Girişim ekosistemi yatırım rakamlarını resmi kaynaklar üzerinden araştırmalarla hazırlayan Startups.watch, dün Zorlu PSM’de 2018 girişim ekosistemi verilerini açıkladı. Startsup.watch verilerine göre, geçen yıl toplam 100 girişime 59 milyon dolar yatırım yapıldı. Bununla birlikte, Türkiye’de kurulan girişimlerden 30’u 2018 yılında satıldı ve satış tutarlarının toplamı ise 1,4 milyar doları geçti. 2018’in öne çıkan üç hisse çıkışı, Trendyol, OpsGenie ve Gram Games oldu. Trendyol’un yüzde 82’sinin 728 milyon dolara, OpsGenie’nin 295 milyon dolara, Gram Games’in de 250 milyon dolara satılması girişimlerin satış tutarının tavan yapmasında etkili oldu.
Yatırım azaldı, satış arttı
Startups.watch tarafından açıklanan rakamlarda girişim Türkiye’deki 100 girişim 2018 yılında melek ve girişim sermayelerinden 59 milyon dolar yatırım topladı. 2017 yılında 171 girişim 110,5 milyon dolar yatırım almıştı. Tutar olarak girişimler yüzde 46 daha az yatırım almış oldu. Bunun ana sebeplerinin başında ise ilk fonlarını 2017’de kapatan girişim sermayesi fonlarının ikinci fonlarını hemen kurmaması yatıyor. 2018 yılında en çok yatırım alanlar girişimler ise sırasıyla Insider, Foriba ve Vivense oldu.
En çok yatırım fintech girişimlerine
2018 yılında 10 fintech girişimi 11,7 milyon dolar yatırım alırken, 10 yazılım servisi (SaaS) girişimi de 10,9 milyon dolar fon buldu. İki pazarlama teknolojisi girişimi ise toplamda 8,5 milyon dolar yatırım aldı. Yatırım adedi olarak ilgi gören alanlar ise 7 girişimle e-ticaret, 6 girişimle pazar yeri, 6 girişimle yemek, 5 girişimle nesnelerin interneti ve 5 girişimle yapay zekâ girişimleri oldu.
Her 3 yatırımdan 1’i kurumlardan
2018 kurumların yatırımcılığa en çok katkı yaptığı yıl oldu. Yapılan yatırımların tutar olarak yüzde 19’una kurumlar destek olurken, toplam 100 yatırımın 30’unda kurumlar da vardı. Bu sayede 2018, geçmiş senelerin tutar olarak da adet olarak da geçildiği bir yıl oldu. Kısacası her 3 girişimden 1’ini kurumlar yapmayı başardı. Öte yandan, İş Bankası 2019 yılında girişim sermayesi fonu Maxis’in ilk yatırımlarını yapacağını açıkladı.
Devlet en büyük melek yatırımcı
Fikir aşamasında TÜBİTAK ve KOSGEB, girişimcilere meleklerin ve yatırımcıların katbekat üstünde destek oldu. Girişimciler fikir aşamasında meleklerden ve yatırımcılardan toplamda 400 bin dolar toplayabilmişken, devlet kurumlarından toplamda 12,2 milyon dolar destek aldılar. Bu da devleti en büyük melek yatırımcı yaptı.
2018 fonların kurulma yılı oldu
2018 ilk fonlarını kapatanların ikinci fonlarını kurma faaliyetleriyle geçti. Albaraka Fintech Fonu, BIST GSYF, Collective Spark, Finberg, Investurco, Teknogirişim GSYF, TT Ventures ve Vinci fonları 2018 yılında girişim ekosistemine kurdukları fonlarla dâhil oldular. Collective Spark da 2018’in son çeyreğinde Tarfin ve Mutlubiev yatırımlarıyla faaliyetlerini hızlandırdı.
ABD ve Çin yatırım rekoru kırdı
ABD 2018 yılında 8 bin 563 yatırım turunda 115 milyar dolar yatırım yapılırken, Çin’de 2655 yatırım turunda 93 milyar dolar yatırıma imza atıldı. Onları takip eden üçüncü ülke ise bin 498 yatırım turunda 8,6 milyar dolar yatırım yapılan Hindistan.
Doğu ve Güney Doğu Avrupa’da iyiyiz, Batı Avrupa’nın çok altındayız
Türkiye melek ve girişim sermayesi anlamında 2018’de İngiltere, Almanya, Fransa, İsviçre ve İsveç gibi ülkelerin çok gerisinde kalırken, Doğu Avrupa’daki bir çok ülkenin ilerisinde yer aldı. Türkiye Macaristan, Polonda, Yunanistan, Malta, Slovenya, Çekya gibi ülkelerin biraz üstünde bir yatırım tutarı ile 2018’i kapattı.
Kişi başı yatırımlar çok düşük
ABD’de kişi başına girişimlere 354 dolar melek ve girişim sermayedarı (venture capital-VC) yatırımı yapılırken, Türkiye’de bu tutar 0.74 dolar seviyesinde kaldı. Bu oranla Türkiye sadece Bulgaristan, Belarus, Romanya, Ukrayna ve İran gibi ülkeleri geçebildi.
Yorumlar