Skip to main content

30 Mart’taki seçimlerden bir hafta önce Twitter’a erişim engellenmişti. Önce Ankara İdare Mahkemesi’nin yürütmeyi durdurma, daha sonra da Anayasa Mahkemesi’nin temel hakların ihlal edildiğine yönelik kararıyla Twitter erişime açıldı. Sonrasında da Twitter yetkililerinin Türkiye ziyareti ve görüşmeleri çokça konuşuldu. Peki, bütün bunlar ne anlama geliyor, kronolojik ve hukukî olarak özetleyelim

Twitter’a erişimin engellenmesi: Şubat ayında çıkan bir yasa değişikliğiyle 5651 sayılı İnternet Yasası değiştirilmişti. Yeni değişikliklere göre, artık bir sitenin tümden kapatılması yerine sadece hukuka aykırı içerik barındıran sayfalar erişime kapatılacaktı. Ancak bu değişiklik, teknik ve hukukî olarak yeterli olamadı ki, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın (TİB) kendi idarî kararıyla Twitter’a erişim engellendi. Birkaç mahkeme kararı, kapatma gerekçesi olarak gösterilse de, bu kararların sadece belirli bir profili erişime engelleyen karar olduğu anlaşıldı.

Ankara 15. İdare Mahkemesi’nin kararı: İdare Mahkemesi, seçimlerden 4 gün önce, Twitter’a erişimin tamamen engellenmesinin Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile güvence altına alınan ifade ve haberleşme hürriyetini kısıtlayabileceği, telafisi güç zarar doğurabileceğini belirterek yürütmeyi durdurma kararı verdi. Ancak bu karar, davalı TİB’in yürütmeyi durdurma kararının uygulanması için 30 gün süresi olduğu iddiasıyla hemen uygulanmadı. 30 günlük bu süre maksimum süreyi belirten bir süre olup, eski hale getirmenin hemen mümkün olmaması hallerinde kullanılan bir süre.

Anayasa Mahkemesi’nin kararı: Anayasa Mahkemesi, Twitter yasağının “ifade özgürlüğüne yönelik ağır müdahale” ve “hak ihlali” olduğuna karar verdi. İdare Mahkemesi kararının uygulanmaması üzerine bireysel hakların ihlali devam ettiğinden Anayasa Mahkemesi, İdare Mahkemesi’nin verdiği yürütme durdurmayı uygulamayan TİB’in yükümlülüğünü yerine getirmediğini ve dolayısıyla ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini vurguladı. Anayasa Mahkemesi’nin Twitter hakkında verdiği karar Resmî Gazete’de yayımlanınca, TİB, Twitter’a erişim engelini kaldırmak zorunda kaldı.

Twitter yetkililerinin Türkiye ziyareti: Twitter’ın üç temsilcisi, TİB, Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı yetkilileriyle görüşmeler yaptı. Bu görüşmelerden basına yansıdığı kadarıyla, Twitter’dan kullanıcı verilerini paylaşması, mahkeme kararlarına konu olan içeriklerin çıkarılması ve Türkiye’de ofis açmaları istendi. Twitter temsilcileri, görüşme içerikleri hakkında resmî bir açıklama yapmadı ancak daha sonra görüştükleri STK temsilcileri ve akademisyenlerden aktarılanlardan, ofis açmayı düşünmediklerini, kullanıcı bilgisi vermeyi bazı özel durumlar haricinde her zaman reddettiklerini, mahkeme kararları konusunda daha dikkatli olacaklarını anladık. Hemen arkasından Ulaştırma Bakanı’nın açıklaması geldi ve mahkeme kararı bulunan içeriklerin buzlanması uygulaması yapılacağı belirtildi.

Buzlanma kelimesi nereden geldi tam bilemiyoruz ama bunun anlamı hukuka aykırı içerik ya da profilin Türkiye sınırlarında gösterilmemesi.

Daha sonra ChillingEffects.org sitesi kayıtlarına baktığımızda Twitter’ın bazı içerikleri, mahkeme kararı doğrultusunda Türkiye’den engellediğini gördük. Ancak bu hesap ve içeriklere, dünyanın herhangi bir yerden ulaşılabilmesi mümkün olduğu gibi VPN ile çıkış yapan kullanıcılar da Twitter’a girebiliyor.

Şimdilik bir ara çözüm gibi duran bu uygulama, zaten Twitter’ın 2 yıldır üzerinde çalıştığı bir proje idi. Ayrıca Twitter adına görev yapacak bir avukat da TİB ile köprü görevini üstlenecek. Twitter cephesinde sular biraz duruldu gibi gözüküyor, ancak önümüzdeki 1 yıl içinde 2 kritik seçim daha geçireceğimiz göz önüne alınırsa, internette ifade özgürlüğü alanında yeni gelişmeler olacak gibi görünüyor.