Skip to main content

Çin’in ilk global internet şirketi Alibaba’nın, ABD devi eBay’e karşı mücadelesi ekrana taşındı

Alibaba’yı duyduğunuzda cümlenin devamını duymak istersiniz ve muhtemelen içinizden eksik olduğunu düşündüğünüz yerleri tamamlarsınız. Alibaba ve 40 Haramiler veya Alibaba’nın bir çiftliği var da olduğu gibi.

Bu konuda tamamıyla doğru tahmin yürütüyorsunuz! Alibaba.com’un adı, Alibaba ve 40 Haramiler’den geliyor.

Çin’in eticaret devi Alibaba.com, zamanında eBay ile mücadeleye giriyor ve kazanıyor. Çin’in e-ticaret alanında lider koltuğuna oturuyor.

Alibaba.com’un kuruluşundan itibaren sekiz buçuk sene CEO’luğunu yapan Porter Erisman’ın yönetmenliğini gerçekleştirdiği “Crocodile in the Yangtze” belgeseli de işte bu hikâyeyi gözler önüne taşıyor.

Endeavor Türkiye ve Akbank işbirliğinde üç senedir düzenlenen iyi Girişim Zirveleri bu sene iyiGirişim “Inspire” serisi olarak kurgulanarak üniversitelerde gösteriliyor. Global Girişimcilik Haftası’nda (17-23 Kasım) belgeselin gösterileceği yedi üniversiteden biri de Boğaziçi Üniversitesi’ydi.

75 dakikalık belgeselin ardından filmin yönetmeni Porter Erisman ile birlikte soru-cevap bölümü gerçekleştirildi.

*Asya’nın en uzun, dünyanın Nil ve Amazon’dan sonra üçüncü en uzun nehri Yangtze veya Yangzi Jiang’ın Çince’de anlamı uzun nehir.  Yangtze, dünyada sadece bir ülkeyi sulayan en büyük nehir olma özelliğine sahip. Kaynak: Vikipedi

Uzun nehirde bir timsah: Alibaba.com

“Crocodile in the Yangtze”, Alibaba Kurucusu Jack Ma’nın 17 kişilik ekibiyle küçük bir apartman dairesinden 24 bin çalışanıyla Çin’in ilk global internet şirketine dönüşümü hikâyesini anlatıyor.

Alibaba Group Kurucusu Jack Ma

200 saatlik görüntülerin olduğu arşivin kullanıldığı film, 1995-2009 yılları aralığını kapsıyor. Belgesel film, başlığını Alibaba’nın ABD’nin pazaryeri eBay ile Çin’in e-ticaret piyasasında lider olmak uğruna verdiği mücadele sırasında Jack Ma’nın sarfettiği sözlerinden aldı:

Alibaba Kurucusu Jack Ma: “Ebay, okyanusun içinde bir köpekbalığı. Biz, Yangtze nehrindeki timsahız. Okyanusta savaşırsak; kaybederiz. Savaşa ancak nehirde devam edersek kazanırız.”

75 dakikalık film, alışılagelen işletme belgeselinden fazlasını sunuyor. Belgesel yapımın açılış sahnesinde Jack Ma’nın bir punk rockçı edasında kostümüyle sahneye çıkışı da bu durumu kanıtlar nitelikte. (Görüntüler de 2009 yılına düzenlenen etkinlik gecesinden)

Alibaba’nın geçmişinin yer bulduğu yapımda çıkılan yolun hiçbir zaman kolay olmadığı, girişim yolunda çok sayıda hatanın yapıldığı da dile geliyor. Alibaba’nın oluşmasında atılan iddialı adımlar, “girişimin bir macera olduğu” düşüncesini hiçbir zaman kaybetmiyor.

Çin’de neler olup bittiğini tüm dünyaya duyurmak istediğini vurgulayan yönetmen, anılarını kaleme almak istediğini belirtiyor. Ancak Jack Ma ve Alibaba adında kitap yazan bir başka yazar olduğundan çözümü belgesel yapmakta bulduğunu anlatıyor.

Belgesel filmin yapımının çıkış tarihi ise Nisan 2012. Filmden sonra Alibaba’nın duyurulmasıyla ilgili herhangi bir katkısı olup olmadığı konusundaysa iki yıl boyunca filmini anlattığını ancak ilgiyi yakalayamadığını belirtiyor. Ancak bu yıl konuşulmaya başlandığını belirten yönetmen, insanların aklında “Alibaba nedir? Bu şirket nereden çıktı?” soruları uyandı. Film de bu soruları yönetmenin kendi perspektifinden yanıtlıyor.

