Tıp ve genetik ilerledikçe, profesyonel sporcuların rerformanslarını artırmak, sakatlıkları önlemek, uzun ve sağlıklı yaşamak için bu alandan yararlanacağı kesin. Spor menajerleri de ayrıca ilgilenecek. Hangi yeteneklerin genetik olarak yüksek performansa yatkın olduğu, hangilerinin nefesi daha güçlü olduğu ve genetik olarak kimin en iyi, en sağlam, en güçlü sporcu olma ihtimalinin olduğu, önemsenecek. Belki çocuk yaştan itibaren, daha ileride, belki ana rahmine düştüğü andan itibaren değerlendirilecek..
Spor çok eski bir alışkanlığımız. Atina’da tanrılar için olimpiyatların düzenlenmesi ilk akla gelen örnekler arasında. Bundan çok daha eski kanıtlar var, Japonya’daki Sumo güreşleri ile ilgili, Gılgamış destanında güreşler var, Fransa’da bulunan bazı mağara resimlerinde yine güreş sahneleri bulunmuş.
Daha hızlı olmak, daha güçlü olmak, daha yükseğe çıkabilmek, daha uzun koşabilmek, iktidarın, gücün, sağlıklı olmanın önemli göstergeleri. Hep öyle oldu. Her zaman öyle olmaya devam edecek.
Demek ki, spor eğlence amaçlı, iktidar amaçlı, rekabet amaçlı, hayatımızda var olmaya devam edecek. Bugünlerde obezite dünyanın en büyük salgın hastalığı olmuş durumda. Beslenmenin değişmesi kesinlikle şart. Bunun toplumsal hayatımıza önemli etkileri olacak. Aynı zamanda spor yapmak, sağlık için ve fit olmak için, daha kaliteli ve daha uzun yaşamak için, alışkanlığımız ve toplumsal norm haline gelecek.
Gelişmiş toplumlarda zaten gelmiş durumda, eğitim seviyesi yüksek kesimlerde oldukça yaygınlaşmış durumda, vakti bol olan, emekli gibi kesimlerde de hızlıca yaygınlaşıyor. Daha da yaygınlaşacak.
Neler yaptığımızı takip etmekten hoşlanıyoruz. Bunun için adım sayarlar, giyilebilir teknolojiler kullanmaya başladık, mobil uygulamalardan takip ediyoruz, hatta arkadaşlarımızla yarışıyoruz. Bu kesinlikle yaygınlaşacak.
Gelecekte ana rahminde çocuğun spor olup olmayacağı belirlenebilecek mi?
Antik çağlarda sporu ve müsabakaları erkekler yaparken, bugünlerde kadınların spor yapması son derece normal. Karışık ekiplerin bulunduğu spor sayısı oldukça az, teniste örneği var. Gelecekte kadınlarla erkeklerin benzer alanlarda farklı şekillerde rekabet etmelerini öngörmek mümkün.
Tıp ve genetik ilerledikçe, profesyonel sporcuların performanslarını artırmak, sakatlıkları önlemek, uzun ve sağlıklı yaşamak için bu alandan yararlanacağı kesin. Spor menajerleri de ayrıca ilgilenecek. Hangi yeteneklerin genetik olarak yüksek performansa yatkın olduğu, hangilerinin nefesi daha güçlü olduğu ve genetik olarak kimin en iyi, en sağlam, en güçlü sporcu olma ihtimalinin olduğu, önemsenecek. Belki çocuk yaştan itibaren, daha ileride, belki ana rahmine düştüğü andan itibaren değerlendirilecek.
Diğer yandan insanlar suni / fennî ilaveler ile zenginleştirilecek. Oscar Pistorius meşhur bir örnek. 2012 Olimpiyatlarında iki ayağı protez olmasına rağmen, sağlıklı sporculara karşı yarıştı. Önümüzdeki yıllarda bu daha doğal ve yaygın hale gelebilir. Hatta o dönemlere hazırlık olması için Zürih’deki ETH Üniversitesinde Cybathlon isimli bir yarışma yapılıyor. http://www.cybathlon.ethz.ch/
Cybathlon, normal, engelli ve artırılmış insanların yarıştığı bir turnuva. Yeni spor çeşitleri icat edilmiş durumda. Bu ve buna benzer şeyleri ulusal ve uluslar arası ortamlarda daha sık göreceğimiz aşikâr.
Bu kadar spor, her sporcu yaptığı her şeyi takip ediyor, kaydediyor, pek çoğunu paylaşıyor. Genetik veriler, turnuvaların istatistikleri, bunların analizleri, tüm arşivler dijitalleşti ve her türlü çevresel veriler de dahil, lokasyon, hava durumu, ne tür bir cihaz (kamera, giyilebilir, mobil, vb.)… Veri seti giderek büyüyor. Bu verileri sürekli analiz edip, ipuçları çıkarıyoruz.
Spor değişmeyecek ama araçlar çeşitlenecek ve veriler zenginleşecek
Spor yaparken veya izlerken tüm veriler arka planda hesaplandığında, sizin kullanımınıza sunulduğunu düşünün. Daha bilinçli spor yapar, daha eğlenceli spor izleyebilir hale gelirsiniz. Artırılmış gerçeklik ve özellikle sanal gerçeklik, spor izlemeyi yepyeni bir deneyim haline getirecek. 360 derece stat görüntüleri, arka plandaki veriler, istatistikler, size özel bilgiler ve analizler ve daha neler.
Sporu yapan ile sporu izleyenin karışımı bir şekilde e-sporların yaygınlaşmasını da beraberinde getirecek. Yeni nesiller dijital teknolojilere aşina olarak dünyaya geliyor. Giyilebilir teknolojiler, sanal gerçeklik gözlükleri, içeriğin kalitesinin artması, görüntü çözünürlüğünün artması, sanal ile gerçek arasındaki farklar giderek azalıyor. E-sporlar, çoğumuzun bilgisayar oyunu olarak bildiği fenomen, giderek yaygınlaşıyor. Şu an itibariyle kendi ligleri bulunuyor, süper starlar oluşmuş durumda. Önümüzdeki yıllarda gerçek sporlar ile sanal sporlar birbirine yakınlaşacak. İzleyici için ikisi arasında pek fark kalmayacak.
Günün sonunda en güçlü olan, en hızlı olan, en başarılı olacak. Sporun özü değişmeyecek, ama araçlar çeşitlenecek, etrafındaki veri zenginleşecek, çok daha etkileyici bir deneyim yaşayacağız. Hep birlikte göreceğiz.
Halil Aksu, GelecekHane Kurucusu
Yorumlar