Skip to main content

Yıkıcı inovasyon tüketicilerin satın alma isteğini artırıyor ve firmalar ulaşamadıkları tüketicilere de ulaşıyor. Yıkıcı inovasyon için neler gerekli?

Harvard İşletme Bölümü‘nden Prof. Clayton Christensen bütün dünyada kabul edilen üç çeşit inovasyon belirliyor: Verimlilik, destekleyici ve yıkıcı inovasyon. Verimlilik inovasyonu daha çok firma içi süreçlere yoğunlaşıyor ve dolaylı yönden müşteri ilişkileri ile fiyata etki ediyor.

Destekleyici inovasyonda ise mevcut müşteriye satılan ürünün daha iyisini sunmaya çalışmak öne çıkıyor. Bu inovasyon önemli ama ama hayatî değil. Asıl önemli olan inovasyon ise yıkıcı inovasyon. Mevcut müşterilerin satın alma miktarını yükseltiyor ve daha önemlisi, geçmişte o ürünü tüketmeyenlerin ortaya çıkmasıyla bir pazar oluşturuluyor.

Yıkıcı inovasyonun simgesini teknoloji olarak görebiliriz. Deloitte‘in 2014’te yayımladığı “Stratejik Riskleri Keşfetmek” başlıklı araştırması, teknoloji yıkıcıların kendi yerleşik iş modellerini tehdit edebileceklerini de ortaya koyuyor. Bir teknolojinin yıkıcı olabilmesi için ise yenisiyle değiştirmek gerektiğinde pahalı olması veya devamlı iyileştirme gerektirmesi yeterli görülmüyor. Gerçek yıkıcı teknoloji, mevcut çalışma modellerini alaşağı eder ve yenisiyle değiştirilmelerini gerektirir. Daha da önemlisi, mevcut şirketleri yok olmaya yatkın kılıyor, daha önce aktif kabul edilen şeyleri – ürün, marka, model, dağıtım ve tedarik zinciri ve Ar-Ge harcamaları – pasif hale getiriyor.

Yıkıcı inovasyonun evreleri

Yıkıcı inovasyonda dört temel evreden bahsetmek mümkün: Hâkim olanın alaşağı edilmesi, yeni kategorinin evrime uğratılması, yakınsamanın sağlanması ve aynı kategorinin yeniden düşünülmesi.

Hâkim olanın alaşağı edilmesinde en önemli örnek olarak BlackBerryiPhone ikilisi verilebilir. Burada bir ürün, teknoloji veya hizmetin sınırlı olması göze çarpıyor. Fakat burada mevcut olanın yerine daha geniş şekilde kullanım ve tatmin edici çözüm devreye giriyor. Bu noktada Apple’ın kurucusu Steve Jobs’a kulak vermekte yarar var: “İnovasyon ne kadar Ar-Ge bütçesine sahip olduğunuz ile ilgili değildir. Apple, Mac’i ürettiğinde, IBM Ar-Ge ye Apple’dan en az 100 kat daha fazla para harcıyordu. İnovasyon, parayla değil; sahip olduğunuz insanların tutum ve davranışları, şirketi nasıl yönettiğiniz ve bu felsefeyi ne kadar içselleştirdiğinizle ilgili bir iştir.”

Yeni kategorinin evrime uğratılması ise bir ürüne hızlı şekilde yeni özellikler ekleyerek değer vaadini artırmak anlamına geliyor.

Üçüncü aşama olan yakınsamanın sağlanmasında ise daha geniş müşteri tabanına ulaşmak söz konusu. Burada ayrıca yeni ürünün getirdiği sınırlamalar varsa ele alınabilir ve yeniden üzerinde düşünülebilir.

Kategorinin yeniden düşünülmesi aşamasında da erişilen pazarın yeterli olup olmadığı ya da ileri gidip gitmememin mümkün olup olmadığı gibi konular ele alınabilir.

Yıkıcı inovasyon örneklerini bir sonraki sayfada okuyabilirsiniz.

Sayfalar: 1 2