Video oyunları 1970’lerden beri hayatımızda olsa da, elektronik sporlar (eSpor) evreninin güncel şeklini alması yolunda ilk adım, Atari’nin Kasım 1980’de hayata geçirdiği ilk büyük ölçekli video oyun turnuvasıyla atıldı. On bin kişinin katıldığı The National Space Invaders Championships isimli turnuvadan bugüne eSpor, geleneksel spor dalları arasında yer alma yolunda hızla ilerledi, hatta son yıllarda koşmaya başladı. Bugün eSporun önümüzdeki yıllarda futbol gibi çok büyük kitlelere hitap eden, marka değeri dudak uçuklatan takımları olan, firmaların milyonlarca dolarlık sponsorluklar bağlamak için yarıştığı bir spor dalına dönüşüp dönüşmeyeceğini tartışıyoruz. Konunun uzmanları, futbolun aksine belli bir coğrafya veya kültürden bağımsız olarak küresel ölçekte varlık gösteren ve dijitalleşmenin gücüyle genç nesillere hitap eden eSporun geleceğine çoğunlukla umutla bakıyor. Şu anki rüzgâr, ivme düşürmeden devam ederse ve eSpor onu arkasına doğru bir biçimde alabilirse, günün birinde geleneksel sporlar arasında yer alması kaçınılmaz gibi görünüyor.
Bulunduğumuz yerden geleceğe yönelik tahmin yürütmeye çalışırken, eSporu belki de futbol gibi popüler sporların yerine geçecek, onlara alternatif teşkil edecek bir spor dalı gibi tasarlamamak, kendi ekosistemini, taraftar kitlesini ve kültürünü yaratacak bir ‘yeni nesil spor’ olarak konumlandırmak daha doğru olur. Pazar büyüklüğü ve gelirler açısından şimdilik geleneksel sporlarla boy ölçüşemese de, eSporun geleceğine bakarken izlenme oranları ve taraftar sayısı gibi rakamların büyük hızla arttığı gerçeğini gözden kaçırmamak gerekiyor. Bu ‘kolay erişilebilirlik’ özelliği belli ki eSporun en önemli avantajlarından biri. 1946’da kurulan ABD profesyonel basketbol ligi NBA’in finalleri 2017’de yaklaşık 20 milyon kişi tarafından seyredildi. Geçmişi 1955’e dayanan UEFA Şampiyonlar Ligi’nin Barcelona ve Juventus arasında geçen 2017 final karşılaşmasını ise 180 milyon kişi televizyondan izledi. Yine aynı yıl, eSpor dünyasının en büyük etkinliği sayılan League of Legends Dünya Şampiyonası finalini, sadece altı yıllık bir geçmişi olmasına rağmen yaklaşık 60 milyon taraftar seyretti. Bu kadar genç bir spor dalı için büyük bir başarı anlamına gelen bu veriler, eSporun potansiyelini değerlendirebilmek açısından oldukça ufuk açıcı.
2021’e kadar eSporu neler bekliyor?
Elektronik sporların geleceğine dair daha fazla fikir edinebilmek amacıyla; oyun, eSpor ve mobil pazar alanlarına odaklanan güvenilir piyasa araştırma firması Newzoo’nun güncel verilerine ve öngörülerine göz atmakta fayda var. Şirketin eSporun geleceğini ‘tüketici’ ve ‘iş dünyası’ olmak üzere, iki ayrı perspektiften değerlendirerek raporlar halinde yayımladığı 2021 tahminlerini büyük resme ışık tutacak biçimde derledik, özet açıklamalarla birlikte 10 madde halinde paylaşıyoruz.
1. Bütün büyük medya şirketleri dijital eSporların yayın haklarına sahip olacak: Disney, Comcast, AT&T gibi ABD’nin önde gelen medya firmaları eSpor içerik hakları için arayışta. Daha genç kitleleri hedefledikleri için, bu arayışları daha da hız kazanacak.
2. eSpor sayesinde gaming, geleneksel sporlardan daha büyük bir sektör haline gelecek: Elektronik sporları da içine alan gaming hızla büyüyor. Küresel oyun pazarının 2021’e kadar 180 milyar dolarlık bir gelire ulaşması bekleniyor.
