Skip to main content

Deloitte Türkiye’nin raporuna göre, dip seviyenin görüldüğü 2019’un ardından 2020 yılında birleşme ve satın alma piyasası artan işlem sayısı ve işlem hacmi ile pandemiye güçlü bir cevap verdi.

Deloitte Türkiye, ‘2020 Yılı Birleşme ve Satın Almalar Raporu’nu yayınladı. Türkiye’de birleşme ve satın almaların genel görünümünü ortaya koyan rapora göre, Covid-19 pandemisinin damgasını vurduğu bir yıl geride kalırken, 2020’de birleşme ve satın alma işlemlerinde kayda değer bir toparlanma ile tarihi rekor olan 304 adet işlem ile yaklaşık 9 milyar dolar değerinde işlem hacmi gerçekleşti. Yıllık işlem hacmi son 10 yıl ortalamasının altında kalmakla birlikte işlem hacminde görülen artış bir önceki yıla göre yüzde 70’lik bir büyümeye işaret ediyor. Ortalama işlem hacmi 30 milyon dolar ile geçmiş yıllara benzer bir seviyedeydi.

Unicorn ve Türkiye Varlık Fonu işlemleri ön plana çıktı

Birleşme ve satın alma işlemlerinde bir kez daha erken aşama yatırımlarındaki hareketlilik dikkat çekti. Öte yandan, öne çıkan iki mega işlem, toplam işlem hacminin %40’ını oluşturdu. Türk mobil oyun şirketi Peak Games’in ABD’li Zynga tarafından 1,8 milyar ABD Doları gibi rekor bir değerleme ile satın alınması, Türkiye’nin ilk “unicorn” işlemi olarak tarihe geçti. Bu işlemde Zynga tarihinin en büyük satın alımını gerçekleştirirken, söz konusu yatırım bir Türk girişiminin en büyük işlemi oldu.

Yıllık işlem hacmini önemli ölçüde etkileyen bir diğer mega işlem, GSM operatörü Turkcell’in kontrol hissesinin 1,8 milyar ABD Doları bedelle Türkiye Varlık Fonu tarafından devralınması oldu. Öte yandan Türkiye Varlık Fonu’nun toplam değeri 953 milyon ABD Doları’nı bulan bir dizi satın alma ile kamu sigorta şirketlerini konsolide etmesi de bir diğer önemli gelişme olarak öne çıktı.

Yabancıların ilgisi pandemide devam etti

Yabancı yatırımcılar 82 adet işlem ile 4,6 milyar dolarlık satın alma yaptı. Toplam yıllık işlem hacminin yüzde 51’ini yabancı yatırımcılar oluşturdu. Yabancı yatırımcıların toplam işlem hacmi halen son 10 yıllık ortalamaların altında olmasına rağmen, 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 35 oranında arttı (2019- 3,4 milyar ABD Doları).

Benzer şekilde, Türk yatırımcıların dahil olduğu işlemlerin toplam değeri iki katından fazla artarak 4,4 milyar dolar oldu (2019- 1,9 milyar ABD Doları). Türk yatırımcıların satın almaları 222 adet işlem ile geçtiğimiz yıla göre yüzde 37 oranında artış gösterdi.

Yabancı yatırımcılar içinde Avrupalı yatırımcılar toplam değeri 1,2 milyar doları aşan 47 işlem ile liderliği üstlendi ve böylece yabancı yatırımcıların toplam işlem sayısı ve hacminin sırasıyla yüzde 57 ve yüzde 27’ini oluşturdu. Öte yandan, Kuzey Amerika bölgesi yatırımcıları 13 işlem tamamlayarak yabancıların toplam yıllık işlem hacminin yüzde 46’sını oluşturdu. Bununla birlikte Körfez Bölgesinden Katarlı yatırımcılar da 4 işlem ile ön sıralarda yer aldı.

Erken aşama yatırımlarda tüm zamanların en yüksek işlem sayısı

Finansal yatırımcı işlemleri, 2020 yılında 165 işlem ile tüm zamanların en yüksek işlem sayısına ulaştı. İşlem sayısında yüzde 90’lık bir büyümeye tekabül eden bu hareketlilik ile, finansal yatırımcılar 2020 yılında yaklaşık 4 milyar dolar değerinde işlem gerçekleştirdi. Finansal yatırımcı işlem hacminin yüzde 69’unu oluşturan Türkiye Varlık Fonu işlemleri toplam işlem hacmindeki artışta etkili oldu.

Toplam finansal yatırımcı işlem sayısına en çok girişim sermayesi fonları ve melek yatırımcılar katkıda (%81 ile) bulundu.

Girişim sermayesi fonları ve melek yatırımcılar tarafından desteklenen internet ve mobil hizmetler ile teknoloji, sırasıyla 71 ve 42 işlem ile en çok talep gören sektörlerden ikisi oldu; bunu finansal hizmetler, e-ticaret, enerji ve lojistik & ulaştırma sektörleri izledi.

Türkiye’deki start-up ekosistemi olgunlaşmaya devam ediyor

Girişim sermayesi ve melek yatırımcıların tamamladığı yaklaşık 200 milyon dolar değerindeki 134 işlem, işlem değerinde üç kat artış ve işlem sayısında ise yüzde 94 oranında büyümeye işaret etti.

Sektörel bazda, erken aşama yatırımlarının yaklaşık yüzde 51’i internet ve mobil hizmetler sektöründe gerçekleşirken yaklaşık yüzde 28’i teknoloji sektöründeki girişimlerle ilgiliydi. Sağlık teknolojisi, finansal hizmetler teknolojileri ve oyun sektörü en aktif sektörlerdi.

Türkiye’de oyun girişimleri ve yatırımları son birkaç yıldır yükselişe geçti. Covid-19 salgınıyla ilgili kısıtlamalar, oyun sektörünün büyümesini ve ardından yatırımcı talebini harekete geçirdi. Bu yıl oyun sektöründe Peak Games’in yanı sıra Rollic – Zynga işlemi de dikkat çekti.

Özel sermaye fonları durgun bir yıl geçirdi

Özel sermaye yatırımları yaklaşık 1 milyar dolarlık işlem ile bir önceki yılın hacmini aşmakla birlikte, son 5 yıllık ortalamanın altında kaldı.

Geçen yıla benzer şekilde, özel sermaye yatırımları finansal yatırımcı işlem sayısının %12’sini oluşturdu. Özel sermaye fonlarının portföy yönetimine ve çıkış işlemlerine odaklandığı bir ortamda, yeni yatırımlar oldukça sınırlıydı.

İnternet ve teknoloji yine ön plandaydı

Geçen yıla benzer şekilde, risk sermayesi ve melek yatırımcı destekli işlemlerin ağırlığıyla sırasıyla 97 ve 52 işlemle internet ve mobil hizmetler ile teknoloji en aktif sektörler olup birlikte yıllık toplam işlem sayısının yüzde 49’unu (2019’da %34) oluşturdu. Üretim, finansal hizmetler, enerji, sağlık ve lojistik ve ulaştırma da birleşme ve satın almaların en aktif sektörleri arasındaydı.

Sağlık, lojistik, e-ticaret, kimya ve ilaç sektörlerine olan ilgi pandeminin etkisiyle artarken, turizm ve perakende sektörlerine olan potansiyel yatırımcı ilgisi önceki yıllara göre daha azdı.