Günümüzde girişimcilik deyince aklımıza önce internet ve teknoloji girişimleri geliyor. Ben bu yazıda bambaşka bir girişimciden bahsetmek istiyorum: Sir Robin Knox-Johnston.

1939 yılında doğan İngiliz Robin Knox-Johnston dünyayı tek başına ve karaya hiç ayak basmadan dolaşan ilk yelkenci. 1968 yılında İngiliz Sunday Times gazetesi, Golden Globe adında bir yarış düzenliyor ve bu yarışa 9 yelkenci katılıyor. 10 ay sonunda bu yarışı sadece Knox-Johnston bitiriyor ve Suhaili isimli teknesi ile yarışı kazanıyor. Yarışın hikayesini Peter Nichols, A Voyage for Madmen adlı kitabında 9 yarışçıdan da bahsederek anlatıyor. Yarıştan sonra Knox-Johnston da kendisi A World of My Own adlı kitabi yazarak yarış öncesinden başlayarak yaşadığı her detayı anlatıyor.

Girişimcilikle ile ilgili birçok kitap okumuş olabilirsiniz ama bu iki kitabi okuduğunuzda sadece kazanan ve kaybeden yelkencilerin olduğu bir yarışın hikayesini değil aynı zamanda harika bir girişimcilik hikayesi de okuyorsunuz. Start-up şirketlerin fikir, kuruluş, çalışma, üretme, satış, exit gibi hikayelerinin hepsini barındıran gerçek bir hikaye bu.

9 yarışçının her biri farklı hayaller kuruyor, farklı şekillerde yarışa hazırlanıyor, farklı teknelerle yola çıkıyor, farklı yöntemlerle yelken yapıyor ve farklı sonuçlara ulaşıyor. Alınan her bir kararın sadece yarışı değil o insanların hayatlarını nasıl etkilediğini şaşırarak görüyorsunuz. Zorluklarla mücadele ederken psikolojinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anlıyorsunuz. Suhaili en yavaş tekne olmasına rağmen yarışı kazanan tekne olabiliyorsa demek ki dayanıklılık her şeyin önünde yer alıyor, aynen diğer girişimlerde olduğu gibi.

Knox-Johnston 14 Haziran 1968’de başlayıp 22 Nisan 1969’da bitirdiği Golden Globe’u kazandıktan sonra başka birçok başarı kazanıyor. Örneğin 1994 yılında bir arkadaşı ile birlikte bir katamaranla katıldığı Jules Verne Trophy’de 74 gün 22 saat ile dünyayı en hızlı dolaşma rekorunu kırıyor. 1995’te Sir unvanı alıyor. 68 yaşında en yaşlı yarışmacı olarak katıldığı Velux 5 Oceans Race’de dünyayı tek başına yeniden dolaşıyor ve yarışı da 4. olarak tamamlıyor. 75 yaşında katıldığı Route du Rhum adlı yarışta Atlantik’i tek başına geçiyor ve 20 gün sonunda 3. olarak tamamlıyor.

Bu kadar başarılara sahip bu büyük yelkenci 1996 yılında dünyayı dolaşma hayalini çok daha fazla insana ulaştırmak için Clipper Round The World Yacht Race adında bir yarış düzenledi ve daha sonra bu yarışı da bir yatırımcı ortağı ile şirketleştirip her iki yılda bir düzenlemeye başladı. Bu yarışa katılmak isteyen yelken bilgisi hiç olmasa bile her ülkeden insan 4 haftalık eğitim sonrası bu yarışa katılabiliyor ve tabii ki bunun için ciddi bir para ödüyor. Şirketiyle hem binlerce insana bu inanılmaz macerayı yaşatıyor hem de gayet başarılı bir iş yürütüyor.

Robin Knox-Johnston’un 30 yaşındayken bir yarışa katılmakla farkında olmadan başlayan girişimcilik hayati bugün 81 yaşında hala devam ediyor. Dünyanın en saygı duyulan sporcularından, en başarılı girişimcilerinden birisi olmasının yanında çok iyi bir insan olarak da herkesin sevgi duyduğu birisi. 10 ay suren inanılmaz zorlu Golden Globe yarışının ikramiyesi olan £5000’u (bugünün parasıyla belki £500.000) yarışta hayatını kaybeden diğer yarışçı Donald Crowhurst’un eşi ve 4 küçük çocuğuna bağışlayacak kadar da vicdan sahibi.

Yukarıda bahsettiğim kitaplar dışında www.robinknox-johnston.co.uk sitesine de bakmanızı öneririm. Ayrıca Youtube’da ‘sailing legend sir robin knox-johnston’ diye arama yaparak bulacağınız Sailing Legend adındaki 56 dakikalık bir belgeseli de seyretmenizi öneririm.

Son olarak, ben bu büyük yelkenci ile ilgili internette tek bir Türkçe kaynak bulamadım, ama İngilizce ve başka dillerde bolca bulabilirsiniz.