VAR teknolojisi; yani video yardımcı hakem sistemi bir süredir futbol dünyasının en çok konuştuğu konuların başında geliyor. İlk kez 1 Eylül 2016’da İtalya-Fransa arasında yapılan müsabakada denenen sistemin oyuna etkisine geçtiğimiz yaz gerçekleşen Dünya Kupası maçlarında fazlasıyla şahit olduk. Futboldan uzak olup da bu uygulama hakkında bilgisi olmayanlar için VAR’a kısaca değinecek olursak; bu teknoloji; hakkında itiraz edilen ya da hakemin karar vermede tereddüt yaşadığı pozisyonlarda, hakemin ekran başında pozisyonların tekrarını seyrederek, diğer hakemlerle kulaklık aracılığıyla haberleştiği ve onlardan gelen bilgiye göre karara vardığı bir sistem aslında. “Minimum müdahale – maksimum yarar” felsefesi ile güzel oyun futbola daha fazla adalet getirmek için sunulan sistem uygulandığı ilk günden itibaren tartışmaları da beraberinde getirdi. Türk futbolseverlerin en çok merak ettiği konu ise VAR’ın çok fazla tartışmalı pozisyonun yaşandığı Süper Lig maçlarını nasıl etkileyeceği idi. Süper Lig’te 5 Ağustos’ta oynanan Galatasaray-Akhisar Belediyespor maçıyla resmen uygulanmaya başlanan VAR sisteminin içinde olduğu pozisyonlarla ile ilgili- tabii önümüzdeki maçlar ne gösterir bilinmez ama- şu ana dek ufak tefek tartışmalar, itirazlar olsa da ortalığı ayağa kaldıracak bir durumun henüz yaşanmadığını belirtmeliyiz. Peki video yardımcı hakem sisteminin Süper Lig’e etkisi ya da katkısı konusunda futbol yorumcuları ne düşünüyor? NTV’nin spor yorumcularına sorduk..
Nebil Evren, NTV Spor Müdürü
VAR’ın zamana ve daha fazla kameraya ihtiyacı var
VAR uygulamasında bence en önemli aksaklık kamera sayısı. Dünya Kupası maçları 30’un üzerinde kamerayla çekilince tartışmalı pozisyonlarla ilgili kararı vermek zor olmadı. Ama TFF’nin talimatnamesine göre Süper Lig’in maçları için alt sınır 11 kamera.VAR, özellikle ligin birinci haftasında ruhuna aykırı bir biçimde “uyarı” yerine “teyit” mekanizması gibi çalıştı.Ama ligin ikinci haftasından itibaren bu hatadan büyük oranda dönüldü. Tabii bunda az önce bahsi geçen kamera sayısının da büyük etkisi var. Öte yandan, her seferinde tanık olduğumuz bir şey de insan faktörünün ortadan kalkmadığı. Dolayısıyla yorum farklarıyla bundan sonra da karşılaşacağız. Ama, yanlış karar sayısında azalma olduğunu da belirtelim.
Murat Kosova NTV Spor Sunucusu
Teknolojiden kaçış yok
Yıllar önce sevgili dostum Güntekin Onay ile bir program boyunca futbol dünyasına teknolojinin girişini tartışmıştık. O futbola uslanmaz romantik bakış açısıyla yaklaşıp, gelişmelere karşı durmuştu. Bense “kaçış yok” başlığını savunmuştum. O günlerde bırakın VAR’ı, çizgi teknolojisi bile tartışılıyordu. Aslında teknoloji-hayat tartışma olgusu biz var oldukça sürecek. Şimdi Nebil’in (Evren) detaylı bir şekilde ortaya koyduğu durum tespitlerini tekrar etmeyeceğim. Ekleyeceğim tek şey futbolda adaleti hala insanoğlu dağıtıyor, sadece aldığı yardım paydası arttı.Sezon başından beri izlediğim maçlardaki gözlemim ise olabilecek ortalama dört, beş hata, bir, iki hataya düştü gibi. VAR, bana adalet yolunda önemli bir gelişme gibi geliyor.
Emek Ege, NTV Spor Sunucusu
VAR, adalet adına çok önemli fayda sağlayacak ama…
Sonda söyleyeceğimi hemen yazının başında belirtmekte bir sakınca yok. VAR adaleti sağlama adına çok önemli fayda sağlayacak, ama hakem hatalarını ve beraberindeki tartışmaları bitirmeyecek. Çünkü futbol içinde gri alanları bolca barındıran, takip edenlere rahatlıkla “bence-sence” ile başlayan cümleler kurdurabilen bir spor. VAR futbol için bir devrim, teknolojik gelişmelerden her sektör payına düşeni alırken, futbol bunun dışında kalamazdı. Zaten futbol özellikle kullanılan ekipmanlar, antrenman bilimi ve yayıncılığı konusunda hep çağın gerekleriyle paralel bir seyir izledi. Zaman zaman öncü bile oldu. VAR ise belki de ofsayt kuralından bu yana oyunun seyrini etkileyebilecek en büyük yenilik. Ofsayt kuralı “Takımların taktik stratejilerini” yeniden belirlemelerini sağlamış hatta futbolu daha sofistike bir spor haline getirmişti. Bu gelişmeden aşağı yukarı 100 yıl sonra bu kez “Oyuncuların saha içi bireysel tavırlarını” etkileyecek VAR devreye girdi. Kendini yere atmak, görülmez diye topsuz alanda centilmenlik dışı hareket yapmak, hakeme aşırı derecede itiraz etmek yavaş yavaş azalacak. Futbolcular her zaman göründüklerinin bilinci içinde daha dürüst davranış modelleri geliştirmek zorunda, keza, hakemlerin ve taraftarların da alışkanlıkları değişecek. Çünkü takımınızın attığı bir gole çılgınlar gibi sevinmek için hakemin orta noktayı göstermesi yeterli olmayacak. VAR’dan onay gelmesini beklemek gibi yeni durumlar ortaya çıkacak, hatta çıktı bile. Tıpkı oyuncuların hakeme itiraz ederken “ekrana bak” işareti yapmaları gibi. 70’li, 80’li yıllarda oynanmış eski maçları izlemeyi çok seven biri olarak güncelle mukayese yaparken oyun temposunun farklılığına vurgu yaparım, bundan 10 yıl sonra ise eski maçları izlerken şu cümleyi kuracağıma emin gibiyim; “Yahu eskiden futbolcular amma da çok hakemle oynuyorlarmış.”
Yorumlar