Ülkemizde Ar-Ge faaliyetleri uzun zamandır teşvik edilmektedir. Bu kapsamda, Ar-Ge harcamalarının yüzde 100’ü “Ar-Ge indirimi” olarak kurumlar vergisi beyannamesinde kazançtan indirilebilmektedir. Ayrıca, Ar-Ge faaliyetinde bulunan mükelleflere Ar-Ge ve destek personeline ilişkin gelir vergisi stopaj teşviği ile SGK primi işveren hissesi desteği de sağlanmaktadır.
Ancak tasarım faaliyetleri daha önce teşvik kapsamına alınmamıştı. 2016 yılı içerisinde yapılan değişiklikle, katma değeri yüksek tasarımların oluşturulması ve korunması, ülkemiz tasarım ve tasarımcılarının dünya ile rekabet edebilir hale getirilmesi amacıyla, bazı tasarım faaliyetleri de Ar-Ge teşvikleri içerisine dâhil edildi.
Şimdiye kadar Ar-Ge faaliyetleri ve Ar-Ge personeline sağlanan destek ve teşvikler, artık Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen tasarım faaliyetleri ve tasarım personeline de sağlanacak.
Tasarım faaliyeti nedir?
Sanayi alanında ve Bakanlar Kurulu’nun uygun göreceği diğer alanlarda katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümü, tasarım faaliyeti olarak tanımlanmıştır.
Tasarım personeli, tasarım faaliyetinde doğrudan görevli tasarımcı ve teknisyenlerdir. Tasarımcı ise tasarım faaliyetleri kapsamında projelerin gerçekleştirilmesi ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan, üniversitelerin; mühendislik, mimarlık veya tasarım ile ilgili bölümlerinden mezun en az lisans derecesine sahip kişiler ile tasarım alanlarından herhangi birinde en az lisansüstü eğitim derecesine sahip diğer kişiler olarak tanımlanmıştır.
Hangi tasarımlar destekleniyor?
Kanunda sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun uygun göreceği diğer alanlardaki tasarım faaliyetlerinin destekleneceği belirtilmişti.
2016/9094 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile, Avrupa Topluluğu’nda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması’na (NACE Rev.2) göre aşağıda yer alan faaliyetler desteklenecek tasarım faaliyeti olarak kabul edildi:
Bilgi ve İletişim başlığı altında yer alan
59.11 – Sinema filmi, video ve televizyon programları yapım faaliyetleri
59.12 – Sinema filmi, video ve televizyon programları çekim sonrası faaliyetleri
Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor başlığı altında yer alan
90.02 – Gösteri sanatlarını destekleyici faaliyetler
(sahne tasarımcıları, dekoratörleri ve kostüm tasarımcılarının faaliyetleri ile gösteri için dekor ve arka perdenin, ışıklandırma ve ses ekipmanlarının işletilmesi)
Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler başlığı altında yer alan:
74.10 – Uzmanlaşmış tasarım faaliyetleri
74.10.01 İç mimarların faaliyetleri (iç dekorasyon dâhil)
74.10.02 Diğer uzmanlaşmış tasarım faaliyetleri (tekstil, giyim, ayakkabı gibi kişisel eşyalar ve ev eşyaları tasarımı ile endüstriyel tasarım dâhil, iç mimarların ve uzmanlaşmış grafik tasarımcıların faaliyetleri hariç)
74.10.03 kodunda yer alan; uzmanlaşmış grafik tasarımcılarının faaliyetleri (marka ve alametifarika tasarımı dâhil) ise kapsam dışında bırakılmıştır.
Özetlersek; sanayi alanındaki tasarımların yanı sıra iç dekorasyon tasarımı, tekstil, giyim, ayakkabı tasarımı, kişisel eşyalar ve ev eşyaları tasarımı, sahne sanatları prodüksiyon tasarım faaliyetleri teşvik kapsamına alınmıştır.
Tasarım merkezleri
Tasarım projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen tasarım faaliyetlerini gerçekleştiren sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, yurt içinde tasarım faaliyetlerinde bulunan, en az 10 tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam eden, yeterli tasarım birikimi ve yeteneği olan birimler tasarım merkezidir.
Teşvikler
Kurumlar vergisi indirimi
Belirtilen tasarım harcamaları kurumlar vergisi matrahından ayrıca indirim konusu yapılabilecek.
Ayrıca, tasarım merkezlerinin kira, su, enerji, bakım-onarım, haberleşme, nakliye giderleri ile bu merkezlerde kullanılan makine ve teçhizata ilişkin bakım ve onarım giderleri gibi bu merkezlerde yürütülen faaliyetin devamlılığını sağlamak için yapılan genel giderler de indirime konu edilecek.
Ücret gelir vergisi istisnası
Belirtilen tasarım faaliyetlerinde görevli personellerin elde ettikleri ücretlerinin;
-Doktoralı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 95’i,
-Yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 90’ı
-Diğerleri için yüzde 80’i gelir vergisinden istisna tutulmaktadır.
Kısmî zamanlı çalışma halinde, personelin tasarım faaliyetlerine ayırdığı zamanın toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınmak suretiyle bulunan ücret tutarları gelir vergisi stopaj teşvikinden yararlandırılacak. Kısmî zamanlı olarak çalışan personelin hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri ile ulusal resmî ve dinî bayramlar gibi tatil günlerine isabet eden ücretleri gelir vergisi stopajı teşvikinin uygulamasında dikkate alınmayacak.
Tasarım ve destek personeline bu faaliyetlerine ilişkin olarak ödenen prim, ikramiye ve benzeri ödemeler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilmektedir.
Sigorta primi işveren hissesi
Belirtilen tasarım faaliyetlerinde çalışan personelin elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı destek kapsamına alınmıştır.
Damga vergisi
Tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kâğıtlar Damga Vergisinden müstesnadır.
İthalat vergileri
Tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan istisnadır.
Siparişe dayalı Ar-Ge
Tasarım merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri tasarım faaliyetleri de indirim, destek ve teşviklerden yararlanabilecek.
Ancak bu durumda yapılan harcamaların sadece yüzde 50’si tasarım merkezi tarafından indirim olarak dikkate alınabilecek. Kalan yüzde 50’lik kısım ise siparişi veren gelir veya kurumlar vergisi mükellefi tarafından indirilecek. Siparişi verenin mükellef olmaması durumunda tasarım merkezi tarafından harcamanın tamamı indirilebilecek.
Tasarım siparişi verenler, ayrıca siparişe ilişkin kâğıtlara uygulanan damga vergisi istisnasından da yararlanabilecek.
Onur Elele / Serbest Yeminli Mali Müşavir
Yorumlar