Son haftalarda teknoloji dünyasının en önemli gündem başlıklarından biri Clubhouse. Kullanıcı olabilmek için davetiye şartı koşması ve uygulamanın sadece iOS kullanıcılarına açık olmasının getirdiği o gizemli hava ses tabanlı bu yeni sosyal medya oyuncağının şüphesiz kısa sürede fenomen olmasında önemli bir etken oldu. Clubhouse’ı sesli Twitter olarak tarif eden de, Discord’a benzeten de, canlı podcast gibi diyen de, hayatı kaçırmaya bir başka adım olarak gören de var.
Clubhouse’ın ülkemizde yaygınlaşmasıyla, uygulamanın hukuki boyutu ve barındırdığı riskler de tartışılıyor. Konu çeşitli hukuki perspektiflerden incelenebilecek olsa da temel hususlar aşağıdaki gibi.
İnternet hukuku: Clubhouse platformunun sahibi şirket veya kişiler, 5651 sayılı internet yayınlarına ilişkin kanun kapsamında sosyal ağ sağlayıcı ve yer sağlayıcıdır. Bu sebeple her iki sıfatın da hak ve yükümlülüklerine tabidirler. Bu sebeple, sosyal ağ sağlayıcılık sıfatının en önemli yükümlülüklerinden biri olan “Türkiye’den günlük erişim sayısının 1 milyonun üzerinde olması halinde temsilci atama ve veri lokalizasyonu” gibi yükümlülükler, Clubhouse için de geçerlidir.
Clubhouse’un yer sağlayıcı olması nedeniyle, uygulama odalarındaki moderatör ve konuşmacılar 5651 sayılı kanun kapsamında içerik sağlayıcıdır. İçerik sağlayıcılığa ilişkin en kritik düzenleme ise paylaşılan içeriklere ilişkin her türlü hukuka aykırılıktan sorumlu olunmasıdır. Bu sebeple, Clubhouse moderatörleri ve konuşmacıları konuşmalar sırasında gerçekleştirdikleri ihlallerden sorumlu tutulabilir. Clubhouse ise bu içerikleri kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir.
Kişisel verilerin korunması: Kişilerin kayıt olurken paylaştığı bilgiler ve fotoğraflar, kişisel veridir. Bu sebeple, Clubhouse Türkiye’deki kullanıcıları için Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na (KVKK) uyumlu olmakla yükümlüdür. Sadece İngilizce olarak sunulan ve Kaliforniya Tüketici Gizliliği Yasası uyarınca hazırlanan hâlihazırdaki Gizlilik Politikası’nın ise KVKK’ya tam olarak uyumlu olduğu söylenemez.
Ceza hukuku: Odaların katılımcıları, Clubhouse üzerinden veya Clubhouse vasıtasıyla çeşitli suçlar işleyebilir. Örneğin, sohbetlerin kaydının alınması ve sohbetler sırasında hakaret fiilleri bunların başlıcalarıdır. Clubhouse, kullanıldığı cihaz üzerinde doğrudan bir ses kaydına imkân vermese de başka bir cihazla sohbetler kaydedilebilir. Sohbetlerin haberleşme olarak yorumlanması halinde kişilerin rızası olmadan ses kaydı alınması ve bu ses kaydının ifşa edilmesi fiilleri haberleşmenin gizliliğini ihlal suçunu oluşturabilir.
Sohbetler sırasında hakaret suçu işlenmesi de mümkündür. Sohbette bulunmayan bir kişiye hakaret halinde bu suçun cezalandırılabilmesi için en az üç kişinin hakareti öğrenmesi gereklidir. Sohbet içerisinde bulunan bir kişiye hakaret halinde ise başkalarının öğrenmesi şartı aranmaz. Dolayısıyla sohbet katılımcıları, Clubhouse’un dijital olmasını herhangi bir suç fiiline engel görmemelidir.
Fikri mülkiyet hakları: Clubhouse üzerinden müzik, podcast gibi eserlerin hak sahibi olmayan kişilerce yayınlanması halinde, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu) kapsamında hak ihlali oluşabilir ve yaptırımlarla karşılaşılabilir. Bu sebeple, Clubhouse da Kullanım Koşulları’nda fikri mülkiyet hakkı ihlallerine karşı bir prosedür geliştirmiş ve alınacak aksiyonları belirlemiştir. Bu durumu, Youtube veya benzeri bir mecrada içerik üreten herhangi bir kişinin uyması gereken kurallara paralel olarak düşünebilirsiniz.
Av. Görkem Gökçe
Yorumlar