Skip to main content

Dünyada yapay zekâ denilince akla gelen ilk isimlerden, MIT Profesörü Rodney Brooks ile özel bir söyleşi gerçekleştirdik.

Sizce robotlar tam olarak ne zaman hayatın her alanında etkin bir şekilde yer alacak?
Şu an 1980 yılına dönsek ve ileride herkesin mutfağında bilgisayar olacağını söyleseniz, insanlar sizin deli olduğunuzu düşünürdü. Şimdi ise mutfaklarımızda on-yirmi bilgisayarımız bulunuyor. Benzer şekilde hayatın her alanında robotlar gitti gide artacak. Yaşlı nüfusun çoğunlukta olduğu ülkelerde robot teknolojileri bu insanların bakımlarına yönelik ciddi bir güç olacak, onların kendi evlerinde bakılmalarını, bağımsız kalmalarını sağlayacak. Yani bu robotların tam olarak nasıl bir formda olacağını bilmiyorum, ama mesela ABD’de yaşlıların kendi evlerinde kalmalarını sağlayacak, yataktan düşme gibi risklerin önüne geçebilecek bir teknoloji, birinin bu konuyla ilgili iyi bir robot sistemi geliştirmesi iyi bir gelişme olacaktır. Robotların ne zaman her yerde olacağını sordunuz. Aslına bakarsanız sürücüsüz araçlar da birer robot. Bence onların her yerde olması daha çok vakit alacak. Turkcell Teknoloji Zirvesi’ndeki konuşmamda bahsettiğim gibi sürücüsüz araçların yayılmasının ilk başta düşünüldüğünden çok daha zor olduğu anlaşıldı. Test sürüşündeki araçlarda bile şu an güvenlik sürücüleri bulunuyor. Bir süre sonra sürücüsüz araçlar için şehirlerimizde belli değişiklikler yapılacağını düşünüyorum. Önümüzdeki 20-30 yıl içerisinde pek çok sürücüsüz aracımız olacak.

Peki robotların insanoğlunu varlığını tehdit edecek bir şekilde hayatımızda olacağına fikrine nasıl bakıyorsunuz?
Ben ondan çok uzak olduğumuzu düşünüyorum. Hollywood’da var olan dünyayı alıp içerisine fantastik ögeler ekleniyor, bu bir süper zeka, bir yaratık ya da hayalet olabilir. Ve hikayeler böyle yaratılıyor. Fakat gerçek hayatta teknoloji öyle bir anda olmuyor, yavaş yavaş gelişiyor. Yani robotların insan varoluşuna yönelik bir tehdit oluşturma raddesine gelmeden önce onların insanlarla aralarında olumsuz deneyimlerinin olması gerekiyor. Ki kendi geliştirdiğimiz robotları değiştirebiliriz de, bu anlamda bir tehdit zor bir ihtimal. Bu daha ziyade bir Hollywood senaryosu gibi.

Peki teknolojik açıdan ne kadar yol kat edilse de robotlarla ilgili en büyük açmaz bilinç mevzusu. Robotların bir gün insana bir adım daha yaklaşacak şekilde bilinç sahibi olacağını söyleyebilir misiniz?
Bu konuda insan bilincinin tam olarak ne olduğunu dahi anladığımızı düşünmüyorum. Köpekler bilinçli midir mesela? Bu konuda hemfikir değil miyiz? 20-30 yıl önce insanlar köpeklerin bilinci olmadığını söylerlerdi, şimdi ise evet onların da belirli bir bilinci olduğunu düşünüyorlar. Aslında tam olarak ne olduğunu bilmiyoruz, buna henüz bilimsel bir açıklamamız ya da mühendislik kapasitemiz yok. Yani bir gün belki mümkün olabilir, ama şu an için değil. Şu an bilgimiz yeterli değil, hala tam olarak ne olduğunu bilmiyoruz. Şu an makinelerimizde bu anlamda, buna yaklaşacak bir şey bulunmuyor.

Sizce iş dünyası robot teknolojilerini yeterince verimli kullanabiliyor mu?
Evet bu konudan sunumumda da bahsetmiştim. Amazon ve Alibaba kendi işlerinde robotların kullanımını gerçekten hayata geçirdi. Kutuları paketlemek için olmasa da eşyaları raflardan almak için kullanılıyorlar. Yani robotların düz çizgi üzerinde çalışmalarını sağlayabiliyoruz, şu anda bunu kolaylıkla yapabiliyorlar. Bu, robotların iş dünyasındaki kullanımının sadece bir örneği. Başka bir önemli örnek daha vereyim; iklim değişikliği dediğimizde yükselen deniz seviyeleri aklımıza geliyor fakat iklim değişikliğinin aynı zamanda belirli bölgelerde neleri yetiştirebileceğimizi de etkileyeceği de aşikar. Yani geleneksel tarımın bir risk altında olacağını düşünüyorum, belirli bölgelerde belirli mahsullerin yetiştirilmesi gibi. Tarım aslında çok yavaş değişecek bir şey. İleride çok daha fazla iç mekan tarımı göreceğiz ve iç mekan tarımına robotlar destek olacak. Bununla beraber 5G teknolojisi ile nesnelerin interneti yaygınlaşınca bütün ekin yerlerinde sensör teknolojileri kullanabileceğiz ve bu sayede su, beslenme, bitkilerin nasıl büyüdüğüne dair ciddi bir verimiz olacak. Buna derin öğrenmeyi de ekleyerek tarımı en verimli şekilde kullanabileceğiz. Yani iklim değişikliği bence gittikçe robot ve yapay zeka kontrollü iç mekan tarımına yönelmemize neden olacak. Bu yüzden şimdiden buna yatırım yapmakta fayda var.

Robotik teknolojilerin gelişim sürecinde sizi şaşırtan gelişmeler neler oldu?
Bence derin öğrenmenin gösterdiği performans herkes için bir sürpriz oldu. Hepimiz Geoffrey Hinton’ın, Yann LeCunn’un yıllardır bunun üzerinde çalıştığını biliyorduk, fakat sonucunda bu kadar iyi bir şey çıktığında hepimiz şaşırdık. Yani bu büyük bir sürprizdi. Olumsuz bir örnek vermem gerekirse; kırk yıl önce ben Stanford Üniversitesi’nde öğrenciyken robotlarda kullandığımız eller ile şu anki robotlarda kullandığımız eller aynı. Kırk yılda herhangi bir gelişme olmadı. Yani bu da olumsuz bir sürpriz.

Geleceğimiz için çok kritik olan robotik teknolojileri eğitimde çocuklara daha iyi öğretebilmek konusunda neler önerirsiniz?
Bence çocukların robot geliştirmelerine izin verin! Kod yazsınlar, parçaları birleştirsinler; bu hem zihinsel bir antreman, hem de çok eğlenceli. Böylece robotların daha yaygın olacağı bir dünyada bu anlamda bilgili bir toplum oluşabilecek ve bugünün çocukları ileride robotlarla yaşayacağı için robotların ne olduğuna ve nasıl yapıldığına dair bir anlayışları olacak.