Ticarî elektronik iletilere dair yasaların uygulanmasına son dönemde dünya genelinde daha da önem verilir oldu. ABD’de bir satıcının, 96 milyondan fazla otomatik telefon araması yapması üzerine 120 milyon dolar cezaya çarptırılması gündeme geldi. Bizde de izinsiz olarak tüketiciye gönderilen reklam ve pazarlama mesajlarına 50 bin TL’ye kadar ceza uygulanabiliyor. Bu tür işlemlere dair tüketici olarak tiss.gtb.gov.tr sitesi üzerinden e-devlet şifresi ile giriş yaparak şikâyette bulunmak mümkün.
Geçtiğimiz ay Twitter, kullanıcıların şifrelerinin teknik bir sorun sebebiyle korumasız bir dosyaya aktarıldığı gerekçesiyle şifrelerini değiştirmesi için çağrıda bulundu. Benzer bir durumda bizdeki bir sitenin verileri veya hesapları çaldırması noktasında pek çok yasanın devreye girebileceğini söyleyebiliriz. Her ne kadar site kullanıcı sözleşmelerinde şifre ve hesap güvenliği kullanıcılara yüklense de, siteler de belli güvenlik standartlarına uymak zorunda. Aksi halde bu sebeple bir kişisel verisi ihlal edilen veri sahibinin tazminat hakkı dahi doğabilir.
Amazon Rekognition’a aktivist tepkisi
Siyasî seçimlerde kullanılmak üzere Facebook üzerinden usulsüz veri elde etmek ve analiz etmekle suçlanan Cambridge Analytica’nın kapanacağı duyuruldu. Gerekçe olarak ise şirket yetkilileri tarafından bu olayın müşterilerin ve tedarikçilerin kaybına sebep olduğu ileri sürüldü. Neticede güvenlik endişesi bir yana, skandala adı karışmış bir firmanın ticarî kayıp yaşaması bunun doğal bir sonucu diyebiliriz. Nitekim böyle bir durum Türkiye’de olmuş olsaydı, yetkililer hakkında başta Türk Ceza Kanunu ve kişisel verilerin korunması kanunu gereği hapis ve idarî para cezaları düzenlenirdi diyebiliriz.
Amazon’un, Rekognition adlı gerçek zamanlı yüz tanımaya yarayan teknolojiyi polis teşkilatlarına ve yasa uygulayıcı kurumlara satması üzerine 30’dan fazla aktivist grup şirkete gönderdiği mektupta Amazon’un bu faaliyetinin durdurmasını istiyor. Kişilerin tanımlanmasına ve takibine yarayan bu sistemin halka karşı kullanılabileceği ve geri dönülemez zararlar oluşturabileceği endişesi mevcut. Ayrıca göçmenlerin yeni hayatına uyum aşamasında sürekli olarak takip altında tutulmalarına yönelik kullanılabileceğinden de endişe duyuluyor. Amazon tarafında ise suçla mücadelede failin tespiti ve örneğin kayıp kişilerin bulunabilmesi için fayda sağlayabileceği görüşü hâkim.
Politik reklam güvenliği için şeffaflık önlemleri aldığını duyuran Google, reklamverenlerden yasa gereği ABD vatandaşı olduğunu veya yasal olarak daimi ikametgâhını onaylamasını isteyecek ve yayınlayacağı şeffaflık raporlarında Google’ın satın aldığı reklamların ve harcanan bedellerin herkes tarafından erişilebilir bir veritabanında yer almasını sağlayacak. Politik reklamların kimler tarafından verildiği, ayrılan bütçenin kapsamının ne olduğu, sponsorlu bağlantıdaki sponsorun kim olduğu gibi bilgilerin erişilebilir olmasının seçim süreçlerinde şeffaflığı sağlayacağı düşünülse de, bu görüşün karşısında yeni düzenlemelerin seçim propagandalarına sansür, kısıtlama amacıyla kullanılacağı endişeleri yer almakta.
Twitter, Periscope markasını kullandığı için Türk şirket ile davalık olmuştu ve canlı yayın uygulamasının Türkiye’deki ismi Twitter tarafından Scope olarak değiştirilmişti. Ancak Türk şirket bu markanın kullanımının da hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle Ankara Fikrî ve Sınaî Haklar Mahkemesi’nde (FSHM) açtığı davada Scope markasının 3. kişilere devrinin engellenmesi yönünde ihtiyatî tedbir kararı aldırdı.
