Acente
Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.
Aktarım Bilgi Formu
Emeklilik şirketi tarafından, aktarım amacıyla kendisinden hesap özeti talep eden katılımcıya veya sponsor kuruluşa gönderilen, kesintiler, avantajlar vb. bilgileri içeren form.
Aktarım Talep Formu
Katılımcı veya sponsor kuruluş tarafından imzalanan ve aktarım yapacak emeklilik şirketine gönderilen, sözleşme kapsamındaki birikimlerin başka bir emeklilik şirketine aktarılması talebini içeren form.
Aktüerya
Hayat sigortalarının ilk uygulamaları ile birlikte 1792 yılında İngiltere’de ortaya çıkmış olan, çok güçlü bir matematiksel ve istatistiksel altyapı gerektiren, sigorta, uzun vadeli yatırımlar ve emeklilik ile ilgili fiyatlandırma ve risk analizine yönelik hesaplama ve tahmin yöntemlerinin bütününü içeren bilim dalı.
Aktüeryal Denetim
Emeklilik ve sigorta şirketlerine, emeklilik ve sigortacılık faaliyetleri ile ilgili olarak her yıl sonu itibarıyla yapılan, şirketin prim, rezerv ve kar payı hesaplamalarının uygunluğunu kontrol eden sigorta risklerine ve istatistiklere dayanan teknik analizleri içeren denetim.
Aktüer
Aktüerya, yatırım, istatistik, matematik, finansman ve demografi konularında çeşitli bilimsel teoriler kullanarak prim, karşılık ve yatırım getirilerini hesaplayan, her türlü tarife, tablo ve teknik esasları hazırlayan, geleceğe yönelik teknik ve finansal tahminler yapan, olası riskleri belirleyen, bunların olumsuz etkilerini önleyici tedbirlere ilişkin tavsiyelerde bulunan ve Müsteşarlık nezdinde aktüerler için tutulan Sicil’e kayıtlı kişi.
BES’e ara vermek mümkün
Anüite (Yıllık Gelir Sigortası)
Toplu veya belirli süreler içinde yapılan primlere karşılık, sigortalının yaşaması halinde hemen veya belli bir süre sonra başlayan, sigortalı, sigorta ettiren veya belirli şartlar dâhilinde lehdarlarına ömür boyu veya belirli süreler için yapılan düzenli ödemeler.
Ara Verme
Emeklilik sözleşmesine göre vadesinde ödenmeyen katkı payının ödeme tarihini müteakip üç ay içinde, ilgili hesaba herhangi bir ödeme yapılmaması.
Ara Verme Durumunda Yapılan Ek Yönetim Gideri Kesintisi
Vadesinde ödenmeyen katkı payının ödeme tarihini müteakip üç ay içinde, ilgili hesaba herhangi bir ödeme yapılmaması durumunda, ara verme süresi boyunca katılımcının birikimden tahsil edilen yönetim gideri kesintisi.
Ara Verme Kesintisi
Bir yıldan fazla ödemeye ara verme durumunda katılımcının birikimlerinden indirilebilecek olan ve bireysel emeklilik hesabına ilişkin olarak Emeklilik Gözetim Merkezi’ne emeklilik şirketi tarafından ödenen sabit giderleri aşmayacak şekilde tespit edilen kesinti tutarı.
Ayrılma Talep Formu
Katılımcı veya sponsor kuruluş tarafından imzalanan ve mevcut şirkete gönderilen, sistemden ayrılma talebini içeren form.
Başlangıç Katkı Payı
Katılımcının ya da sponsor kuruluşun, emeklilik sözleşmesinin yürürlüğe girmesi veya plan değişikliği aşamasında yaptığı, sözleşmede belirtilen ve dahil olunacak plana giriş için ödenmesi öngörülen, düzenli katkı payı tutarının üzerindeki ödemeler.
Belirlenmiş Fayda Modeli (Esası)
Emeklilik döneminde alınmak istenen emeklilik maaşının başlangıçta tespitinden sonra, bu emeklilik maaşını sağlayacak birikim toplamına ulaşılabilmesi için aktüeryal ilkeler ve tahmini getiri oranları ışığında hesaplanan katkıların biriktirilmesine dayanan model.
