6493 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik sonrasında, uzun zamandır regülasyona tabi olmadan faaliyet gösteren ödeme kuruluşları yasal alt yapıya kavuştu. Lisans başvuruları hızla sonuçlanıyor.
Sektör oyuncularını harekete geçiren düzenlemenin amacı, Türkiye’de faaliyet gösteren ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşlarının yetkilendirilmesi ve faaliyetleri ile ödeme hizmetleri ve elektronik para ihracına ilişkin usul ve esasları düzenlemek.
Artık ödeme hizmetleri, bankalar ve PTT’nin yanı sıra BDDK tarafından faaliyet izni verilen kuruluşlar tarafından gerçekleştirilecek.
Ödeme sistemleri tamamen değişecek
Şöyle ki, iş çıkışı eve dönüş yolunda uğradığınız market, yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar sayesinde akşam beş sonrası da hizmet veren bankanız niteliğine kavuşacak.
Artık cüzdanımızda fazla miktarda banknot para taşımıyoruz; pek yakındır, evden çıkarken cüzdanımızı da almayı unutacağız, çünkü gerek olmayacak. Seyahat kartlarınız, kredi kartlarınız telefonunuz içerisinde olacak. Ne metroya binmek için, ne bankamatikten para çekmek için ne de restoranda hesap öderken fiziki paraya ya da karta ihtiyaç duyacağız.
Elektronik para kuruluşları ile birlikte sadakat programlarının daha farklı bir görünüme kavuşması da kaçınılmaz olacaktır. Bu doğrultuda, alışageldiğimiz bonus/para puan uygulamalarından farklı olarak, para gibi alınıp satılabilen farklı meziyetlere sahip elektronik paralar da hayatımıza girecektir.
Vergileme
Elektronik para ve ödeme kuruluşları ile bunların şube ve temsilcilerinin vergilendirilmesine ilişkin ilk tebliğ düzenlemesi taslağı geçen ay Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlandı. Yakın zamanda ilgili tebliğe nihai halinin verilmesi ve yürürlüğe girmesi beklenmektedir.
Tebliğde dikkat çeken en önemli husus, elektronik para ve ödeme kuruluşları tarafından ödeme hizmeti kullanıcısına verilen hizmet nedeniyle tahsil edilen komisyon, ücret vb. tutarların BSMV’ye tabi tutulmasının öngörülmesidir.
Şimdiye kadar komisyon tutarlarının KDV’ye mi yoksa BSMV’ye mi tabi olması gerektiği konusundaki belirsizlik devam ediyordu. Bu konuda vergi idaresi ilk kez görüşünü açıklamış oldu. Bu çerçevede;
- Ödeme hizmetinde (sanal POS hizmeti) ödeme kuruluşu tarafından lehe alınan paralar üzerinden BSMV hesaplanması öngörülmektedir. Ödeme kuruluşunun tahsil ettiği komisyonun belli bir kısmını hizmet aldığı bankaya aktarması halinde bu tutar lehe alınan paranın hesabında işlem maliyeti olarak dikkate alınabilecektir.
- Elektronik para kuruluşunun ödeme hizmeti kullanıcısıyla yapmış olduğu anlaşma uyarınca tahsil ettiği komisyon tutarları üzerinden BSMV hesaplanması öngörülmektedir. Elektronik parayı ihraç eden kuruluşun sadece kendi mağaza ağında, sadece belirli bir mal veya hizmet grubunun satın alınmasında veya yapılan bir anlaşma sonucunda sadece belirli bir hizmet ağında kullanılabilen ön ödemeli araçlar bu Kanun kapsamı dışında sayıldığından bu tarz ödeme hizmetlerini sunan kişilerin BSMV mükellefiyeti oluşmayacaktır.
- Türkiye’den yurt dışına doğrudan kendisine bağlı şubeler aracılığıyla yapılacak para havalesi işlemlerinde, ödeme kuruluşunun şubelerinin tahsil ettiği komisyon tutarının tamamı üzerinden ödeme kuruluşu tarafından BSMV hesaplanması öngörülmektedir.
