Skip to main content

Yeni Altınlar

Şimdi de paradan daha değerlisinin peşindeyiz. Bitcoin başta olmak üzere birçok yeni para birimimiz var, devletlerin para biriminden daha hızlı değerlendi son yıllarda. Blockchain teknolojisiyle daha fazlası da gelmekte. Daha akıllı yatırım araçları ortaya çıktı.

yeni-altinlar

İnsanlık parayı icat attığı günden beri paranın alternatifini aramaya girişti. Kimya bilimine ait birçok ilki, sıradan metalleri altına çevirmek isteyen simyacılar keşfetti. Coğrafî keşiflerin neredeyse tamamı; kolay paranın, yeni kıtalardaki altının peşine düşen maceracıların eseriydi. Zenginliğin başka türlüsünü arayan insanlık; bambaşka bir zenginlik buldu. Yeni elementler, yeni kıtalar yeni teknolojiler keşfettik. Sıradan maddeler altına dönmedi belki ama altından daha değerli zenginliklerimiz oldu.

Şimdi de paradan daha değerlisinin peşindeyiz. Bitcoin başta olmak üzere birçok yeni para birimimiz var, devletlerin para biriminden daha hızlı değerlendi son yıllarda. Blockchain teknolojisiyle daha fazlası da gelmekte. Daha akıllı yatırım araçları ortaya çıktı. Kullanmadığımız tüm varlıklarımızı satıp, kiraya verebiliyoruz. Paraya kavuşmak, eldekini paraya dönüştürmek kolaylaştı. Ama zenginleştiğimizden emin değiliz. Ortaçağ kâşifleri gibi bir arayıştayız, ne aradığımızı tam da bilmeden. Muhtemelen daha büyük bir zenginlikle sonuçlanacak arayışın içindeyiz.

Gemici dürbününü alıp keşif gemimizle hangi karaya yaklaşıyoruz, paradan daha değerli hangi kavramların yakınındayız, görmeye çalışalım:

Zaman: Dünyadaki birçok kaynağın muadilini üretmeyi başardık. Yaşam alanlarını genişlettik. Yiyecek, enerji gibi temel ihtiyaçları karşılayacak onlarca alternatif bulduk ama zamanı çoğaltamadık bir türlü. Tıp, teknoloji ve sanayi hep birlikte insan hayatını uzatmayı başardık: ama gün hala 24 saat. Zaman en büyük kısıt olmaya devam ediyor. Zamanı verimli kullanacak, az zamana çok çıktı sığdıracak çözümler uzun süredir paradan daha değerli.

Anlam: Anlam arayışı, zenginlik arayışından daha eski bile olabilir. Sanat, felsefe ve dinler insanlığın kolektif anlam arayışında çok büyük yer tutuyor. Anlam arayışı yeni değerler yarattı. Paylaşım, dayanışma ve sosyal fayda gibi kavramlar hızla değer kazandı. Çalışanlar kurumlarının misyonlarına maaşlarından daha çok önem veriyor. Kimliklerini ortaya koyabildikleri, özgünlüklerini sergileyebildikleri bir çalışma ortamı şirketlerin ücret politikasından daha çok aranan bir özellik. İş hayatına 2000’li yıllarda giren gençlerin yüzde 75’i daha anlam yüklü bir iş için daha az para almayı kabul edebileceklerini söylüyor. Anlamı az olan operasyonel işleri makinelere devrediyoruz; bize kalan salt anlam oluyor.

Öngörü: Yarın ne olacağını bilmek bugüne sahip olmaktan daha kıymetli hale geldi. Forbes’un bir araştırmasına katılan CEO’ların yüzde 72’si önümüzdeki 3 yılın geçtiğimiz 50 yıldan daha kritik olacağını söylüyor. Verileri okuyabilen teknolojiler bize geleceği öngörmek adına büyük bir avantaj sunuyor. Öte yandan hem biz hem teknolojiler hızla öğreniyoruz. Bu da, dünyayı ve geleceği daha zor tahmin edilebilir bir hale sokuyor. Sezgiler ve tahmin edilebilirlik paradan daha kıymetli hale geliyor. Yarının değişmesi kesin koşullarına uyum sağlayacak donanım, fırtınalı denizlerde mücadele yeteneği değer kazanıyor.

Duygular: İş hayatında duygulara yer yoktu. Duygusuz liderler, beyniyle kalbini ayırabilen profesyonellerin başarılı olduğu bir dönemden geliyoruz. Duygular zaaf idi. Bu durum şimdilerde terse döndü. Duygu sahibi olmak, kalp ile beyni birleştirebilmek daha büyük bir meziyet kabul ediliyor. Empati, hüzün, korku, heyecan, paylaşım, sevgi, adalet ve vicdan gibi duygular makineleşen dünyada en büyük zenginliğimiz. Sosyal ağlarda duygularımızı yansıttığımız beğeniler, reklam ya da sponsorluk aracılığıyla satın almak hali hazırda bile bir hayli pahalı.

Liste uzayabilir. Uzayacaktır da. Yapay zekâ, tükenen doğal kaynaklar, büyük veri, endüstri 4.0 ve nanoteknoloji gibi trendler yeni kavramlar getirecektir. Para, insanlığın ortak zenginlik ölçütlerinden olmaya devam edecek ama yanına mutlaka daha önemli ölçütler eklenecek; yeni kıtalar, yeni elementler keşfetme yolculuğumuz sürecektir.