Belirlenmiş Katkı Modeli (Esası)
Aktüeryal hesaplamalara dayanmayan, emeklilik hesabında belirli bir süre için ve / veya kanunen yapılan bağışların tahsisi sonucu elde edilen birikimin birikimine dayanan bir model, dönemin sonunda hesap sahiplerine ya aylık ya da toplu şekilde iade edilir.
Bireysel Emeklilik Aracıları Sınavı (e-BEAS)
Bireysel emeklilik aracılarında aranan nitelikleri taşıyan kişilerin başvurabildiği, mesleki bilgi ve becerileri ölçmek amacıyla Emeklilik Gözetim Merkezi tarafından düzenlenen, elektronik ortamda gerçekleştirilen çoktan seçmeli sınav.
Bireysel Emeklilik Aracılığı Lisans Belgesi
Bireysel Emeklilik Aracıları Sınavı’nda (e-BEAS) başarılı bulunan ve bireysel emeklilik aracılarında aranan diğer şartları taşıyan kişiler için düzenlenen, mesleki bilginin yeterliliğini göstermek üzere verilen belge.
Bireysel Emeklilik Aracısı
Emeklilik şirketleri tarafından katılımcılara ya da sponsor kuruluşa sunulan emeklilik sözleşmelerine aracılık eden veya bunları emeklilik şirketi adına yapan gerçek kişi.
Bireysel Emeklilik Danışma Kurulu
Bireysel emeklilik sistemine ilişkin politikaları belirlemek, bu politikaların gerçekleştirilmesi için alınması gerekli önlemler konusunda önerilerde bulunmak ve mevzuat düzenlemeleri hakkında tavsiye niteliğinde karar almakla görevli danışma kurulu.
Bireysel Emeklilik Hesabı
Emeklilik sözleşmesi çerçevesinde katılımcı ad ve hesabına ödenen katkılar ve bu katkılara ilişkin her türlü getirinin katılımcı bazında izlendiği hesap.
Bireysel Emeklilik Sistemi
Bireysel Emeklilik Sistemi (kısaca “BES”), kişilerin aktif çalışma yaşamları süresince yaptıkları tasarrufları uzun vadeli yatırıma yönlendirerek emeklilik dönemlerinde yaşam standartlarını koruyabilecekleri bir gelir elde etmelerini sağlayan özel emeklilik sistemidir.
Birikim
Devlet katkısı ve buna ilişkin getiriler hariç, katılımcının bireysel emeklilik hesabında bulunan katkı payı ve getirilerinden oluşan tutar.
Birikimlerin Transferi
İşveren grup emeklilik sözleşmelerinde, hak ediş programı kapsamında çalışan tarafından hak kazanılan birikimlerin çalışanın bireysel veya gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmelerine transferi işlemi.
Birim Pay Değeri
Emeklilik yatırım fonunun net varlık değerinin, dolaşımdaki pay sayısına bölünmesiyle elde edilen değerdir.
Cayma Hakkı
Teklif formunun imzalanmasından ya da mesafeli satışta teklifin onaylanmasından sonraki 60 gün içinde katılımcının sözleşmesinden vazgeçebilmesi durumu.
Dağıtım Kanalı
Bireysel emeklilik ürünlerinin katılımcı adaylarına ulaşmasını sağlayan kişi, kurum ve yapılar (banka, bireysel direkt satış, kurumsal satış, acente, broker, çağrı merkezi, internet).
Devlet Katkısı
İşveren tarafından ödenenler haricinde, bireysel emeklilik hesabına katılımcı adına ödenen katkı paylarının %25’i oranında olmak üzere, devlet tarafından katılımcının emeklilik hesabına ödenen tutar.
Düzenli Katkı Payı
Emeklilik sözleşmesi hükümlerine göre, katılımcının ya da sponsor kuruluşun teklif formunda belirttiği vadelerde ödemeyi taahhüt ettiği tutar.
Ek Katkı Payı
Katılımcının ya da sponsor kuruluşun emeklilik sözleşmesinde belirtilen düzenli katkı payının üzerinde yaptığı ödemeler.
Emeklilik Bilgi Formu
Katılımcının birikimlerine ilişkin örnek mali projeksiyonlar ile sistemde kalma ve yıllık gelir sigortası da dahil olmak üzere emekli olma seçeneklerini içeren, katılımcının varsa diğer emeklilik sözleşmelerini birleştirerek bu sözleşmelerden de emekli olması gerektiğini belirten form.
