Dijitalleşme her şeyi değiştirdi. En küçük rutinlerimiz bile dijital değişimin etkisindeyken müzik dinleme alışkanlıklarımız da bu değişimden payını aldı. Artık müziği eskiden olduğu şekilde dinlemiyoruz. Eskisi gibi büyük bir müzik arşivleri yaratmıyoruz; her birimiz kendi hayatlarımızdaki farklı anlar için hazırladığımız daha küçük arşivlere ve çalma listelerine sahibiz. Dijitalleşmenin getirdiği hızla, artık önemli olan, o ‘an’ ne istediğiniz. Bizi sabaha başlatacak, öğleden sonra çok daha hızlı koşmanızı sağlayacak ve gece daha kolay uykuya dalmanıza yardımcı olacak “anlar”da bizi motive edecek müziklere başvuruyoruz ve elimizin altında tutuyoruz.
Çalma listeleri tam da bu nedenle her geçen gün, müziği keşfetmenin ve dinlemenin vazgeçilmez bir yolu haline geliyor. Diğer yandan, müzik türleri, alt müzik türleri açısından veya belirli bir ‘anda’ hepimizi birleştirme gücünden yola çıkarak, müzik dünyasını da hem global hem lokal anlamda şekillendiriyor. Bugün özellikle en popüler çalma listeleri, sahip oldukları milyonlarca takipçiyle bazı büyük pazarlardaki radyo kanallarından bile fazla dinleniyor ve dünya çapında bir erişim gücü sunuyor.
Spotify’ın bugün, 65 ülkede toplam 191 milyon kullanıcısı bulunuyor. Müzikseverler, Spotify’daki 40 milyon şarkı ve kullanıcıların yarattığı 3 milyarın üzerinde çalma listesinden oluşan müzik arşivi ile müzikleri keşfediyor.
Peki kim yapıyor çalma listelerini?
Çalma listeleri elbette insanlar tarafından oluşturuluyor ama verilerle yaşayıp, verilerle yok oluyorlar. Spotify, çalma listelerini hazırlayan ve takip eden bu kişileri editör olarak adlandırıyor. Spotify’daki çalma listeleri, işte bu editörlerin içgüdülerinin, uzun yıllara dayanan tecrübelerinin ve insanların bu listeler ile nasıl bir etkileşim yakaladığını gösteren verilerin mükemmel bir bileşimi aslında. Editörler, spesifik müzik türlerindeki gelişmiş uzmanlıklarını, güzel sound yakalama çalışmaları ile birleştiriyor. Hangi şarkıyı dinleyicilerin daha çok sevdiği, hangi şarkıyı daha az sevme ihtimali olduğu bilgisini onlara sağlayan ve gerçek zamanlı kullanıcı verisine dayanan ‘geri bildirim havuzu’ ise en büyük destekçisi diyebiliriz. Yani çalma listeleri, tamamen veriler üzerinden, editörlerin dinleyicilerin neleri seveceği ile ilgili düşünceleri ve bir çalma listesinin ya da çalma listesindeki bir şarkının ne kadar etkili olduğunu gösteren veriler göz önüne alınarak hazırlanıyor.
Spotify bünyesinde; Today’s Top Hits, Rap Caviar & New Music Friday gibi bugüne kadar ses getiren 4500’ün üzerinde çalma listesi oluşturmuş, editörlerden, kıdemli editörlerden ve müzik türü uzmanlarından oluşan 100 kişilik global bir ekip yer alıyor. Editör ekibinin içerisindeki çeşitlilik, farklılıkları temsil ediyor ve hem müzik ile trendlerin kültürel paylaşımına hem de çeşitliliğe katkıda bulunuyor.
Çalma Listeleri bugün “hit” yaratan baş aktörler arasında
Spotify, son derece etkili olan ve 2017 yılında reggaeton müziğin yükselişine paralel olarak yükselen Baila Reggaeton çalma listesi ile reggaeton müziği destekledi. Baila Reggaeton (Reggaeton ile dans) çalma listesi, yıllar içinde, bilinen reggaeton hitlerinin dinlenme oranını artırırken, bu müzik türüne yeni takipçiler katmakla kalmayıp, bu türe hayran müzikseverlere yeni reggaeton şarkıları dinleme fırsatı da sundu. Today’s Top Hits, Rap Caviar, Viva Latino, Baila Reggaeton, Hot Country, Peaceful Piano, en popüler Spotify çalma listelerinden bazıları. Türkiye özelinde en çok ilgi göre lokal çalma listelerinin başında ise Türkçe Pop, Türkçe Rap, Arkada Çalsın, Akustik Türkçe, Mutlu Türkçe Hitler geliyor.
Verilere insani dokunuş ve parlayan yeni meslek
Online dinlenme (streaming) rakamları, her sanatçının kariyerinde ve müzikseverlerin keşfinde önemli bir rol oynamaya devam edecek. Hemen her şey ile birlikte müziğin de kişiye özel verilerle daha öznel bir hal alması ve bu kişiselleştirme trendini yakalayan Spotify gibi platformların varlığı ile çok sayıda dinleyicisi olan etkili çalma listeleri, az bilinen sanatçıları süperstar yapma gücünü sürdürecek. Ve elbette, verilerden beslenen ama müzikteki insani dokunuşu da temsil eden editörler, dijital dünyanın müzik ayağında geleceğin meslekler arasındaki yerini alacak.
Yorumlar