Resmi Gazete‘de yayımlanan yönetmelik ile birlikte, internet yayınları üzerindeki Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) denetimi, resmen yürürlüğe girdi. Avukat Burçak Ünsal, 9 maddede internetin RTÜK denetimine girmesi hakkında bilmemiz gerekenleri sıraladı:
1) 1 Ağustos 2019’da yayınlanan bir yönetmelikle, internet üzerinden TV, radyo ve isteğe bağlı kataloglu program yayını yapan Netflix gibi yayıncıların, yayın hayatlarına devam edebilmeleri için RTÜK’e kaydolarak, yayın lisansı almaları zorunlu kılınmıştır.
2) Lisans ücreti, internet radyo yayını için 10 bin TL, TV ve isteğe bağlı yayın yapan yayıncılar için 100 bin TL olup, lisans süresi yenilenibilir olmakla birlikte 10 yıldır.
3) Yayın lisansı alabilmek için önceden katalog listesini, yani yayın listersini RTÜK’e sunmak, imza yetkilisi atamak, bilgi, belge, her türlü içerik, abone sayısı vs. gibi her türlü bilgiyi RTÜK ile paylaşmak ve talep halinde tüm üçüncü şahıs yapımcılara ve içerik sahiplerine ait tüm programlara kadar RTÜK sistemine yüklemek zorunda kalacak olan Netflix ve sair şirketlerin Türkiye’ye ilişkin ticaret ve yayın politikalarının olumsuz etkileneceği açıktır.
4) RTÜK, yayın hizmetlerini izleyebilecek, değerendirebilecek, denetleyebilecek olup, yayıncılar RTÜK’e “her türlü” bilgi ve belgeyi sunmak, yayın hizmetinde kullanılan ses ve görüntü dosyalarına RTÜK’ün erişimine izin vererek uzaktan izlenmesi ve gerekmesi halinde RTÜK’ün kayıt sistemine kaydedilmesi amacıyla RTÜK’ün talep ettiği sayıda abonelik hakkını, gereken yazılım ve donanımları “her türlü” lisans ve kullanım hakkı ile birlikte RTÜK’e vermek zorundadır.
5) Geçici yayın hakkı ve/veya lisansı RTÜK tarafından iptal edilmesine rağmen, internet yayınına devam edenler yayınlar hakkında sulh ceza hâkiminden içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi talep edilir ve yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü hakkında suç duyurusunda bulunulur.
6) Hakkında erişimin engellenmesi kararı verilen yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL ve benzeri şeklinde) teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilir.
7) Türkiye’de kurulu veya sunucuları Türkiye’de bulunan gerçek ve tüzel kişi yayıncılar kadar, Türkiye dışında kurulu veya sunucuları Türkiye dışında da olsa, Türk hukukuna aykırı yayın yapan yayıncılar ile internet ortamından Türkçe olarak Türkiye’ye yönelik yayın yapan veya yayın dili Türkçe olmamakla birlikte Türkiye’ye yönelik ticari iletişim yayınlarına yer veren yayın kuruluşları da bu yönetmelik bakımından sorumludur ve RTÜK’ten yayın yetkisi alması zorunludur.
8) Yönetmeliğe Türkiye’ye yönelik reklamı dahi olduktan sonra Türkçe yayın yapmasına, Türkiye’de bulunmasına veya Türkiye’de sunucusu bulunmasına gerek olmaksızın tüm gerçek ve tüzel kişiler tabi olduğundan, bağımsız kalmak adına ana akım televizyon ve gazetelere bağlı olmadan internet üzerinden yayın yapan bireysel gazeteciler, haber kanalları, şirketleri veya tüzel kişiliği olmasa da birlikte hareket eden gruplar tabidir.
9) Sansür, özellikle parası karşılığında satın alınan eserlerden beklenen sanatsal, görsel ve işitsel kaliteye ilişkin kaygılar, sayısız yayıncı ve yayıncının milyonlarca saat içeriğinin nasıl denetleneceği, izleneceği, hangi teknik yöntem ve insan kaynağı ile böyle bir işlemin yapılabileceği, Türkiye’ye özgü serverları olmayan yayıncıların “içerikten kaldırma” kararına uymak isteseler bile teknik olarak bunu yapamayacak olmaları gibi bazı uygulamadan kaynaklı sorunlar ayrıca bulunmaktadır.
Avukat Burçak Ünsal’ın yeni yasaya ilişkin usul ve esasların bulunduğu yönetmeliği değerlendirdiği videomuzu aşağıdan izleyebilirsiniz…
Yorumlar