“Global Strategy on Digital Health 2020-2024” raporuna göre, bulaşıcı olmayan hastalıkların artması, klinisyen işgücü sıkıntısı ve yaşlanan nüfusun artışı gibi zorlukların üstesinden gelmek için dijital sağlık sistemleri kullanımının benimsenmesi ve uygulamasının artırılması gerekiyor. Ancak, güvenilir bilgi eksiliği, kurumsal desteğin az oluşu ve güvenlik endişeleri dijital sağlığın yaygınlaşmasının önündeki engel. Bu raporda dikkat çeken hedeflerden biri de ülkeye özgü dijital sağlık stratejilerini teşvik etmek. Günümüzde kişiselleştirilmiş tıp sayesinde, sağlık hizmetleri hastaya özel tedaviye ve hastalığı hedef alan ilaçlara doğru ilerliyor. Teknolojideki ilerlemeler sayesinde, ihtiyaç duyulan klinik karar desteğini sağlayacak araçlar geliştiriliyor.
Her hastaya doğru tedaviyi doğru zamanda ulaştırmak önem kazanıyor. Bu amaçla verilerin hızla artan sayısı ve karmaşıklığı sağlık çalışanları için zorlu bir mücadeleye dönüşüyor. İsviçre’nin Basel kentinde dünya basınından alanında uzman gazetecilerin katıldığı bir toplantıda Roche Grup CEO’su Severin Schwan ile dijital sağlık alanındaki tedavi seçeneklerini ve 2019 yılındaki beklenen gelişmeleri konuştum.
2019 yılında sağlıkta dijitalleşme, ürün geliştirme ve kişiselleştirilmiş sağlık hizmetlerinin gelişimini desteklemek amacıyla sağlıkla ilgili verilerin kullanılması yönünde de çok önemli ilerleme kaydedilmesi bekleniyor. Kişiselleştirilmiş sağlık hizmetleri stratejisini daha da ilerletmek için, kanserli hücrelerdeki moleküler değişimleri tespit edebilen tedavilerle ilgili gelişmeler oluyor. Bu sene göz hastalıkları, sinir sistemi, nörobilim ve Alzheimer alanlarında da yenilikler olacak. İmmünoterapi, akciğer kanseri, meme kanseri, otizm tanısı ve tedavisinde ayrıca diagnostik alanında da farklı çalışmalar sürüyor. Gen terapi alanında kombine ve hücre terapinin maliyetleri ise henüz çok pahalı. Gen terapide farklı etkenler var. Sistemik şekilde işliyor ve diğer terapi çeşitlerinden farklı ve tedavi başarı oranı yüksek.
Dijital sağlıkta “anlamlı veri” önem kazanıyor
Her hastaya doğru tedaviyi doğru zamanda ulaştırmak giderek önem kazanıyor. Bu amaçla verilerin hızla artan bolluğu ve karmaşıklığı sağlık çalışanları için zorlu bir mücadeleyi beraberinde getiriyor. Kişiselleştirilmiş sağlık hizmetlerinin bir sonraki aşamasına ilerlerken, veri yönetimi konusuna önem veriliyor. ABD›deki Foundation Medicine Inc., her bir hastanın kanserine ilişkin genomik profil sunmak üzere, yüzlerce kanser geni içindeki değişikliklerin çok yüksek bir duyarlılık ve özgüllükle saptanabilmesine olanak tanıyor. Flatiron Health ise, elektronik tıbbi kayıtları bir araya getirerek kanser tedavisi için büyük veriden faydalanıyor. Böyle ortaklıklar sayesinde ‘anlamlı veri’ olarak adlandırılan sistem oluşuyor. Bu veri kümelerini, kanser tanı ve tedavisine dair spesifik şablonlar oluşturuyor. Bu, kanser biyobelirteçlerinin tekrarlama sıklığını belirlemekten potansiyel ‘uygulanabilir’ hedeflerin belirlenmesine kadar uzanıyor. Multipl sklerozda (MS) bu, hastalığın ilerlemesini daha erken tespit etmek ve ilaç gelişimini hızlandıran araçlar geliştirmek anlamına geliyor. MS başından itibaren ilerleyici bir hastalık. Bununla birlikte, gerçek dünyadaki bireysel hastalık seyrini karakterize etme ve öngörme yeteneği sınırlı kalıyor. Floodlight, hastalığın ilerlemesine ilişkin yeni önlemler geliştirmek üzere bilişsel ve motor fonksiyonlarındaki ufak değişiklikleri tespit etmek için akıllı telefon sensörüne dayalı ölçümleri kullanıyor.
Türkiye’de ilk kez patoloji laboratuvarlarında dijital takip sistemi geldi
Türkiye’de ilk kez Patoloji Hizmet Alım Laboratuvar Entegrasyon Projesi ile tüm patoloji laboratuvar süreçlerinin görünür olması ve dijital ortamda takip edilmesi sağlandı. Bu proje sayesinde, hastadan alınan bir örneğin hangi aşamada olduğunu, hangi teknisyen veya doktor tarafından ne tür bir işlemden geçtiğini gösteren dijital bir platform kuruldu. Bu uygulama ile aynı zamanda doku kayıplarının veya süreçte yaşanabilecek hatalı işlemlerin önüne geçilebiliyor. Patoloji laboratuvarlarına önemli oranda katma değer sağlayan ve hasta sonuç güvenliğini ön plana çıkaran bir uygulama oldu.
Esra Öz, Sağlık Habercisi
Yorumlar