Sürekli gelişen dünya düzeni, karşımıza çıkan her yenilikle birlikte hayatımızın herhangi bir noktasına temas ediyor. Teknolojik yeniliklerle gelişen her yeni şey gibi çalışma endüstrisi ve sektörler de bu yeniliklere adapte olmaya çalışıyor. Haliyle sadece bugün değil, geçmişten günümüze değin tartışılan konulardan biri de gelecekte ön plana çıkacak meslekler oluyor. İş bulma ve bulunan işte süreklilik sağlama, teknolojiye adaptasyon, yüksek maaş beklentisi gibi etkenlerden dolayı birçok öğrenci hatta çalışan sektör değiştirmeyi ve yeni ihtiyaçlar doğrultusunda gelecek vaat eden bir işi mutlu olacağı başka bir işe bile tercih edebiliyor. Digital Age olarak pazar araştırma platformu Adgager ile birlikte gerçekleştirdiğimiz ‘Geleceğin Meslekleri’ araştırmasıyla öğrenci ve çalışanlara sektör bazında bazı sorular yönelttik. Onlara hem bulundukları/bulunacakları sektörlerle ilgili hem de bunların dışında hayatımızda yaygınlaşacak yeni mesleklerle ilgili neler düşündüklerini sorduk.
Geleceğin Meslekleri araştırması, Türkiye’nin 12 bölgesinde 58 ilde 413 çalışan ve 396 üniversite öğrencisi olmak üzere toplam 809 kişi ile online görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirildi. Sonuçlar gösteriyor ki, araştırmaya katılan ve hâlihazırda eğitimine devam eden öğrencilerin yüzde 56’sı okuduğu bölümün dışında başka bir sektörde çalışmak, yüzde 44’ü kendi mesleğini devam ettirmek istiyor. Öğrencilerin yüzde 56’sının aldığı eğitim dışında başka bir mesleğe yönelecek olması ve bu yönelimde belirli sektörlerin ön plana çıkmasının altında yatan başlıca motivasyonun “kendini garanti altına almak isteği” olduğu görüldü.
Hem çalışanlar hem öğrenciler için en gözde sektör ‘bilişim’
Toplamda en çok tercih edilen/edilecek sektörlerin neler olduğu sorulduğunda; çalışanların yüzde 20’sinin, öğrencilerin ise yüzde 17’sinin bilişim sektöründe çalışmak istedikleri ortaya çıktı. Sektör seçme/değiştirme nedenlerine göz atıldığında; çalışanların çoğunlukla “bilişim sektörü çünkü gelişime açık/kendimi sürekli geliştireceğim bir sektör” şeklinde bir düşünceye sahip oldukları görüldü. Öğrenciler ise bilişim sektörüne ilgi duyduklarını ve bu alanda ilerlemek istediklerini belirtti. Bilişimin çalışma şartları, yeniliği ve süreklilik vaadiyle gençleri cezbetmesi elbette şaşırtıcı bir sonuç değil.
En çok çalışmak istenen sektörler (%)
BİLİŞİM 19
E-TİCARET 11
EĞİTİM 9
GIDA-İÇECEK 5
TİCARET-HİZMET 5
TURİZM 4
BASIN 3
*Öğrenci ve çalışan yanıtlarının ortalaması hesaplanmıştır.
Öğrencilerin e-ticarete ilgisi daha fazla
Bilişim sektörünü takiben yine ilerleyen ve gelişen bir diğer sektör de elektronik ticaret. Burada öğrencilerin tercihinin biraz daha yükseldiğine dikkat çekmek gerek. Anket çalışmasında, öğrencilerin yüzde 14’ünün, çalışanların ise yüzde 10’unun e-ticaret sektörünü tercih ettiği görüldü. E-ticarete yönelmek isteyeceğini belirten çalışanlardan alınan cevaplarda, “gelecekte e-ticaret hacminin daha da artacağına duyulan inanç” başlıca etken olarak karşımıza çıktı. Öğrencilerde ise durum biraz daha farklı. Onlar artık alışverişin AVM’lerde değil online olarak yapılacağına şimdiden kendini hazırlamış bile. İnternet kültürüyle büyüyen ve öğrenimine devam ederken bu işi meslek haline getirenlerin olduğunu da biliyoruz. E-ticaret firmalarının başarı ve kazançlarının çokça konuşulduğu günümüzde çalışanlardan çok öğrenci oranın yüksek olması, ilerleyen dönemlerde sektör içinde yeni ve genç simaların olacağına işaret eder nitelikte.
‘Eğitim’ önemini ve güncelliğini yitirmiyor
Bilişim ve e-ticaret’i takiben “çağa uygun” meslek tercih etme eğilimini geride bırakıyoruz; çünkü sıradaki sektör eğitim. Her ne kadar diğerleri gibi dijital çağ meslekleri arasında nitelendirilmese de eğitim sektörünün hiç bitmeyen bir alan olarak görülmesi sebebiyle çalışanların yüzde 10’u, öğrencilerin ise yüzde 9’unun eğitim sektörü içerisinde yer almak istediği tespit edildi. Çalışanlar, eğitim sektörünü tercih etmek istemelerinin sebebini, “Güncelliğini hiç kaybetmeyecek ve geleceği şekillendirecek bir sektör” şeklinde açıklarken; öğrenciler, “insanlara bildiklerini aktarabilmekten mutluluk duyacaklarını” ifade ettiler. Eğitimin hem kişisel gelişim hem de toplumsal olarak ciddi fayda sağlayacağına inanan öğrencilerin bu sektörü tercih ediyor olması gelecek nesiller adına umut verici.
