Geçen akademik yıl öncesi bölümdeki akademisyen arkadaşlarla ilk mezun adaylarımıza, mezuniyetlerinin hemen öncesinde kariyerleri için altın bilezik olabilecek nasıl bir mezuniyet proje dersi vermemiz gerektiğini tartıştık. Mezunlarımızı sektöre girdiklerinde farklılaştırabilecek birçok unsuru tartıştık ancak aklımda en çok yer edenlerden biri, öğrencileri geleneksel gazetecilik sürecini, siber âlemin yeni kuşağı cezbeden o gizemli ruhuyla harmanlayacak bir yöntem üzerine odaklayacak bir proje dersi idi. Bu bağlamda yeni medya üzerinde gelişmekte olan önemli gazetecilik biçimlerine baktığımızda ise karşımıza 3 seçenek çıktı: Yurttaş gazeteciliği, kişiselleştirilmiş gazetecilik ve veri gazeteciliği. Bu seçenekler arasında öğrencilerimizin aldıkları yeni medya eğitimi, geleneksel gazetecilik metodolojisine katkısı ve vadettiği gelecek açısından en uygunu veri gazeteciliği olarak karşımıza çıktı.
Türkiye’de veri gazeteciliği konusunda birikimli nadir kurumlardan biri olan Dağ Medya ile yaptığımız işbirliği sayesinde, Yeni Medya Bölümü son sınıf öğrencilerimize veri gazeteciliğinin ne olduğunu, verinin günümüzde medya endüstrisinde nasıl kullanıldığını ve aslında nasıl kullanılması gerektiğini anlattık. Veriye nerede ve nasıl ulaşılacağını çeşitli örnekleriyle inceledik. Yeni medya yayıncılığı için gerekli veri gazeteciliği araçlarının neler olduğunu ve bunları uygulama fırsatı verdik. Yeni medya yayıncılarının veriyi nasıl analiz etmesi gerektiğini, büyük veri kümelerinin nasıl rafine edileceğini ve anlamlandırılacağını deneyimlemelerini sağladık. Özetle öğrenciler dönem boyunca seçtikleri veri gazeteciliği projeleriyle ilişkili verileri topladılar, analiz ettiler, anlamlandırdılar ve görselleştirip okura en hızlı ama en anlaşılır biçimde sunmaya çalıştılar.
Geçen yıl itibariyle ders olarak Türkiye’de ilk kez başlattığımız veri gazeteciliği, aslında dünyanın önde gelen geleneksel gazetecilik kurumlarının da gündemine alınmış durumda. Özellikle New York Times ve Guardian gibi yeni medya yayıncılığının zirve yaptığı kurumlar, Wikileaks gibi 2,5 milyon sayfalık devasa sızıntı dokümanlar ve seçim, referandum gibi örneklerde olduğu gibi internet ve mobil mecralar üzerinde oluşan devasa veriyi hızla toparlamaya ve bunları yeni geliştirdikleri yeni medya araçlarıyla analiz etmeye, buradan haber, araştırma raporları gibi içerikler üretmeye ve bu içeriği okura en iyi anlayabileceği şekilde sunacak infografik, online harita gibi görsel araçlara kafa yoruyor. Kafalarını meşgul eden önemli bir konu da, tüm bu süreçlerin üstesinden gelebilecek donanımda, veri toplama, analiz ve sunum yeteneği yüksek ama geleneksel gazetecilik temeli olan kıvamda muhabir, editör ve programcıları nereden ve nasıl bulacakları.
Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya Bölümü Öğretim Görevlisi İsmail Hakkı Polat’ın kaleme aldığı “Eski gazeteciliğe yeni âdet” başlıklı yazı, Digital Age Aralık 2014 sayısında yer alıyor.
Yorumlar