Elon Musk’ın şirketi SpaceX, bu kez İranlılar için harekete geçti. Mahsa Amini adlı 22 yaşında genç bir kadının ölümünün ardından başlayan protestolar tüm ülkeye yayılırken, SpaceX uydu internet hizmetini İranlıların kullanımına açtı. SpaceX’in, bu kararı protestoların olduğu bu dönemde İran’ın internet şebekesinin sık sık çökmesinden dolayı aldığı konuşuluyor.
Starlink’in İran’da kullanılabilir hâle getirildiği bilgisi, Carnegie Endowment düşünce kuruluşundan Karim Sadjadpour tarafından paylaşıldı. Sadjadpour’un kaynağı ise Elon Musk.
Öte yandan, Starlink’in İranlılara internet sağlayabilmesi için uyduların aktifleştirilmeleri yetmiyor. Zira Starlink bağlantısının kurulabilmesi için terminaller de gerekiyor. Musk’tan aldığı bilgiyi paylaşan Sadjadpour, ülkeye terminal getirilebilmesi hâlinde internet bağlantısının kurulabileceğini, fakat İran yönetiminin bunu kabul etmeyeceğini düşündüğünü aktardı.
I spoke w/ @elonmusk about Starlink in Iran, he gave me permission to share this: “Starlink is now activated in Iran. It requires the use of terminals in-country, which I suspect the [Iranian] government will not support, but if anyone can get terminals into Iran, they will work”
— Karim Sadjadpour (@ksadjadpour) September 25, 2022
SpaceX, Rusya’nın işgal amaçlı saldırıları sırasında Ukrayna’ya destek amaçlı internet hizmeti sağlamaya başlamış; Ukrayna’ya 15 binden fazla terminal sevkiyatı yapılmıştı. İran hükümetinin insanları “karanlıkta bırakarak” baskı kurmak amaçlı terminal kullanımına izin vermeyeceği düşünülüyor.
Starlink will ask for an exemption to Iranian sanctions in this regard
— Elon Musk (@elonmusk) September 19, 2022
Mahsa Amini, başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alınmış ve gözaltındayken hayatını kaybetmişti. İran polisi Mahsa Amini’ye kötü davranıldığını reddederken, Amini’nin ölümü ülkenin dört bir yanındaki başörtüsü protestolarının sayısını ve şiddetini artırdı.
Musk, 19 Eylül’de yaptığı bir açıklama ile ABD’nin yaptırım uyguladığı İran’a internet sağlayabilmek için yaptırımlardan muafiyet isteyeceklerini belirtmiş; ardından, ABD, genel bir lisans ile Musk’a yeşil ışık yakmıştı. Musk’ın Starlink’in aktivasyon sürecine başladığını açıklamasının ardından İranlı yetkililer, SpaceX’in internet sitesinin ülkede engellendiğini duyurdular.
Yorumlar