- Türkiye’den yurt dışına yapılacak para havalesi işlemlerinde, işleme aracılık eden temsilcinin BSMV mükellefi olan bir kişi olması halinde; yurt içindeki temsilcinin kendi payına düşen komisyon tutarı üzerinden, ödeme kuruluşunun ise yurt içindeki temsilcinin kendi payına düşen komisyonu kestikten sonra kendisine aktarılan komisyon tutarı üzerinden BSMV hesaplaması öngörülmektedir.
- Türkiye’den yurt dışına yapılacak para havalesi işlemlerinde, işleme aracılık eden temsilcinin BSMV mükellefi olmayan bir kişi olması halinde; yurt içindeki temsilcinin kendi payına düşen komisyon tutarı üzerinden KDV, ödeme kuruluşunun ise yurt içindeki temsilcinin kendi payına düşen komisyonu kestikten sonra kendisine aktarılan komisyon tutarı üzerinden BSMV hesaplaması öngörülmektedir.
- Yurt dışından Türkiye’ye yapılacak para havalesi işlemlerinde havale tutarının ödeme kuruluşundan veya şubesinden çekilmesine bağlı olarak yurt dışından aktarılacak komisyon tutarı üzerinden ödeme kuruluşunca BSMV hesaplanması öngörülmektedir.
- Yurt dışından Türkiye’ye yapılacak para havalesi işlemlerinde, işleme aracılık eden temsilcinin BSMV mükellefi olan bir kişi olması halinde; yurt içindeki temsilcinin ödeme kuruluşunca kendisine aktarılan komisyon tutarı üzerinden, ödeme kuruluşunun ise temsilciye aktaracağı komisyon tutarı dışında kendisine kalan tutar üzerinden BSMV hesaplaması öngörülmektedir.
- Yurt dışından Türkiye’ye yapılacak para havalesi işlemlerinde, işleme aracılık eden temsilcinin BSMV mükellefi olmayan bir kişi olması halinde; yurt içindeki temsilcinin ödeme kuruluşunca kendisine aktarılan komisyon tutarı üzerinden KDV, ödeme kuruluşunun ise temsilciye aktaracağı komisyon tutarı dışında kendisine kalan tutar üzerinden BSMV hesaplaması öngörülmektedir.
- Yurt içinden yurt içine yapılacak para havalesi işlemlerinde, işleme aracılık eden temsilcinin BSMV mükellefi olmayan bir kişi olması halinde; yurt içindeki temsilcinin kendi payına düşen komisyon tutarı üzerinden KDV, ödeme kuruluşunun ise yurt içindeki temsilcinin payına düşen komisyon haricindeki kendisine kalan komisyon tutarı üzerinden BSMV hesaplaması öngörülmektedir.
- Elektronik haberleşme hizmetleri aracılığıyla sunulan ödeme hizmetinde (mobil ödeme hizmeti), ödeme kuruluşlarınca lehe alınan paralar üzerinden BSMV hesaplanması öngörülmektedir.
- Fatura ödemelerine aracılık hizmetlerinde ödeme kuruluşlarınca fatura ödemesini yapandan ve/veya faturaya bağlı alacağını tahsil edenden lehe alınan tutar üzerinden BSMV hesaplanması öngörülmektedir. İşleme aracılık eden temsilcinin BSMV mükellefi olmayan bir kişi olması halinde temsilci tarafından kendi payına düşen komisyon tutarı üzerinden KDV hesaplanması, ödeme kuruluşunun ise temsilci tarafından kendisine aktarılan komisyon tutarı üzerinden BSMV hesaplaması öngörülmektedir.
Diğer sorunlar
Tek sorun, aracılık işlemlerinden alınan komisyonların vergilemesi değil.
Ödemeye aracılık işlemlerinde taraflar arasındaki ilişkiler, belge düzeni, vergiyi doğuran olay ve gelirin tahakkuk ettiği an, transferin gerçekleşmemesi, iade, eksik ödeme, işlemin gerçekleşmemesi, ödemeye konu işlemde hata veya iptal, müşteri memnuniyeti kapsamında yapılacak iadeler vergileme açısından özellik arz etmekte ve yeni sorunlar yaratmaya namzettir.
Onur Elele
Yorumlar