Teknolojinin ve internetin hayatımızı etkilemediği bir alan yok. Bu büyük değişimden en çok etkilenen sektörlerin başındaysa gazetecilik geliyor. 10 yıl önce bu yazıyı kâğıt dergide okuyacağınızdan emin olabilirdim. Ama şimdi?
Akıllı telefon, tablet, internet, iOS, Android, Twitter, Facebook, RSS vs… Acaba neredesiniz? İçeriğe erişeceğimiz mecralar çoğaldıkça hem içeriğin şekli, hem iş yapma biçimimiz hem de gelir modelleri değişiyor. “Kâğıt mı, dijital mi,” tartışmasını çoktan geçtik, internet yayıncılığı bile büyük bir değişimden geçmekte.
Mesela şu detaylara bir bakın:
– Video, yazıdan daha çok ilgi görüyor. Cisco’nun yayımladığı bir rapora göre, 2019 yılında dünya internet trafiğinin yüzde 80’den fazlası videodan oluşacak.
– New York Times’ın 2014 yılında yayımladığı Innovation adlı raporda haber sitelerine ana sayfadan erişim trafiği giderek düştüğü belirtiliyor. Okuyucular artık doğrudan New York Times sitesine gelmek yerine sosyal medyadan paylaşılan linkler üzerinden haber okumayı tercih ediyor.
– Akıllı telefondan internet sitesine erişenlerin sayısı masaüstü bilgisayardan erişenlerin sayısını çoktan geçti. Akıllı telefonlara uyumlu olmayan internet sitelerinin yayıncılık dünyasında yaşama şansı çok düşük.
– HTC, Sony, Oculus, Microsoft gibi dev teknoloji şirketleri 2016 yılında sanal gerçeklik (virtual reality-VR) cihazlarını piyasaya çıkarıyor. Sanal gerçeklik teknolojisi sadece oyun dünyasını değil, eğitimden, sanata, siyasetten, sağlık sektörüne kadar birçok alanı etkileyecek potansiyele sahip. Peki ya medya?
Bugüne kadar yaşanan değişim gelecek olanların küçük bir habercisi gibi gözüküyor. Asıl değişim şimdi…
Girişimcilik dünyasının kapıları gazeteciler için de açık
Gazeteciliği sadece bir meslek değil bir yaşam biçimi olarak görenlerdenim. İçinden geçtiğimiz değişimi doğru biçimde anlamak için günlük koşturmacaya kısa bir ara verdim ve New York Tow Knight Center’da Entrepreneurial Journalism (Girişimci Gazetecilik) programına kaydoldum.
Burada, Jeff Jarvis ve Jeremy Caplan gibi dijital medya alanında önemli isimlerin desteğiyle yeni medya girişimi fikirleri üzerine çalışıyoruz. Kurs boyunca bir medya startup’ı kurmak için gerekli eğitimleri alıyoruz. Ocak ayından Mayıs sonuna kadar devam eden programda 12 ayrı ülkeden 19 gazeteciyle birlikte yeni iş modelleri üzerine çalışacağız.
Benim ilgi duyduğum alan ise sanal ve artırılmış gerçeklik teknolojisi (virtual and augmented reality) Bu yeni teknolojinin hayatımıza birçok yenilik getireceğini düşünüyorum. Bu amaçla Journy360.com ve Heptic.al adlı iki ayrı proje geliştirdim. Eğitimim boyunca bu iki proje üzerinde çalışacağım. Ama inanın, bu hiç de kolay bir iş değil.
Yeni medya iş modeli
Klasik bir iş modelinde girişimcilik daha basit kurallara dayanır. Ticaretin gittiği yönü görmek daha kolaydır. Ama konu dijital medya girişimi olunca iş biraz daha karmaşık.
Diyelim ki, bir ayakkabı mağazası açtınız. İlk günden itibaren satış yapabilir ve para kazanmaya başlarsınız. Eğer doğru bir girişimse kısa sürede yatırım sermayenizi çıkarır ve kâra geçersiniz.
