Tüm zamanların en başarılı yatırımcısı olarak anılan Warren Buffett’ın son 1 yılda verdiği röportajları alt alta koyduğumuzda, dünya ekonomisinin patlamak üzere olan bir saatli bombaya dönüştüğünü düşünmeye başlıyoruz.
Son 30 yılda her sene ortalamada yüzde 30 kazandıran, 1980 ve 2008 krizleri de dâhil olmak üzere, tek bir yıl bile zarar ettirmeyen fon yöneticisi Stanley Druckenmiller, ünlü tahvil yatırımcısı Bill Gross, Harvard Üniversitesi ekonomi profesörü Harry Dent, dünya üzerindeki tüm bankaların merkez bankası olarak kabul edilen BIS’in (Bank for International Settlements) Haziran 2017 raporu… Liste uzayıp gidiyor. Özetle, 6-18 ay içerisinde tüm dünyanın etkileneceği bir buhran dönemine girileceği tahmin ediliyor.
Bu tahminler gerçeğe dönüşür mü, şu an hiçbirimiz bilemeyiz. Benim istediğim, bu olasılık üzerine kafa yormak ve bu çapta bir krizle baş etme yollarını sorgulamak.
Değişecek parametreler
Çözüm yollarını düşünmeye başlamadan önce, kriz nedeniyle neyin, nasıl değişeceğini çok iyi anlamak gerekiyor.
1. O tanıdığınız müşteriniz artık tahmin ettiğiniz gibi davranmayacak. Alışkanlıkları değişecek. Evde vakit geçirecek. “Olmasa da, olur” diyecek. Kredi kartı ya da taksit onu daha çok korkutacak. Ne varsa elinde, kenara koymak isteyecek… Özetle, sattığınız ürünün müşterinizle olan ilişkisi baştan yazılacak.
2. Çalışanlarız değişecek. İşlerini kaybetmekten korkacaklar. Şirketin ve kendi gelecekleri onları endişelendirecek. Güvende hissetmeyecekler. Performansları dramatik bir şekilde etkilenecek.
3. Rakipleriniz fiyat rekabetiyle krizden kurtulmaya çalışacaklar.
4. Krizi yönetemeyen rakipleriniz yok olacaklar. Pazar tenhalaşacak.
5. İşten çıkarmalar başlayacak.
6. Bütçeler kısılacak.
7. Kimse kimseye borç/kredi vermeyecek.
8. Yatırımcı riskten kaçacak. Nakde ya da değerli madenlere dönecek.
Ekonomik krizi fırsata çeviren stratejiler
Tüm bu değişimler şirketimizi, ailemizi, ülkemizi, tüm dünyayı etkileyecek. Peki, biz bu krizi yönetmek ve belki de fırsata çevirip, rakiplerimiz arasından sıyrılabilmek için neler yapabiliriz?
1. Panikleme. Paniğin bir parçası olmak kendi sonunu hazırlamak demek. Strateji oluştur ve çalışanları her şeyin kontrol altında olduğuna inandır. Sen kaptan olup yol göstermeden, onlardan “gelirleri arttırın” gibi imkânsızlar bekleme.
2. İnovasyon için daha iyi zaman olamaz. Rakipler küçülmek isteyecek ve kabuğuna çekilecek. Bu dönemde yeni ve alışılmadık iş modellerini dener ve operasyonel giderleri düzenleyecek süreç inovasyonuna odaklanırsan krizde büyüyebilen ender şirketlerden olabilirsin. Yeni fikirleri denemek zannettiğin kadar maliyetli değil. Eğer hâlâ okumadıysan hemen Eric Ries’in Lean Startup’ını ve Steve Blank’in hazine gibi blogunu baştan sonra oku https://steveblank.com. Özetle, para harcamadan ürün/servis test etmeyi öğren ya da bilmiyorsan uzmanlarından danışmanlık al.
3. Bir an önce açık inovasyon modellerini uygulamaya başla. Crowdsourcing ve outsourcing kelimelerini ve en iyi uygulamalarını araştır, ilham al.
4. Giderleri kısmak ilk akla gelen yanlış. Verimsiz noktaları hemen bul ve değiştir. Bunu yapabilmek için şirket için kritik parametreleri belirlemen ve ölçmeye başlaman gerekiyor.
5. Müşterini daha yakından takip et. Onun günlük hayatının nasıl değiştiğini öğren. O hayatındaki tüm vitamin benzeri “olmasa da olur” diyeceği ürünleri bırakacak ve kriz hastalığına iyi gelecek ilaç olabilecek ürün ve servisler aramaya başlayacak.
6. Yetenek avı başlat. Rakiplerin çıkarttığı yetenekli insanları kap, onlara güven ver. Krizin etkileri azaldığında rakiplerin o yetenekleri çok arayacaklar.
Temel konu aslında şu; Krizi kriz yapan, o dönemde şirketimizin başına neler geldiği değil, bizim neyi nasıl yaptığımız ya da yapmadığımızdır. Eğer korkunun bizi esir almasına izin verirsek, kendimizi tarih boyunca birçoklarının yaptığı yanlışları tekrarlarken buluruz.
Warren Buffett’ın o ünlü sözü ile noktalamak istiyorum; “Başkaları açgözlü olduğunda kork ve geride dur, başkaları korktuğunda açgözlü ol.”
Yorumlar