Günümüzde akıllı telefonlardan tabletlere, dizüstü bilgisayarlardan çiplere değişen noktalarda “çatışma mineralleri” (conflicting minerals) adı verilen değerli minareller kullanılıyor. Bu mineraller tantal, kalay, tungsten ve altın olarak ifade ediliyor ve Kongo ile komşu ülkelerde çıkarılıyor. Çeşitli kaynaklardan derlediğimiz verilere göre, 1998 yılından bu yana 5 milyondan fazla kişi, Kongo’nun doğusunda bu minerallerin satışından gelir elde eden ayaklanmacı grupların elinde yaşamını yitirdi.
AB’nin yürütme organı olan AB Parlamentosu bu tablo karşısında harekete geçti ve 16 Mart’ta bir oylama yaptı. Oylama sonucunda AB’de faaliyet gösteren şirketlerin ithal ettikleri minerallere ilişkin sorumlu hareket etmelerine karar verildi. Bu kapsamda izabe tesisleri ( maden cevherinin metal içeriğini yüksek sıcaklıkta indirgenme tepkimesi yardımıyla cevherin geri kalanından ayırma süreci), arıtma tesisleri ve mineral ithalatçılara bağlayıcı kontrol yapılması yönünde karar çıktı. Diğer karar ise sadece ihracatı yapan ülkenin tehlikeli olması değil mineralin geçtiği transit rotadaki tedarikçilerin de bu durumdan sorumlu tutulmasını kapsıyor. Bu kararların alınması için Temmuz 2015’ten bu yana çalışıldığını not edelim. Karardaki istisnaları arasında ise diş hekimleri ve mücevher ithalatçıları sayılıyor.
Çatışma minerallerinde 1 Ocak 2021’e dikkat
AB Komisyonu, 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle firmalara tedarik zincirlerini kontrol altına alarak, zincirdeki tedarikçilerin insan haklarına saygılı ve çatışma minerallerinden uzak tutulmaları için çalışmalarını öneriyor. Bununla birlikte, AB ülkeleri tedarikçilerin şartlara uyup uymadığından da sorumlu tutulacak. Diğer bir husus ise AB’ye ihracat yapacak izabe tesislerinin yetki sertifikası almak zorunda olması.
Yorumlar