3. eSpor terimi zamanla daha az kullanılır olacak: Şimdiye kadar rekabete dayalı tüm elektronik oyunları kapsayan eSpor terimi, bu alanda oyunlar çeşitlendikçe, pazar büyüdükçe ve izleyici kitlesi arttıkça daha az kullanılacak. Oyunlar genel bir ‘eSpor’ şapkası altında anılmak yerine kendi isimleriyle tanınacaklar.
4. En çok para kazanan takımın toplam gelirleri 10 milyon doları bulacak: Takımlar eSpor pazarının merkezinde yer alıyor ve taraftarlarla etkileşimde kilit rol oynuyor. Sponsorların eSpor takımlarına ilgisine paralel olarak kazançları da gitgide artacak. Sponsorluk gelirlerine taraftar etkinlikleri, takımın markasını taşıyan ticari ürünlerin satışı, yayın hakları gibi unsurlar da eklendiğinde kazancın yıllık 10 milyon dolara çıkması öngörülüyor. Futbol ile şöyle bir karşılaştırma yapılabilir; Forbes’a göre dünyanın marka değeri en yüksek ikinci spor takımı olan Manchester United’ın 2017 gelirleri 357 milyon dolar olmuştu. Görünen o ki, eSpor takımlarının önünde karlılık açısından uzun bir yol var.
5. eSpor yarışmacıları gitgide daha zengin olacak: Futbol gibi popüler ve geleneksel sporlarla eSporun arasındaki en büyük farklardan biri oyuncuların kazançları arasındaki uçurum. Ancak 2021’e kadar bu fark azalacak. Sadece kazandığı bir oyunla dolar milyoneri olan oyunculara rastlanabilecek. Newzoo’nun 2021 beklentileri arasında ilk 100 milyon dolarlık yıllık yayın hakları anlaşması da var.
6. Dünyanın en değerli 10 markası eSpor sponsoru olacak: Tıpkı geleneksel sporlarda olduğu gibi, en çok ses getiren eSpor etkinlikleri ulusal ayağı olan uluslararası liglere dönüşecek. Pazarlama dünyası da elbette buna seyirci kalmayacak; dünyanın en değerli markaları eSpora sponsorluk desteği verecek.
7. eSpor, en geleneksel sporları sollayacak: eSpor, geçmişi 19’uncu yüzyıla dayanan ragbi oyunundan daha fazla gelir getiren bir spor olacak. League of Legends Dünya Şampiyonası Finali, uluslararası bir ragbi etkinliği olan Six Nations Championship’ten daha çok kişi tarafından izlenecek. 2021 kehanetlerine göre diğer bir beklenti de, ABD’de eSporun tenise kıyasla daha fazla sayıda taraftarı bir araya getireceği yönünde.
8. Her dört kişiden biri eSpordan haberdar olacak: Newzoo her yıl insanların eSpor farkındalığını sorulayan bir çalışma yapıyor. Buna göre, 2018 yılında tüm dünyada eSpor kavramına aşina olan kişi sayısı 1,6 milyar. 2021’e kadar eSporu bilen iki milyar, başka bir değişle dünya nüfusunun dörtte biri kadar insan olacak. Elbette bu sayı dahilindeki kişilerin aktif oyuncu veya seyirci olmamaları mümkün.
9. Ünlü bir eSpor oyuncusu Nike reklamında yer alacak: eSpor izlenme skorları açısından golf ile aynı düzeyde. Ünlü golf oyuncuları Tiger Woods ve Rory McElroy’a reklamlarında yer veren markanın eSpor oyuncularına da 2021’e kadar yeşil ışık yakması gayet olası.
10. Ibiza 10 bin eSpor turisti ağırlayacak: eSporun en gözde olduğu şehirler, aynı zamanda turizmin önemli bir gelir kaynağı teşkil ettiği yerler. eSporun gençlere daha çok hitap ettiği de göz önüne alınırsa Ibiza, özel eSpor etkinlikleriyle dünyanın dört bir yanından gelecek gençlerin uğrak noktasına dönüşebilir, tıpkı bu işe çok daha önceden soyunan Las Vegas gibi. Dünyanın en büyük 10 başkentinde eSpor stadyumları olacağı da, yine Newzoo’nun öngörüleri arasında yer alıyor.
Yorumlar