Bir internet sitesine erişmek istediğinizde tarayıcınızın adres çubuğuna yazdığınız, genellikle “.com” ve “.net” ekleri ile biten adreslere alan adı ya da dünyada yaygın olan adıyla domain denilmekte. Alan adları, bağlı oldukları IP (Internet Protocol) adreslerine erişim ve veri akışını başlatmak amacıyla kullanılıyorlar. Zira rakamlardan oluşan IP adreslerini akılda tutmak pek mümkün değil.
Son zamanlarda benzer bir mantığa dayanan yeni bir alan adı türünün yükselişine şahit oluyoruz. Kripto alan adları olarak tanımlanabilecek olan bu yeni türdeki alan adları, IP numaralarına bağlı olmak yerine, ezberlemesi ve hatırlaması IP adreslerinden katbekat daha zor olan kripto cüzdan adreslerine bağlanıyorlar. Kişilerin ve markaların Web3 kimliklerinin belki de en önemli parçası diyebileceğimiz kripto cüzdanların ve kripto alan adlarının popülariteleri de günden güne artıyor.
Markaların kripto alan adlarına olan ilgisine değinen Ad Age, Budweiser’ın “beer.eth” alan adına 95 bin dolar ödediğini, Puma ve Gucci’nin “.eth” ekine sahip en az birer kripto alan adı satın aldıklarını ve yakın zamanda Nike tarafından satın alınan RTFKT adlı kripto spor ayakkabı tasarım stüdyosunun “dotswoosh.eth” adresini 19,72 ETH’a (38 bin dolar) satın aldığını aktarıyor.
Ethereum Name Service (ENS) tarafından satılan, Ethereum blokzincirine bağlı “.eth” alan adları bir hayli popüler olsalar da tek kripto alan adı ürünü olmadıklarını söylemek gerek. Örneğin, Tezos Domains, Tezos blokzincirine bağlı “.tez” alan adlarının satışını gerçekleştiriyor.
Ad Age’e konuşan ve markalara farklı blokzincirleri üzerinde kripto alan adı almalarını öneren Blokhaus CMO’su Mark Soares, bu tür bir hamle ile markaların doğrulanmış kimliklerini genişletebileceklerini ve farklı ekosistemlerde yer alarak, özellikle farklı cüzdanlar arasında işlemleri kolaylaştırabileceklerini söylüyor.
Fakat kripto alan adı almak markalar için maliyetli olabiliyor. Zira kripto alan adları herkes tarafından alınıp satılabiliyorlar. Örneğin, satışa çıkarılan “Axe.eth” alan adına 120 bin dolar, “Adidas.eth” alan adına ise 18 bin 500 dolar fiyat biçilmiş. Öte yandan, farklı blokzincirlerinde yer alan adreslerin satın alınmaları da hatırı sayılır bir maliyete yol açabiliyor.
Pazarlama fırsatları
Troika Labs’tan Gregg Lester, Web3’te iletişimin direkt olarak cüzdanlar üzerinden gerçekleşeceğini belirtiyor. Lester, Web 2.0’ın yaygın iletişim yöntemlerinden biri olan e-posta kampanyalarına benzer bir şekilde, Web3’te markaların takipçilerinin cüzdanlarına NFT şeklinde bilgi ve medya öğeleri gönderebileceklerinin altını çiziyor. Bu tür kampanyalar için tek gerekli olan ise takipçilerin cüzdan adresleri.
Lester, takipçilerin hexadecimal olarak adlandırılan rakamlardan ve harflerden oluşan uzun cüzdan adresleri yerine “puma.eth” gibi adresler tarafından gönderilen NFT’ler ile etkileşime girmeye daha yatkın olacaklarını belirtiyor.
Ayrıca, dijital ürünler satan markalar, “shopwear.puma.eth” gibi bir alt alan adı oluşturarak ve üçüncü parti tarayıcı eklentileri kullanarak kullanıcı deneyimini iyileştirebilir; pürüzsüz ve güvenilir bir alışveriş ortamı sağlayabilirler.