Emeklilik nedeniyle hesaplar birleştirilebiliyor
Emeklilik Nedeniyle Hesap Birleştirme
Birden fazla sözleşmesi olan katılımcının emeklilik hakkını kullanmak istemesi durumunda, emekli olabilmesi için tüm sözleşmelerinin tek hesapta toplanması işlemi.
Emeklilik Planı
Emeklilik planı temel olarak; emeklilik şirketi tarafından katılımcıya sunulan fonlara, katılımcı trafındn ödenecek katkı payına, giriş aidatına, yönetim gider kesintilerine ve fon toplam gider kesintilerine, ara verme durumunda yapılacak ek yönetim gider kesintisine dair bilgileri, bunlara ilişkin hesaplamaları ve emeklilik sözleşmesinin uygulanmasına dair diğer teknik esasları içerir.
Emeklilik Sözleşmesi
Emeklilik şirketi nezdinde bireysel emeklilik hesabı açılması, hesaba katkı payı ödenmesi, ödenen katkı paylarının tercih edilen fonlarda yatırıma yönlendirilmesi ve hesapta biriken paraların hak sahiplerine ödenmesine ilişkin esas ve usuller ile tarafların bu kapsamdaki diğer hak ve yükümlülüklerini düzenleyen sözleşme.
Emeklilik Şirketi
4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’na göre kurulan ve bireysel emeklilik sisteminde faaliyet göstermek üzere yine bu Kanun ile oluşturulan emeklilik branşında ruhsat almış şirket.
Emeklilik Taahhüt Planı
Üyelerine veya çalışanlarına emekliliğe yönelik taahhütte bulunan dernek, vakıf, sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketinin üyeleri veya çalışanları ile vefatları halinde bunların hak sahiplerine, emeklilik, erken ayrılma, vefat veya maluliyet hallerinde yapmayı taahhüt ettiği ödemelere ilişkin esas ve usuller ile teamüllerin bütünü.
e-Plan sistemi
Emeklilik planlarının elektronik ortamda takibi amacıyla, Emeklilik Gözetim Merkezi bünyesinde kurulan Elektronik Plan Tanımlama Sistemi.
Faaliyet Ruhsatı
Bireysel emeklilik şirketi kurmak için kuruluş izni alan şirketlere, faaliyete geçebilmeleri için emeklilik branşında verilen ruhsat.
Fon Dağılımı
Katılımcının, emeklilik planı kapsamında sunulan fonlardan tercih etmiş olduğu fon karması ve bunların kendi içlerindeki dağılımı.
Fon İç Tüzüğü
Katılımcı ile emeklilik şirketi, saklayıcı ve portföy yöneticisi arasında, fon portföyünün inançlı mülkiyet esaslarına göre saklanmasını ve vekalet akdi hükümlerine göre yönetimini konu alan ve genel işlem şartlarını içeren iltihaki sözleşme.
Fon Portföy Dağılımı
Portföy yöneticileri tarafından varlık türlerine yatırım yapılan tutarların, fonun toplam net varlığına oranı.
Fon Toplam Gider Kesintisi
Fona ilişkin giderlerin karşılanması için fondan yapılan fon işletim giderine ilişkin olarak, kesinti dâhil, fon grubu bazında belirtilen azami oranları aşmayacak şekilde fon içtüzüğünde belirlenen oranlar.
Fon Varlıkları / Fon Malvarlığı
Emeklilik şirketi tarafından emeklilik sözleşmesi çerçevesinde alınan ve katılımcılar adına bireysel emeklilik hesaplarında izlenen katkıların, riskin dağıtılması ve inançlı mülkiyet esaslarına göre işletilmesi amacıyla oluşturulan fonun aktiflerinin toplamı.
Giriş Aidatı
Katılımcının, bireysel emeklilik sistemine ilk defa katılması sırasında veya farklı bir şirkette ilk defa emeklilik sözleşmesi akdetmesi halinde, katılımcıdan veya sponsor kuruluştan talep edilen tutar.
Giriş Bilgi Formu
Bireysel emeklilik sisteminin işleyişine ilişkin önemli hususlar hakkında katılımcıya veya sponsor kuruluşa bilgi vermek için hazırlanan ve içeriği Hazine Müsteşarlığınca belirlenmiş olan form.
