ABD-Çin’in teknoloji odaklı ticaret savaşı

ABD-Çin ilişkileri son dönemde ticaret savaşlarıyla anılıyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın 1 Mart’ta çelik ithalatında yüzde 25 ve alüminyum ithalatında yüzde 10 gümrük vergisi getirmesiyle başlayan bu savaş, 6 Temmuz’da ikinci seviyeye taşındı ve ABD, Çin’den ithal edilen 800’den fazla ürüne yüzde 25 ek gümrük vergisi uygulamaya başladı. Tabii, bu kararın ardında ABD’nin Çin’e karşı verdiği dış ticaret açığının önemli bir yeri bulunduğunu kaydetmek gerek. ABD Nüfus İdaresi’nden derlediğimiz verilere göre, ABD, Çin’e karşı 2017’de 375,5 milyar dolar dış ticaret açığı verdi. ABD, geçen yıl Çin’e 129,8 milyarlık ihracat yaparken, bu ülkeden 505,4 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirdi. 2016’da açık ise 346,9 milyar dolar seviyesindeydi. ABD ilk aşamada 34, ikinci aşamadaysa 16 milyar dolar tutarında toplam 50 milyar dolarlık ek vergi paketini uygulamaya başladı.
Ticaret savaşında Made in China 2025 etkisi mi?

İki ülke arasındaki bu savaşın diğer bir yönünün Çin’in ‘Made in China 2025’ stratejisi olduğu da öne sürülüyor. Buna göre, Trump, Çin’in bu strateji kapsamında dünyanın en büyük teknoloji ülkesi olmasını engellemek istiyor. Nitekim bu planın hedefi, Çin’i imalat merkezinden bir dünya teknoloji gücü haline dönüştürmek. Made in China 2025 kalite ve internet entegrasyonuna odaklanarak çevreci, yenilikçi ve akıllı üretim gerektiren, ilk on yıllık dönemi kapsayan bir eylem planı aslında. Bu planla, Çin devriminin 100. yılı olan 2049’a kadar ülkeyi bir teknoloji gücü haline getirmek için paralel iki plan daha devreye alınacak. Sonuçta Çin ekonomisini düşük katma değerli ve emek yoğun üretimden, yüksek katma değerli ve inovasyona odaklı imalata doğru yönlendirmek hedefleniyor.

ABD-Çin teknolojik rekabeti

İki ülke ticaret savaşlarının yanı sıra teknoloji alanında da amansız bir rekabet içinde. Bu bölümde ABD-Çin’in en değerli teknoloji şirketlerini karşılaştırdık.

İlk bölümde paylaştığımız genel çerçevenin ardından şimdi de iki ülkenin teknoloji ve internet tarafındaki rekabetine göz atalım. Öncelikle şunu not edelim: Çin’de birçok internet hizmeti yasaklı ve sınırlı şekilde kullanılıyor. Örneğin, Çin’de arama motoru olarak Google yok. Bunun yerine ülkenin kendine ait arama motoru olan Baidu mevcut. Bunun sonucunda da, Çin internet ve teknoloji alanlarında ABD ile boy ölçüşebilecek girişimleri çıkarmış durumda.

Sekiz internet kategorisinde iki ülkenin karşılaştırması
İlk kategoride arama motoru var ve burada ABD’nin Google’ına karşılık Çin’de Baidu var. İkinci olarak ABD’de e-ticarette Amazon ve eBay’e, Çin’in cevabı Taobao, JD.com ve Tmall (Alibaba.com’un iştiraki) oluyor. Üçüncü sıradaki video kategorisinde ABD, Netflix, Hulu ve YouTube ile öne çıkarken, Çin Tencent Video, iQiyi ve Youku ile buna cevap veriyor. Diğer bir kategori olan müzikte ABD’de Apple Music ve Çin’de KuWo Music, KuGou Music ve QQ Music yarışıyor. Sosyal medya ve mesajlaşmada ise ABD’nin WhatsApp, Facebook, Twitter, Instagram ve Snap’ine karşılık Çin’de WeChat, QQ ve Weibo karşımıza çıkıyor. Araç paylaşımında ABD’de Uber ve Lyft’e karşılık ve Çin’de Didi’yi görüyoruz. Yedinci kategori olan ev paylaşımındaki tablodaysa ABD, Airbnb ile öne çıkıyor. Çin’de bu girişime karşılık Xiaozhu mevcut. Son kategori flört ve burada ABD’li Tinder’ın Çinli rakibi Momo şeklinde belirleniyor.

ABD ve Çin’deki en değerli internet şirketleri
Livemint.com sitesi ABD ve Çin’deki en değerli 20 internet girişimini derledi. Beş sene önce bu listede sadece iki Çin şirketi bulunurken, Mayıs 2018 itibarıyla bu sayı dokuza yükseldi. Listenin ilk sırasında 924 milyar dolarlık değerle Apple yer alıyor. Amazon 783 milyar dolarla ikinci ve Microsoft 753 milyar dolarla üçüncü oluyor. Dört ve beşinci sıradaysa 739 milyar dolarlık değerle Alphabet ve 538 milyar dolarla Facebook karşımıza çıkıyor. Çinli firmaların sıraları ve değerleri şu şekilde: Alibaba (6.sıra – 509 milyar dolar), Tencent (7.sıra – 483 milyar dolar), Ant Financial (9.sıra – 150 milyar dolar), Baidu (13.sıra – 84 milyar dolar), Xiaomi (14.sıra – 75 milyar dolar), Didi (16.sıra – 56 milyar dolar), JD.com (17.sıra – 52 milyar dolar), Meituan-Dianping (19. sıra – 30 milyar dolar) ve Toutiao (20.sıra – 30 milyar dolar).