BMO’nun raporu Toplam 44 sayfa olan rapor Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) Seçim Bilişim Sistemi-SEÇSİS’in Tanıtımı, SEÇSİS’in Yapısı, Seçim İş Süreçleri ve SEÇSİS, Sıkça Sorulan Sorular, Sorumluluklar ve Öneriler bölümlerinden oluşuyor. Raporda SEÇSİS teknik açıdan ve iş süreçleri içerisinde ele alınırken, son kısımda daha sağlıklı, şeffaf ve güvenilir bir seçim süreci için Yüksek Seçim Kurulu’na, kamu kurumlarına, siyasi partilere, yurttaşlara, basın-yayın kuruluşlarına yönelik öneriler listeleniyor.
SEÇSİS, ülkenin siyasî gündemini ve nüfusun yaklaşık yüzde 70’ini (seçmen sayısı/nüfus) doğrudan ilgilendiren, seçimle ilgili her türlü veri, bilgi ve belgenin toplandığı, üretildiği, saklandığı, raporlandığı ve paydaşlarca paylaşıldığı bir bilişim sistemi şeklinde tanımlanıyor. İletişim altyapısı, donanım, sistem yazılımları, veritabanı, uygulama yazılımları katmanlarından oluşan SEÇSİS’in uygulama yazılımı, YSK tarafından hazırlanan SEÇSİS Uygulama Yazılımı Teknik Şartnamesi esas alınarak yapılan açık ihaleyi kazanan HAVELSAN’ın kurduğu proje ekibince geliştirildi.
BMO’nun raporundan derlediğimiz bölümleri aşağıda paylaşıyoruz:
YSK’ya öneriler
-Adres Kayıt Sisteminden (AKS’den) elde edilen adres verileri üzerinde ilgili seçmen adreslerinin yerleşim yeri olup olmadığını doğrulayan denetimler yapılmalı
-Sayım sonuçları üzerinde yapılan işlemler; hangi konularda itirazlar olduğu ve bu itirazlar sonucunda ne tür değişiklikler yapıldığı, sandık ayrımında ve ilçe, il, ülke geneli istatistikleriyle kamuoyuna açıklanmalı
-Yangın, sel, saldırı vb. nedenlerle merkezdeki veri merkezinin çalışamaz hale gelmesi durumunda SEÇSİS’in kesintisiz çalışmasını sağlayacak FKM (Felaket Kurtarma Merkezi) altyapısı hızla oluşturulmalı
Kamu kurumlarına öneriler
–YSK’ya seçmen kütüğünü oluşturmak için veri aktaran tüm kamu kurumları, aktardıkları verinin yapısına ilişkin bilgileri ve bunların sayısal dökümünü kamuoyuna duyurmalı
-Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), seçim gününde internet iletişim altyapısının kesintisiz çalışmasını sağlayacak önlemleri almalıdır
-Kamu kurumları özgür yazılım ve açık kaynak kodlu teknolojilerinin kamu bilişim sistemlerinde ve projelerinde kullanımının yaygınlaştırılması için gereken geçiş planlamasını yapmalı
Siyasî partilere öneriler
-Siyasî partiler, kendi bilişim uygulamalarını geliştirerek SEÇSİS’ten alınan verilerdeki tarihsel değişiklikleri izlemeli; kuşku uyandıran durumları, nedenlerini ortaya koyabilecek biçimde anlamlandırarak kamuoyuyla paylaşmalı
-Sandık başındaki sandık seçmen listesiyle, YSK’den SİPPORT üzerinden elde edilen sandık seçmen listesi karşılaştırılmalı
-Siyasî partiler, YSK’den alınan sandık (oy) sayım verilerini kendi bilişim uygulamasında tutmalı, YSK’nin yayımladığı geçici/kesin seçim sonuçlarıyla bu verileri karşılaştırmalı, tutarsızlıkları -varsa- belirleyerek kamuoyuna açıklamalı
Vatandaşlara öneriler
-Gereken durumlarda SEÇSİS ve seçim sürecine ilişkin bilgiler, yurttaşların bilgi edinme hakkı çerçevesinde doğrudan YSK’dan alınmalı (Bu amaçla YSK’nın internet sitesinden başvuru yapılabiliyor).
-YSK’nın SEÇSİS aracılığıyla sağladığı teknolojik olanaklardan yararlanılmalı, kurumun internet sitesindeki seçmen sorgulamasıyla hem seçmen bilgileri doğrulanmalı, hem de oyun kullanılacağı sandığın bilgisi ve seçmen bilgi kâğıdı alınmalı
-YSK’nın sağladığı iletişim olanakları değerlendirilmeli, YSK’dan SMS ve/ya da e-postayla bilgi alınarak seçim takvimi doğrultusunda seçmenlere düşen görevler yerine getirilmeli
Basın-yayın kuruluşlarına öneriler
-Basın-yayın kuruluşları ve çalışanları, yanıltıcı ve önyargılı yorumlarla yönlendirilmekten kaçınmalı. SEÇSİS ve seçim süreçleri konusunda YSK’nın ve güvenilir kurumların yayın ve duyurularına erişilerek doğru bilgi alınmalı
-Basın-yayın kuruluşları ve çalışanları, SEÇSİS ve seçim sürecine ilişkin yorumlarını olgulara dayalı somut bilgilerle yapmalı
-Basın-yayın kuruluşları ve çalışanları, seçim süreçlerindeki sorunların kaynaklandığı noktaları doğru saptamalı, bu amaçla BMO’nun açıklamalarından da yararlanarak kamuoyunu doğru bilgilendirmeli
Yorumlar