en yaygın şekillerinden biri olan blog ve dijital yazarlık önünde sansür ve erişim engeli gibi sorunlar çıkması bu maddenin ihlali oluyor. Erişim engelleri yalnızca bireylerin ifade özgürlüğünü değil, engellenen haber kaynakları sayesinde bilgiye erişimini de engellemiş oluyor. Filtrelenen, engellenen haber kaynakları ve bilgi portalları bu kapsamda değerlendirilebilir.
1 Mayıs 2013 tarihi ile başlayan döneme dair verilerin dâhil olmadığı değerlendirmede, buna rağmen kısa notlar yer alıyor. Bunlardan bir tanesi Reyhanlı saldırılarına dair belgeleri yayınlayan RedHack’in verileri yüklemek için kullandığı Dropbox uygulaması. Dışişleri Bakanlığı’nın bu bulut portalına erişim engeli istemesi özellikle iş modellerinde bulut çözümlerini kullanan kişilerin dikkatini çekmiş ve yine batıda ses getirmişti.
Bir diğer erişim engeli sorunu Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın (TİB) ulusal filtre uygulamalarına dair. 2009 yılında son defa erişim engeli istatistiklerini yayımlayan TİB raporda eleştiriliyor, son verilere göre engellemelerin yüzde 21’i mahkeme kararıyla alınırken yüzde 79 gibi yüksek bir rakamı da kurul tarafından engellenen siteler oluşturuyor. TİB’in engelleme istatistiklerini vermeyişi ve Ankara’da bir mahkemenin bu verilerin bilgi alma özgürlüğü kapsamına girmediği kararına varması da raporda ayrıca not edilmiş. Çalışmada TİB’in adının geçtiği bir diğer konu da filtrenin rastgele belirlendiğine dair görüş. Buna göre çocuk filtresinde evrim biyolojisine dair sitelerin, başta Richard Dawkins’in sitesi olmak üzere engelli oluşu, sosyal medya, video paylaşım ve azınlık yayın organlarının portallarının engellenmesi bu filtrenin işleyişinin kavranmasını zorlaştırıyor.
Yorumlar