En çok çalışmak istenen teknoloji şirketleri: Google, Apple ve Amazon
Geleceğin Meslekleri araştırması kapsamında çalışanlara ve öğrencilere yöneltilen bir diğer soru da “Uluslararası bir teknoloji firmasında çalışacak olsanız aşağıdakilerden hangisine girmek isterdiniz?” oldu. Gelen yanıtlar teknoloji dünyasının üç devini işaret ediyordu: Google, Apple ve Amazon! Çalışanların yüzde 38’inin, öğrencilerin yüzde 31’inin “Google” cevabı verdiği soruyla ortaya çıkan tablo, bilişim ve e-ticaret sektörlerine artan ilginin de bir kanıtı.
En çok çalışmak istenen uluslararası teknoloji şirketleri (%)
Google 34
Apple 23
Amazon 12
Microsoft 8
Samsung Electronics 6
IBM 4
Sony, HP Inc 4
Huawei 3
Facebook 3
Intel 2
*Öğrenci ve çalışan yanıtlarının ortalaması hesaplanmıştır.
Geleceğin unvanlarında ‘yapay zekâ’ etkisi
Yapay zekâ, robotlar, artırılmış gerçeklik gibi yeni teknolojilerin çokça konuşulduğu dijital çağda, yarının mesleklerini tahmin etmeleri istenen katılımcılara göre, günümüzün “yeni” ve geleceğin “öngörülen” meslekleri arasında ilk üçte yer alması gereken unvanlar; yapay zekâ iş geliştirme yöneticisi, yapay zekâ destekli sağlık teknisyeni ve yazılım geliştiricisi/mühendisi.
Yapay zekânın ileride çok büyük ölçüde gelişeceğini ve geleceğin vazgeçilmez teknolojisi olacağını düşünenler ‘yapay zekâ iş geliştirme yöneticiliği’ ve ‘yapay zekâ destekli sağlık teknisyeni’ unvanlarının giderek yaygınlaşarak hayatımızda önemli ölçüde yer alacağına inanıyor. Yapay zekâ konusunda yapılan araştırmaların ve kaydedilen ilerleme, bu sektörde ciddi bir istihdam alanı doğacağına şüphe bırakmıyor. Araştırmaya katılan çalışanların ve öğrencilerin de ilk üç cevabında bu mesleklerin yaygınlığı dikkat çekiciydi. Yapay zekâ ile ilgili meslekleri takip eden bir sonraki unvan ise ‘yazılım geliştiricisi/mühendisi’ oldu. Yazılım ve yapay zekâ destekli uygulamaların geleceğin vazgeçilmezi olacağını düşünen çalışanlar ve öğrenciler, bu meslekleri icra edecek kişilere duyulan ihtiyacın her geçen gün artacağı yönünde görüş belirttiler.
GELECEĞİN MESLEKLERİ (%)
Yapay zekâ iş geliştirme yöneticisi 8
Yapay zekâ destekli sağlık teknisyeni 8
Yazılım geliştiricisi veya mühendisi 6
Siber güvenlik mühendisi veya analisti 5
IoT (nesnelerin interneti) tasarımcısı, geliştiricisi veya mühendisi 5
Artırılmış gerçeklik mimarı, geliştiricisi 5
Veri mühendisi 4
Veri detektifi 4
Mobil uygulama geliştiricisi 3
Uzay pilotu 3
Dijital bağımlılık rehabilitasyon uzmanı 3
3D printing basım teknisyeni 3
Alternatif enerji danışmanı 3
Ağ mühendisi veya mimarı 3
İnsan-makine ekip yöneticisi 3
*Öğrenci ve çalışan yanıtlarının ortalaması hesaplanmıştır.
Umut Vural, Adgager CEO
“Yapay zekânın birçok sektörde iş görebilme yetisi, iş bulma kaygısını artırıyor”
Digital Age ile gerçekleştirdiğimiz Geleceğin Meslekleri araştırması sonuçları doğrultusunda; hem çalışanların hem de öğrencilerin teknolojiyle birlikte hayatımıza giren ve girecek sektörlerde çalışma eğiliminde olduğunu ve sektör değiştirmek isteyenlerin çalışacakları firmaları da bu doğrultuda seçeceklerini görebiliyoruz. Yapay zekânın birçok sektörde iş görebilme yetisi, iş bulma kaygısının yoğunluğunu da bu oranda artırıyor. Konuyla ilgili yaptığımız ve yapılan eski araştırmalara baktığımızda bunu net bir şekilde görebiliyoruz. Bu gibi kaygıların yaşandığı bir dönemde yaptığımız bu araştırma, çalışanlar ve öğrenciler tarafından, gelecekte yeni ihtiyaçlar doğrultusunda süreklilik arz edebilecek ve ilerlemesini sürdürecek mesleklerin tercih edileceğini gösteriyor.
Yorumlar