Özellikle Facebook ve Mail.ru üzerinden elde ettiği kazançlarıyla milyarder statüsüne ulaşan Rus iş insanı Yuri Milner, geçtiğimiz yılın Ekim ayında bir grup bilim insanını Los Angeles, Palo Alto’da bulunan malikanesinde ağırladı. İki günlük bir konferans için Palo Alto’ya gelen bilim insanlarının yanı sıra telekonferans yöntemi ile programı takip eden bilim insanlarının da olduğu öğrenilirken; konferansın konusu biyoteknolojinin insanları gençleştirmek için nasıl kullanılabileceğiydi. Konferans, hayvanların yeniden canlandırılmalarına dair radikal çalışmalara ait bölümler de içeriyordu.
Bilime olan merakıyla bilinen Milner, yakın zamanda Breakthrough Ödülleri’ni başlatmış ve her yıl başarılı fizikçilere, matematikçilere ve biyologlara 3 milyon dolar ödül vermeye başlamıştı. Öte yandan, MIT Technology Review’e göre Milner’in bilime olan ilgisi provokatif ve belirgin bir yön aldı.
Bu toplantıdan haberdar olan insanlara göre, yeni bir yaşlanma karşıtı şirket olan Altos Labs, bu toplantının sonucunda kuruldu. Altos’un biyolojik yeniden programlama teknolojisi üzerinde çalıştığı ve bazı bilim insanlarının bu teknolojiyle laboratuvarda hücrelerin canlandırılması uğraşının hayvanların yeniden canlandırılmasında, hatta insan ömrünün uzatılmasında kullanılabileceğini düşündüğü belirtiliyor.
ABD merkezli şirket bu yıl İngiltere’ye de uzanırken, San Francisco Bay Area’da, San Diego’da, Cambridge’de ve Japonya’da enstitüler kuracak. Şirketin, üniversitelerde çalışan bilim insanlarından büyük bir kadro oluşturmak gibi bir amacının olduğu, bilim insanlarına yüklü maaşlar ödediği ve hücrelerin yaşlanması konusunda yapılacak çalışmalarında hiçbir kısıtlama ile karşılaşmayacakları sözünü verdiği biliniyor.
Şirket tarafından bilgilendirilen kişiler, şirketin yatırımcıları arasında Amazon’un kurucusu ve CEO’su, Blue Origin’in sahibi Jeff Bezos’un da olduğunu belirtiyorlar. Yuri Milner ve eşi Julia Milner’in de Altos’a bir vakıf aracılığı ile yatırım yaptıkları biliniyor.
Altos, Google’ın kurucu ortaklarından biri olan Larry Page tarafından 2013 yılında kurulan bir başka ömür uzatma şirketi olan Calico ile benzerlikler gösteriyor. Zira Calico’nun da elit bilim insanlarını işe aldığı ve yüksek maaşlar ödediği biliniyor. Öte yandan, Calico’nun ne kadar ilerleme kaydettiği sorgulanmaktayken, şirket ilk raporunu bu yıl yayımladı.
Altos’a katılan elit bilim insanları arasında Salk Enstitüsü’nde yaptığı çalışmada insan ve maymun embriyolarını birleştirerek insan ömrünün 50 yıl kadar uzayabileceğini öngören İspanyol bilim insanı Juan Carlos Izpisúa Belmonte, biyolojik saati geliştirerek insanın yaşlanışını doğru bir şekilde ölçmeyi başaran UCLA profesörü Steve Horvath ve hücrelerin yeniden programlanması konusunda yaptığı çalışma ile 2012 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’ne layık görülen Shinya Yamanaka da var.
Yamanaka’nın çalışması, Yamanaka faktörleri olarak bilinen dört proteinin eklenmesi ile hücrelerin embriyonik kök hücre özelliklerine sahip oldukları ilkel hallerine geri dönmelerini içeriyor. 2016 yılında Izpisúa Belmonte’nin laboratuvarında yapılan bir çalışmada bu proteinler yaşayan farelere verildi ve sonucunda farelerde gençleştikleri görüldü.
Bu deneylerin sonucu her ne kadar merak uyandırıcı olsa da bazı farelerde teratoma adı verilen tümörlere yol açmaları, çalışmaların korkutucu tarafıydı.
Bu çalışmalarda aşılacak pek çok engel olsa da büyük bir potansiyel olduğunu söyleyen Yamanaka, Altos’un bilim kurulunun başkanlığını yürütecek.
Milner’in malikanesinde yapılan toplantının ardından Milner tarafından desteklenen Milky Way Research Foundation’un uzun yaşam konusunda çalışmalar yapan bazı araştırmacılara yıllığı 1 milyon dolarlık üç yıllık araştırma bütçeleri sağladığı; proje önerilerinin Yamanaka ve hem 2015 yılında bir Breakthrough Ödülü’nü hem de 2020 yılında CRISPR gen biçimlendirme sistemini keşfinden dolayı Nobel Kimya Ödülü’nü Emmanuelle Charpentier ile paylaşan Jennifer Doudna tarafından değerlendirildiği biliniyor.
Altos, çalışmaları hızlandırmak amacıyla 2021 yılında kurulurken, bir dönem Ulusal Kanser Enstitüsü’nün başkanlığını da yapan Richard Klausner’in şirkette CEO olarak görev yaptığı, şirketin Birleşik Krallık’ta kurulacak olan enstitüsü için hazırlanan evraklarda açıkça görülüyor.
Öte yandan, uzmanlar, bu tür uzun ömür sağlama amacında olan girişimlerin güçlü bilimsel çalışmalara dayandıklarını, fakat yine de ticari olarak yatırım yapmanın erken olabileceğini belirtiyorlar. Örneğin, Izpisúa Belmonte’nin Salk Laboratuvarı’nda çalıştıktan sonra şu anda Lozan Üniversitesi’nde görev alan Alejandro Ocampo, ömür uzatmayı amaçlayan çok fazla şirket olduğunu, fakat yeterince bilimsel çalışma yapılmadığını şu sözlerle açıklıyor: “In vivo (canlı içi) yeniden programlama ile ilgili kaç makale var? Şirket sayısı kadar.”
Kaynak: Meet Altos Labs, Silicon Valley’s latest wild bet on living forever – MIT Technology Review
Yorumlar