Gözetime Esas Veri (GEV)
Şirketlerin faaliyetlerinin günlük olarak gözetimi, denetimi, işlem konsolidasyonu, katılımcılara ait bilgilerin saklanması, kamunun ve katılımcıların bilgilendirmesi ile istatistik üretimi ve fonksiyonlarının yürütülmesini teminen şirketler tarafından Emeklilik Gözetim Merkezi’ne gönderilen veriler.
Gruba Bağlı Bireysel Emeklilik Sözleşmesi
Grup emeklilik planına bağlı olarak emeklilik şirketi ile katılımcının taraf olarak yer aldığı emeklilik sözleşmesi.
Grup Emeklilik Planı
Gruba bağlı emeklilik sözleşmesinin ve işveren grup emeklilik sözleşmesinin uygulama biçimini belirleyen teknik esaslar.
Hak Kazanma (Hak Ediş) Süresi
Sponsor kuruluş tarafından ödenen katkı payları ile bunların getirilerinin tamamına katılımcı tarafından hak kazanılması için işveren grup emeklilik sözleşmesinde belirlenen süre.
Hesap Bildirim Cetveli
Katılımcılara hesap dönemlerini takip eden on işgünü içinde emeklilik şirketleri tarafından gönderilmesi gereken ve katılımcının hesabı ile ilgili bilgilerin bulunduğu belge.
Hesap Özeti
Birikimlerini bir başka emeklilik şirketine aktarmak, sistemden ayrılmak ya da emekli olmak isteyen katılımcının mevcut emeklilik şirketinden talep edeceği, katılımcının sisteme giriş tarihi, düzenleme tarihi itibariyle aktarım tutarı, süre vb. detaylarını içeren belge.
İnançlı Mülkiyet Esası
Tasarruf sahiplerinin fonla ilgili muameleleri yapma yetkisini kurucuya fon iç tüzüğü vasıtasıyla devretmesi ve kurucunun, fonu bu sözleşme (iç tüzük) çerçevesinde ve tasarruf sahiplerinin haklarını koruyarak yönetmek/yönettirmek zorunda olması.
İşveren Grup Emeklilik Sözleşmesi
Bir istihdam ilişkisine dayalı olarak veya katılımcı lehine bir sponsor kuruluş ile şirket arasında imzalanan ve katılımcı adına sponsor kuruluş tarafından katkı payı ödenen emeklilik sözleşmesi.
Kamuyu Sürekli Bilgilendirme Formu
Emeklilik yatırım fonlarının portföy, yatırım ve yönetimlerine ilişkin belirli bazı bilgilerin bulunduğu, fonla ilgili bilgi almak isteyenlerin sürekli ulaşabilecekleri şekilde hazır bulundurulması gereken form.
Karşılaştırma Ölçütü
Portföy yönetim stratejilerinin uygulanması neticesinde ulaşılmak istenen hedefin objektif olarak tanımlanabilmesi ve fonun bu hedefe ulaşmadaki performansının ölçülebilmesi amacıyla kullanılan, portföyün performansının kıyaslanmasını sağlayan endeks veya endeksler.
Katılımcı
Emeklilik sözleşmesine göre ad ve hesabına bireysel emeklilik hesabı açılan fiil ehliyetine sahip gerçek kişi.
Katılımcı Ad ve Hesabına Hareket Eden Kişi
Katılımcı adına katkı payı ödeyen kişi.
Katkı Payı
Emeklilik sözleşmesine göre şirkete ödenen tasarrufa yönelik tutar.
Kayda Alma Ücreti
Takvim yılı esas alınarak üçer aylık dönemlerin son iş gününde fonun net varlık değeri üzerinden yüz binde üç oranında hesaplanan ve izleyen on iş günü içerisinde Sermaye Piyasası Kurulu özel hesabına yatırılan ücret. Fonun ilgili hesaplama dönemi içerisinde fon paylarını halka arz etmesi durumunda, fon paylarının satışa sunulmuş olduğu günlerin ilgili üç aylık dönemdeki gün sayısına oranı dikkate alınarak hesaplanmaktadır.
Lehdar
Katılımcının emeklilik sözleşmesi devam ederken vefatı halinde ödemenin yapıldığı, Medeni Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, katılımcı tarafından tayin edilen ve kimliği sözleşmede belirtilen kişi veya kişiler. (Sözleşmede lehdar tayin edilmemiş veya lehdar tayini işlemi sonradan iptal edilmişse katılımcının vefatı halinde hak sahibi, kanuni mirasçılarıdır. Katılımcı, sözleşme süresi boyunca lehdarı değiştirebilir veya lehdar tayin etme işlemini iptal edebilir. Lehdar emeklilik sözleşmesinde taraf değildir.)
