“Emoji” denilen ve duygu durumlarını basitçe anlatan simgeler yeniden popüler oldu. İlk defa :-) şeklinde 1972’de kullanıldığı sanılan ve sadece çeşitli noktalama işaretleri ile kullanılan emojiler, daha iyi bir görsellikle artık günümüz akıllı cihazlarının vazgeçilmez karakter setleri haline geldi ve Unicode standartları içerisine alındı.

Kendini ifade biçimi olarak emojilerle, hiç metin kullanmadan bile bir şeyler anlatabilmek mümkün olduğu gibi çoğu zaman metinlerin geçiremediği veya hissettiremediği duyguları karşı tarafa anlatmak da kolaylaştı. Tek başına ciddi bir anlam içeren metinlerin sonuna konulan bir gülücük veya göz kırpma emojisi, o metne şaka veya samimiyet gibi anlamlar katabiliyor. Ya da kelimelerle anlatması zor bir konu veya kelimelere dökülmek istenmeyen bir konu emojiler yoluyla rahatlıkla anlatılabiliyor.

Kendimizi ifade etmekten bahsettiğimiz an, devreye hukukun girmesi kaçınılmaz. Mahkemelerin yeni ve popüler konularından birisi de emojiler yoluyla yapılan hakaret, aşağılama, cinsel taciz ve hatta tehdit suçları. Hatta, sırf emoji kullanımı nedeniyle işten çıkarmaların yanı sıra emojilerin içerebileceği anlamlar nedeniyle tazminat davalarına maruz kalmak da her zaman için ihtimal dahilinde.

Dünyada emoji yüzünden açılmış dava örnekleri

Emojilerin gerçek anlamları veya kastedilen anlamları da her zaman net olmayabiliyor. Çünkü emojilerin anlamları veya simgeledikleri hususlar kültürden kültüre değişebiliyor. Örneğin, başka kültürlerde güçlülüğü simgeleyen kaslı kol emojisi, anlamında kullanılan baş parmak ve işaret parmağının birleştirilmiş olduğu el emojisi, Türkiye’de her şekilde cinsel taciz olarak algılanabiliyor. Bu sebepten dolayı bazı mahkemelerin, emojilerin ne anlama geldiği konusunda kafası karışıyor ve konuyu bilirkişilere götürmekten başka çare bulamıyor. Bildiğimiz kadarıyla Türkiye’de bir emoji kaynaklı dava henüz olmadı. Ama yakın zamanda örneklerini sıkça göreceğiz. Peki, bugüne kadar emojilerden dolayı kimin başına ne gelmiş, kısaca bakalım:

– Virginia’da 12 yaşındaki bir öğrenci, okul yönetimine göndermiş olduğu tabanca, bıçak ve bomba emojileri yüzünden tehdit suçundan soruşturmaya maruz kaldı. Daha sonra tehdit suçlaması ciddi bulunmadı.
– Brooklyn’de bir genç sosyal medyada paylaştığı polis emojisi ve polise dönük tabanca emojisiden dolayı bir süre tutuklandı. Daha sonra, bu emojiler tehdit için gerçekçi bulunmadı.
– Michigan’da bir hukuk öğrencisi, bir başka kız öğrenciye atmış olduğu mesajdan dolayı davalık oldu. Metnin sonuna konulan dil çıkarma emojisinin metne şaka ifadesi kattığı iddia edildiyse de, hakim :P şeklinde ifade edilen emojinin metinde bir anlam değişikliği yaratmadığına karar verdi.
– Fransa’da bir genç, eski kız arkadaşına cep telefonundan sürekli olarak silah emojisi gönderdiği için tehdit suçundan üç ay hapis cezasına çarptırıldı.
– Endonezya’da hükümet milyonlarca kullanıcısı bulunan sosyal medya ortamlarından eşcinsel temalı emojileri dini ve ahlaki normlar nedeniyle kaldırılmasını talep etti. Başta Line olmak üzere, birçok sosyal medya firması eşcinsel temalı emojileri kaldırdı.
– Rusya da benzer bir şekilde eşcinsel temalı emojilerin kaldırılmasını istedi, ancak Apple’dan bu tarz emojilerin eşcinsel olmayabileceği, belki de yakın iki arkadaş olabileceği ileri sürülünce bu talebinden vazgeçti.
– Emojilerin sadece beyazları temsil etmesi ırkçılık iddialarına konu oldu, bunun için emojilere değişik ten renkleri de eklendi. Artık her ten rengi için emoji bulabilmek mümkün.
– Delaware’de bir hâkim, göz kırpma emojisini cinsel taciz saydı. Çalışanıyla yan yana koltukta uçmak için uçak bileti alan bir patronun arkadaşına yollamış olduğu emoji, çalışana karşı yapılmış bir cinsel taciz fırsatı olarak kabul edildi.