Yazıda, doğrulanmış kripto cüzdan adreslerinin alışverişleri kolaylaştıracaklarına da değiniliyor. Zira müşterilerin alışveriş sırasında gönderim yapacakları cüzdanların ardındaki isimlere güvenmeleri gerekiyor. Bazı markalar aktarımı kolaylaştırmak için QR kodu kullansalar da “puma.eth” benzeri alan adlarının süreci kolaylaştırmakla kalmayacakları, güveni sağlamak için anahtar bir rol oynayacakları da öngörülüyor.
İkinci elin zorlukları
ENS gibi bir organizasyondan bir kripto alan adı almak oldukça kolay. 5 ila 640 dolar arasında yıllık bir ücret karşılığında herkes kripto alan adı alabiliyor. En pahalı alan adları ise üç harf ile oluşturulmuş, olabilecek en kısa alan adları.
Fakat, yıllık üyeliğin bitişine dikkat etmek gerekiyor. Soares, markalara sürenin bitişi ile ilgili hiçbir bildirimde bulunulmadığının, bir markanın satın aldığı alan adını kaybetmesi ve alan adının başkası tarafından satın alınması halinde, o markaya yapılan ödemelerin alan adının yeni sahibine gideceğinin altını çiziyor.
Öte yandan, pek çok markanın adlarını içeren kripto alan adları halihazırda satın alınmış durumda. Bir markanın bu durumla karşı karşıya kalması halinde, alan adının sahibine ulaşarak bir pazarlık süreci yürütmesi gerekiyor. Bu sürecin zorluğunu bilen Troika Labs, markalar ile alan adı sahipleri arasında bağlantı kurma hizmeti veriyor.
Bu adreslerin çoğunun hexadecimal, yani harfler ve rakamlardan oluşur şekilde, hiçbir ekstra bilgi olmaksızın duruyor olmaları, alan adının sahibine ulaşmayı zorlaştırıyor. Alan adının sahibine ulaşmak için uygulanan yöntemlerden biri, kişinin cüzdanında yer alan NFT’lerin belirlenmesi ve bu NFT’lerin sosyal medyada paylaşılıp paylaşılmadıklarının araştırılması. NFT’lerin sosyal medyada bulunmaları halinde, pazarlık sürecinin başlamasına bir adım daha yaklaşılmış oluyor.
Yazıda, pazarlık sürecine avantajlı başlayan alan adı sahiplerinin fiyatları yüksek tuttuklarına değiniliyor; pek çok alan adı sahibinin, markaların yüksek bularak pazarlık masasından ayrılmayacaklarına inandıkları seviyelere çıktıklarının altı çiziliyor. Örneğin, birden fazla kripto alan adına sahip olan Chipotle’nin biri hariç tüm alan adlarını 5 dolara satın aldığı görülüyor. Chipotle, “chipolte.eth” alan adını ise o dönem 3 bin dolara tekabül eden 1 ETH’a satın almış. Lester, 90’lı yıllarda da alan adlarının 1.200 ila 350 bin dolara arasında fiyatlara satıldıklarının altını çiziyor.
Öte yandan, markaların alan adı sahiplerinin haklarını göz ardı etmemeleri gerekiyor. Yazıda bu duruma bir örnekle değiniliyor. Wyndham Hotels’in OpenSea’ye “wyndhamhotels.eth” ilanını yayından kaldırmak için bir talep gönderdiğine, OpenSea’nin da bu doğrultuda bir karar aldığına değiniliyor. Fakat alan adının sahibi olan BloomCapital takma adlı kişi, Wyndham’ı aynı zamanda bir NFT olan alan adını yakmakla tehdit etmiş. Bilindiği üzere NFT yakmak, adresi ulaşılamaz bir akıllı sözleşmeye yönlendirmek anlamına geliyor. Bu durumda Wyndham bir gün alan adını satın alsa bile erişemediği için kullanamıyor.
Sonuç olarak, NFT’nin sahibi olan BloomCapital, Wyndham ile bir anlaşma yoluna gidebilecekken bir tebliğ ile karşılaştığını belirtiyor.
Kaynak: Ad Age
Yorumlar