Fransız futbolcu Lucien Laurent’in 13 Temmuz 1930’da Estadio Pocitos’ta Meksika’ya attığı golle başlayan Dünya Kupası macerası, bu yaz 21. kez futbolseverlerle buluşacak. 1942 ve 1946’da 2. Dünya Savaşı nedeniyle düzenlenemeyen turnuva, bu yıl 14 Haziran-15 Temmuz’da Rusya’da oynanacak. Dünya Kupası’nı bilindiği gibi Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) organize ediyor. FIFA verilerini incelediğimizde Uruguay’daki ilk kupada oynanan maçları ortalama 32 bin 808 seyirci takip etmiş. Bugüne kadar organize edilen şampiyonalar içinde en yüksek seyirci ortalaması ise 68 bin 991 ile 1994’te ABD’de karşımıza çıkıyor. (Brezilya’nın ev sahibi olduğu 2014’teki turnuva maçlarını ise ortalama 52 bin 918 kişi takip etti)
2014 Dünya Kupası’nı 3,2 milyar kişi seyretti
Seyirci sayısı önemli bir nokta olsa da, burada markaların ilgisini çeken esas noktaların başında canlı yayınlar geliyor. Markalar bu şekilde aynı anda milyonlarca tüketiciye ulaşma fırsatı yakalıyor. Nitekim yine FIFA verilerine göre, 2014 Dünya Kupası’nı 3,2 milyar kişi seyretti. Arjantin-Almanya arasındaki final karşılaşmasını ise bir milyar kişi takip etti. FIFA rakamlarında dikkat çeken diğer bir husus da maçların online ve mobil cihazlardan izlenmesi. Buna göre, 280 milyon kişinin online ortamda veya mobil cihazlardan turnuvayı izlediği tahmin ediliyor. Verilerin içinde Türkiye’ye dair olanlar da mevcut. Ülkemizde 2014 Dünya Kupası’nda 738,5 saatlik yayın yapılırken, toplam 39,9 milyon seyirciye erişildi. Maçların canlı yayını ise 2,4 milyon kişi seyretti ve final maçı 6,5 milyon seyirciye ulaştı.
2014 Dünya Kupası’ndan 4,8 milyar dolar gelir
FIFA’nın açıkladığı 2014 Finansal Raporu’nda 2014 Dünya Kupası’na ilişkin veriler de yer alıyor. Buna göre, FIFA, Brezilya’nın ev sahipliğindeki turnuvadan 4,8 milyar dolar gelir elde etti. Bu gelirlerin dağılımı şöyle: TV yayın hakları (2,4 milyar dolar), sponsorluk (1,6 milyar dolar) bilet satışları (527 milyon dolar), lisanslama (107 milyon dolar) ve konaklama (184 milyon dolar). Raporda FIFA’nın şampiyona için 2,2 milyar dolar harcama yaptığı belirtiliyor. Harcama kalemleri arasında ilk sırada FIFA’nın yerel organizasyon komitesine verdiği 453 milyon dolarlık katkı var. Bunun ardından ise 370 milyon dolar ile TV prodüksiyon masrafları yer alıyor. Üçüncü sırada FIFA’nın ülkelere dağıttığı 358 milyon dolarlık para ödülü bulunurken, FIFA’nın ev sahibi ülke unvanına sahip olması nedeniyle Brezilya’ya verdiği 100 milyon dolarlık katkı payı karşımıza çıkıyor. Diğer kalemler arasındaysa pazarlama, sigorta, hukuk, seyahat ve FIFA Fan Fest gibi masraflarla karşılaşıyoruz. Bu durumda FIFA’nın turnuvadan 2,6 milyar dolar kâr ettiği sonucuna ulaşıyoruz.
Dünya Kupası teknoloji sponsorluklarına Çin damgası
Öncelikle FIFA’nın Dünya Kupası’nda uygulayacağı sponsorluk stratejisinden bahsedelim: FIFA 2013 yılının sonunda duyurduğu yeni sponsorluk stratejisini üç katmana ayırdı. Bu stratejinin ilk katmanında FIFA Partnerleri yer alıyor. Bu partnerler 6-8 firmadan oluşuyor. İkinci sıradaysa yine 6-8 firmanın katıldığı Dünya Kupası Sponsorları var. Üçüncü sıradaki sponsorluk türü de Bölgesel Destekçiler şeklinde adlandırılıyor. Bu sponsorluk için ise en fazla 4 şirket kabul ediliyor.
Yukarıda da söz ettiğimiz gibi FIFA, 2014’te Brezilya’da düzenlenen turnuvadan sadece sponsorluk geliri 1,6 milyar dolar idi. Bu gelir, FIFA’nın gelirleri arasında ikinci sırada yer alıyor. Bu yaz oynanacak şampiyonanın FIFA Partnerleri şöyle: Adidas, Coca-Cola, Gazprom, Hyundai-Kia, Qatar Airways, Wanda Grup ve Visa. Dünya Kupası sponsorları ise şu şekilde belirlendi: Budweiser, Hisense, McDonald’s, Mengniu ve Vivo. Bölgesel Destekçiler arasında ise şu an için Alfa Bank yer alıyor.
Kupanın teknolojik sponsorları
14 Haziran-15 Temmuz’da Rusya’da düzenlenecek 21. Dünya Kupası’nın sponsorlarına baktığımızda üç teknoloji markası görüyoruz: Wanda Group (Çin-FIFA Partneri), Hisense (Çin-Dünya Kupası Sponsoru) ve Vivo (Çin-Dünya Kupası Sponsoru). Bu şirketlerin Çinli olması dikkat çekici bir nokta. Bununla birlikte Wanda Group, bir holding ve çeşitli işlerin yanı sıra internet tarafında da yatırımları bulunuyor. Hisense’i tüketici elektroniği ve Vivo’yu da akıllı telefonlarından tanıyoruz.
1982’den bu yana teknoloji sponsorları
Teknoloji firmaları Dünya Kupası sponsorluklarına yabancı sayılmaz. Elimizde FIFA’nın resmî verilerinden elde ettiğimiz sponsor şirket listesi mevcut. (FIFA’dan 1982’den önceki şampiyonalar için liste talep ettik, fakat cevap alamadık) Bu listeden kupaya en çok destek veren şirketlerin başında yedi şampiyona ile Fujifilm yer alıyor. Fujifilm 1982-2006 yılları arasında kupayı destekledi. İkinci sırada 1982-2002 arasındaki altı sponsorlukla JVC ve 1986-2006 arasında yine altı sponsorlukla Philips karşımıza çıkıyor. Canon ise 1982-1998 arasındaki beş kupadaki sponsorlukla sıralamada yer alıyor. İki sponsorlukla kupayı destekleyen şirketler ise şöyle: Sony (2010-014), Avaya (2002-2006), Toshiba (2002-2006) ve Yahoo (2002-2006). Dünya Kupası’nı birer defa destekleyen firmalar ve yılları ise şöyle: Deutsche Telekom (2006), Fuji Xerox (2002), Korea Telekom/NTT (2002), MTN (2010), Oi (2014) ve Satyam (2010).
Yorumlar