Bir dijital medya girişiminde ise önce yayına başlar, izleyici kitlenizi artırmak için kendi reklamınızı yapar, uzun uğraşlardan sonra iyi bir kitleye ulaşırsanız ondan sonra reklam verenlerin dikkatini çekip gelir elde etmeye başlarsınız. Reklamverenlerin dikkatini çekecek kitleye ulaşmak için geçen süre uzun olabilir ve sırf bunun için çok para harcayabilirsiniz. Peki, ne zaman kâr edeceksiniz?
Kitle yayıncılığının sonu
Buraya kadar kafanız karışmadıysa, bir de şunu dinleyin: Gutenberg’in 1450’lerde matbaayı bulmasıyla şekillenen ve 500 yıldan fazla süredir dünyadaki tüm medya iş modellerinin temelini oluşturan kitle yayıncılığı anlayışının sonuna geldik.
Yayıncılık, yüzyıllar boyunca tek yönlü bir işti. Yayıncılar ellerindeki içeriği dilediği gibi kitlelere iletebiliyordu. Ne kadar çok kitle bu yayınları satın alırsa, yayıncılar o kadar başarılı iş yaptıklarını kabul ediyordu. Yayıncılık ayrıcalıklı bir işti ve kitlelerin sesini duyurabilmesi için yayıncılara ihtiyacı vardı.
Fakat internet ve sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte bu ilişki bozuldu. Kitleler daha önce sadece küçük bir azınlığa ait olan yayın yapma ayrıcalığına kavuştu. Yayıncılık sadece güçlülerin ve ayrıcalıklı elitlerin söz sahibi olduğu tek yönlü bir monolog olmaktan çıktı. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte yepyeni araçlar ortaya çıktı ve kitleler bu araçlar sayesinde yayın yapmaya başladı.
Herkesin yayıncı olabildiği bir dünyada, yayıncılar nasıl bir iş modeli geliştirmeli?
Yeni medya ortamının getirdiği çeşitlilik medya girişimcisi olmak isteyenler için büyük fırsat. Bir medya girişimi yapmak için gereken maddî eşik seviyesi tarihin en düşük seviyesinde. Biraz cesaret, biraz merak, biraz teknik bilgi ve küçük bir ekibin yardımıyla medya dünyasına girişimci olarak atılmak mümkün. Yeni bir girişim yaparken şu üç noktaya dikkat etmek önemli.
Girişim çekici mi?
İnsanların ilgisini çekmeyen hiç bir ürün başarılı olamaz. İnsanlar gerçekten bunu istiyor mu? İlgilerini çekiyor mu? Bir girişime başlarken ilk önce buna kafa yormalısınız.
Bu aşamada yapılacak en iyi şey hizmet etmek istediğiniz kitleyle konuşmak. İhtiyaçlarını öğrenmek. Mevcut çözümler ihtiyaçlarını karşılıyor mu? Karşılamıyorsa nerede eksiklik var? Belki siz bu eksikleri tamamlarsanız ilgilerini çekebilir.
Girişimin iş planı nedir?
Her iş para kazanmak için vardır, para kazanmak için de değer üretmelisiniz. Girişiminizin iş planı nedir? Para kazanabilecek gelir kaynaklarınız var mı? Para akışını nasıl sağlamayı planlıyorsunuz?
Girişimin yaşaması mümkün mü?
İnsanların istediği ve para akışı olan bir iş planınız var, güzel! Peki, bu projeyi gerçekleştirebilecek imkânlara, ekibe ve altyapıya sahip misiniz? Örneğin insan ömrünü 200 yıla çıkaracak bir ilaç fikri dünyanın en kârlı işlerinden birisi olabilir, ama bunu yapabilecek kapasiteniz var mı?
Hangi sorunu çözüyorsunuz?
Girişimcilik dünyasında başarılı olmanın sırrı sorun çözme kabiliyetinde yatıyor. Başarılı startup’lar günümüz dünyasında mevcut bir sorunu çözebildikleri için başarılı oldu. Uber, Airbnb, BuzzFeed, Twitter ve Facebook bir startup olarak başladı ve bugün dev ölçeğe kavuştular. Eğer insanların bir sorununu çözebiliyorsanız, insanlar bu çözümden memnunsa ve bir gelir planınız varsa tebrikler! Siz de bir girişimcisiniz. Girişiminizi hayata geçirmek için internet ve teknoloji dünyası hizmetinizde.
Deniz Ergürel
Teknoloji Yazarı
Yorumlar