Apple, kullanıcıların konum bilgilerini alarak üçüncü taraflarla izinsiz olarak paylaşan uygulamaların App Store’dan kaldırılmasına karar verdi. Yani, kullanıcıların konum bilgilerinin kullanılması ve paylaşılması için açık rıza alınması zorunlu. Ayrıca bu verilerin nerede, nasıl kullanılacağı, üçüncü taraf olarak paylaşılacak tarafların bilgisinin de kullanıcıya sağlanması gerekiyor. Facebook skandalı ve GDPR uyum sürecinde son günlere gelinmiş olmasının da bu önlemlere sebep olduğu düşünülüyor.
Daha önce kripto para reklamlarının pek çok sosyal medya ve forum sitesinde yasaklandığını duyurmuştuk. Ancak Twitter bu konuda bir düzenleme yapmamıştı. Geçtiğimiz ay Twitter da kripto para ve ICO reklamlarını yasaklayacağını duyurdu. Bu yasaklamalar ile muhtemel manipülasyonların önüne geçilmesi amaçlanıyor.
Intel bitcoin madenciliği çiplerine yönelik donanımsal hızlandırıcı için patent başvurusu yaptı. Madencilik yapılması sürecinde elektrik tüketiminin azaltılması ve dolayısıyla maliyetin düşmesini sağlayacak bu ürün ile kriptopara üretenlerin sayısında artış bekleniyor. Bitcoin madenciliğinde yüksek seviyede elektrik tüketildiğinden bazı bitcoin madencilerinin kaçak elektrik kullandığı düşünülürse, hem çevre için hem ekonomik açıdan yerinde bir gelişme olacağı şüphesiz.
AB Komisyonu’nun yapay zekâ bildirgesi ve Google Duplex botu
AB Komisyonu tarafından yapay zekâ bildirgesi yayımlandı. Yapay zekânın geliştirilmesi, kullanım alanlarında sağlayacağı planlanan faydalar ve uyulması gereken gizlilik kuralları gibi önemsenen hususlarda üye devletlerin işbirliği yapmasına karar verildi. Ayrıca AB yapay zekâ için 1,5 milyar Euro değerinde bilimsel araştırma projelerine yatırım yapma kararı aldı.
Yapay zekâ demişken, Google’ın insan gibi konuşarak telefonda karşılıklı görüşebilen ‘Google Duplex’ adlı botu, kullanıcı için asistanlık hizmeti veriyor, örneğin bir hastaneyi arayarak onun adına randevu alıp, rezervasyon yaptırabiliyor. Yazılımın doğal akışında konuşma üretebilmesinin bir sonucu olarak karşıdaki kişiler tarafından bot olduğunun anlaşılamaması gibi durumların yaşanması sebebiyle eleştiri toplayan Google, iletişime geçilen kişilere yapay zekâ ile konuştuğu bilgisinin verileceğini açıkladı.
Sosyal medya fenomeni Mervan Tepelioğlu, Gürcistan’da 1/4 fiyatına nasıl araba alınacağı ve ülkeye nasıl getirileceğini videosunu paylaşınca, 1,5 milyon kez izlenen video sonrasında kaçakçılık suçundan gözaltına alındı, aracına el konan fenomen hakkındaki soruşturmanın devam ettiği haberleri karşısında kendisinin yaptığı açıklamada bu olayın 2 ay önce yaşandığı belirtildi.
ABD’de bir plastik cerrah, ameliyat sırasında hasta baygın yatarken ekibi ile şarkı söyleyip dans ederken çekilen videonun sosyal medyada yayılması üzerine eski hastaları tarafından açılan davalarla karşı karşıya kaldı. Açılan davalardan birinde davacının annesinin doktorun bir ameliyatı sırasında kalbinin durduğu belirtiliyor. Bunun gibi olaylarda söz konusu video bir suçun işlendiğini ortaya koyabilir ve delil niteliği taşıyabilir diğer yandan da yayılması halinde kişilerin kişilik hakları zedelenebilir, özel hayatın gizliliği ihlal edilmiş olabilir, hatta sağlık verisinin izinsiz yayınlanmış olması sebebiyle kişisel verilerin ihlalinden de ilgililerin hukukî ve cezaî sorumluluğuna gidilebilir.
Av. Şebnem Ahi
Yorumlar