Ülkemizde her zaman en çok konuşulan siyaset, ekonomi ve futbol gibi üç konu varken son zamanlarda Amazon ve Uber bütün bunların önüne geçti. Genci yaşlısı, zengini fakiri, kadını erkeği hep bu markalarla alakalı yazıları okuyup tartışmaya başladı. Birisi e-ticaretin en büyüklerinden olan Amazon diğeri ise şehir içi yolculuk konusunda çok hızlı büyüme gösteren Uber. Bu ayki yazımda bu iki markanın neden bu kadar tartışıldığını ve ülkemizde neleri değiştireceği hakkında görüşlerimi sizlerle paylaşmak istedim.
Amazon’dan başlarsak artık sadece e-ticaret değil perakende sektörüne de giriş yapan dev bir firmadan bahsediyoruz, tartışılan konuysa Amazon’un Türkiye’ye gelecek olması ve burada faaliyetlerine başlama planları. Öncelikle şunu belirtmek isterim ki, herkesin yurtdışına gittiği ve markasını yabancı firmalara devrettiği bir dönemde dünyanın en büyük markasının ülkemize gelmesi bence çok güzel bir gelişme. Yeni iş imkânlarının sağlanacak olması, iş yapış şeklini değiştirmesi, know-how getirmesi ve birçok yabancı markanın da bu topraklarda yatırım yapması için çok güçlü bir sinyal vermesi açısından Amazon’un Türkiye pazarında yer alacak olması beni çok sevindiriyor. Amazon daha gelmeden ne kadar doğru olduğunu bilmediğimiz haberler duyulmaya başlandı. Mesela komisyon oranlarını yüzde 10’a sabitleyecek ve çalışanlarını büyük oranda seçip eğitip sisteme adapte ettiği söylendi. Sonrasında İstanbul’un merkezinde dev bir ofis aradığı gazetelerde yer aldı, bir yandan da kendi kargosunu kuracağı söylentileri yayıldı. Hatta, tanıdığım bir emlakçı arkadaş geçenlerde bana Facebook’tan mesaj atıp elinde tam onlara göre yerlerinin olduğunu ve Amazon’da kontağım olup olmadığını bile sordu. Bu gelişmeler yaşanırken Amazon’un burada başarılı olup olmayacağı da tartışılmaya başlandı. Amazon’un rakipleri silip süpüreceği hatta verdiği hizmet anlayışı ile e-ticaret sektöründe bütün kuralları değiştireceğini düşünen çok fazla insan varken farklı sektörlerde yabancı devlerin önceki senelerde de geldiğini ama burada belli başlı büyüklüğe gelmiş lokal firmalar ile baş edemediğinin altını çizen insan sayısı da oldukça fazla.
Değişim için sadece teknolojik hamleler yeterli değil
Uber’e gelirsek, sanırım firma yöneticileri bile sıfır pazarlama ile bu kadar reklamlarının yapılacağını hiç düşünmezlerdi. Taksi şoförleri Uber sürücülerinin önünü kesip saldırılarda bulununca firmayı duymayan kalmadı. Twitter’da trending topic olmanın yanı sıra Google’da da en çok aranan konulardan birisi oldu, hâlâ da olmaya devam ediyor. Taksiciler bazı meslektaşlarının iyi hizmet vermemesini eleştirirken, bazıları ise buna plaka sahiplerinin sebep olduğunu tartışmaya açtı. Uber’in vergi vermediğinden dolayı yasal olmadığı öne süren taksi şoförleri kendi meslektaşlarından da azımsanmayacak sayıda kişinin Uber sürücüsü olduğunu öğrenince ikilemde kaldı. İkili yaptığım görüşmelerde çoğu taksi şoförünün tüketici de aslında haklı gibi cümleler kurması müşteri memnuniyetinin konuşulmaya başladığını gösterdi. Uber’in mobil uygulama ile çağrılıyor olmasından dolayı ne kadar bekleyeceğinizin bilinmesi, gidilecek yerin önceden belli olmasından dolayı kısa mesafe tartışmasının olmaması, ödemede nakit olmamasından dolayı bozuk para sorununun bitmesi, araç içinde birçok teknolojik kolaylığın ve konforun sunulması Uber’e olan talebin artmasını sağladı.
Özetlersek değişimin önünde hiç kimse duramıyor, seneler önce olmayan markalar bugün hayatımızda önemli bir yer kaplıyor. Dijital dönüşümü anlatırken hep söylediğim şeyi burada da tekrarlamak isterim, çünkü konular birbirine benziyor. Dönüşüm için çok para harcayarak yapılan teknolojik hamleler tek başına yeterli olmuyor, kafa yapılarının en üst seviyeden en alt kademeye kadar değişmesi gerekiyor. Amazon ve Uber meselelerine de böyle bakmak lazım, olay sadece bu iki markanın uluslararası olması ve alt yapılarının çok gelişmiş olması değil, olay müşterinin ihtiyaçlarını anlayıp onlara en iyi şekilde hizmet verme altyapısını kurarken teknolojinin de nimetlerinden faydalanmak. Ülkemizdeki çoğunluk Amazon e-ticaret sektöründe bütün kuralları değiştirecek, Uber taksicilik kavramına bambaşka bir boyut getirecek diye düşünüyorsa değişim aslında çoktan başlamış demektir. Yurtdışından gelen bu iki marka yanlarında uluslararası tecrübeleri de getirdiklerinden iş yapış şekilleri çok daha profesyonel olacak ve kazanan bizler yani tüketici olacak çünkü artan rekabet kaliteli hizmetin artmasına sebep olacak. İlerleyen günlerde neler olacağını hep beraber göreceğiz.
Murat Erdör, Dijital Dönüşüm Danışmanı
Yorumlar