Alibaba’dan ayrıldığında filmin yönetmeni Porter Erisman, uluslararası pazarlama ve Kurumsal İlişkilerden Sorumlu Başkan Yardımcısı görevinden ayrılmış oldu. (Jack Ma ise şirketin CEO’luğunu geçtiğimiz Mayıs ayında bıraktı. Halen şirketin yönetim kurulu başkanlığını yürütüyor)

Alibaba.com, Çin ve dünya arasında bir köprü görevini görüyor

Boğaziçi Üniversitesi’nde düzenlenen etkinlikte belgesel gösteriminin sonunda sahne alan yönetmen, soruları yanıtladı.
İnternetin gelmesiyle Çin’i Batı’yla buluşmasını yaklaşık 10 yıl boyunca yakından izleyen yönetmen, internetin Çin ve dış dünya arasında bir köprü görevini gördüğünü ifade ediyor.

Belgesel filmin yapımcısı Porter Erisman

Çinli şirkette bir yabancı olarak (ABD’li çalışan olarak) yer alan yönetmen, internetin Çin’de hem kültürel hem de politik sınırların aşılmasında önemli bir aracı olduğunu, bu gelişimi de yakından izlediğini belirtiyor. Geçen bu zaman dilimi içinde edindiği deneyimleri oluşturduğu belgeselde paylaşmaya karar veriyor.

Alibaba.com’dan Jack Ma ile arkadaşça yollarını ayırdığını söyleyen yönetmen, bu ilham verici hikâye hakkında bir de kitap yazmak istediğini belirtti. Alibaba.com Kurucusu hakkında olumlu konuşan yönetmen, Jack Ma’nın iyi bir patron olduğunu, ancak kendinin patronu olma konusunda daha başarılı olduğunu düşünüyor.

Hikâyeyi anlatmaktaki amacının üçüncü bir gözdün perspektifinden değil de kişisel olarak edindiği deneyimleri aktarmayı tercih etmiş. O yüzden de bu yapımın en iyi anlatan sözcüğün belgeselden (documentary) ziyade anılarını belgelendirdiği bir “docu-memoir” olduğu kanısında.

Belgesel hakkında tamamen kendi bireysel çalışmalarının bir üretimi olduğunu ifade eden yönetmen, filmin ana aktörleri olmasına rağmen, Alibaba Group’un ve Jack Ma’nın filmin içeriğine hiçbir katkısı olmadığını belirtiyor. Belgesel yapımı da şirketten ayrıldıktan sonra oluşturduğuna dikkat çeken yönetmen, filmdeki tüm materyalleri de şirketten ayrılmasından sonra topladığını söylüyor.

Yönetmen, 2009 yılında Alibaba.com’da hikâyesinin sona erdiğini belirtiyor.

Kırk Haramiler’in Alibaba’sı

“Alibaba” adı şirketin Kurucusu Jack Ma’nın yaptığı bir beyin fırtınasından sonra çıktı. Jack Ma, bu isme de Alibaba ve Kırk Haramiler hikâyesinden esinlenerek ulaşıyor.

2006’da katıldığı bir televizyon programında Jack Ma, bu isme San Francisco’da bir kahve dükkânında bulduğunu anlatıyor. Kafenin çalışanının fikrini soran Ma, daha sonra bulduğu isimden emin oluyor.

Alibaba hakkında ne bildiğini soran Jack Ma, ardından “Açıl Susam” yanıtıyla karşılaştığını; o an aradığı ismin o olduğunu anladığını belirtiyor. Hikâyede ise sihirli sözcük “Açıl Susam” denildikten sonra hazine kapısı açılıyor.

Kafede sınırlı kalmayan Ma, insanların da Alibaba’yı daha önceden duyup duymadıklarını; hakkında neler bildiğini öğrenmek için sokağa çıkıyor. Nereli olursa olsunlar, insanların bu kelimeye aşina olduğunu belirtiyor.

Ma’nın bu adı beğenmesini de ismin ona düşünceli, akıllı bir çalışanı çağrıştırmasına bağlıyor.

Alibaba Group, çoklu e-ticaret platformlarından oluşuyor. Alibaba, B2B internet sitesi, Çin’de şirketler arasında satışı kolaylaştırıyor.
Alibaba.com’un yanında tüketici odaklı (C2C) eBay’e benzer Taobao internet sitesi bulunuyor. Bu internet sitesinde tüketiciler, ürünleri alıp satabiliyor. Çince olan bu isim de (tao bao) “hazine bulmak” anlamına geliyor. Bu ismin ardında yatan fikir de tüketicilerin internet sitesinde hazine bulması mantığıyla özdeşleşmesinde yatıyor. Diğeri ise Tmall (orijinal olarak Taobao Mall). İnternet sitesinde perakendeciler, Alibaba online’da mağaza açabiliyor. Sitede gerçekleşen her alışveriş de perakende tarafıyla tüketiciler arasına gerçekleşiyor.