Mesafeli Satış
İşveren grup emeklilik sözleşmesi hariç, karşı karşıya gelinmeksizin, şirketin internet sitesi, çağrı merkezi veya şirketçe yetkilendirilen çağrı merkezi aracılığıyla emeklilik sözleşmesi düzenlenmesi.
Muhtemel Birikim
Hazine Müsteşarlığının belirlemiş olduğu getiri oranları kullanılarak oluşturulan, herhangi bir getiri taahhüdü içermeyen, geleceğe yönelik tahmin niteliğinde olan, katılımcıların veya sponsor kuruluşun yatırdıkları katkı paylarının belirli yıllarda ulaşması beklenen parasal büyüklük.
Net Varlık Değeri
Emeklilik yatırım fonunun portföy değerine, nakit ile fon alacaklarının eklenmesi ve fon borçlarının düşülmesi suretiyle bulunan toplam değerdir.
Ödeme Enstrümanı (Ödeme Aracı)
Katkı paylarının şirket hesabına gönderilmesinde kullanılan araç ve yöntemler (kredi kartı, havale, nakit, çek, posta çeki, otomatik talimatlı ödeme).
Ödeme Periyodu
Katkı payı ödenme sıklığı (aylık, üç aylık, altı aylık, yıllık).
Portföy Değeri
Fonun içinde bulunan sermaye piyasası araçları, para piyasası araç ve işlemleri, vadeli işlemler ve opsiyonlar, nakit, kıymetli madenler, kira sertifikaları, döviz, mevduat ile Sermaye Piyasası Kurulu tarafından uygun görülen diğer varlık ve işlemlerindeki varlıkların, Kurul düzenlemelerinde ve portföy yönetim sözleşmelerinde belirlenen esaslar çerçevesinde değerlenmesi neticesinde bulunan değer.
Portföy Yöneticisi
Sermaye Piyasası Kurulu’ndan portföy yöneticiliği yetki belgesi almış ve Kurulca uygun görülen portföy yönetim şirketi.
Portföy Yönetim Sözleşmesi
Portföy yönetim hizmetine ilişkin esasların yer aldığı, Sermaye Piyasası Kurulu’nca onaylanması zorunlu olan, şirket ve portföy yöneticileri arasında yapılan sözleşme.
Portföy Yönetim Şirketi
Özel olarak portföy yöneticiliği faaliyetinde bulunmak üzere sermaye piyasası mevzuatında belirlenen şartları yerine getirerek Sermaye Piyasası Kurulu’ndan yetki belgesi almış anonim şirket.
Programlı Geri Ödeme
Katılımcının yaşı, birikim tutarı, varsa diğer gelir ve giderleri ile ödeme dönemi, ödeme tutarı ve ödeme süresi konularındaki tercihleri dikkate alınarak emeklilik şirketi tarafından sunulan ve katılımcının birikimlerini sistemden ayrılmadan geri çekebildiği emeklilik seçeneği.
Saklayıcı
Emeklilik yatırım fonu portföyündeki varlıkların saklandığı, Sermaye Piyasası Kurulu’nca uygun görülen saklama kuruluşu.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)
Sermaye piyasasının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin yani yatırımcıların hak ve yararlarının korunmasını sağlayan, yetkilerini kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak kullanan, idari ve mali özerkliğe sahip düzenleyici bir kamu kurumu
Sosyal Güvenlik Kurumu
Sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortası bakımından kişileri güvence altına alacak, sosyal sigortacılık ilkelerine dayalı, etkin, adil, kolay erişilebilir, aktüeryal ve malî açıdan sürdürülebilir, çağdaş standartlarda bir sosyal güvenlik sisteminin gerçekleştirilmesi amacıyla kurulmuş olan Kurum.
Sponsor Kuruluş
Bir işveren grup emeklilik sözleşmesine göre katılımcı adına katkı payı ödeyen tüzel kişi.
Stopaj
Katılımcının sistemden ayrılması aşamasında getiri üzerinden yasanın öngördüğü ölçüde yapılan gelir vergisi kesintisi.
Sürekli İş Göremezlik Durumu
Bir iş kazası veya meslek hastalığı sebebiyle yapılan tedavi sonunda sigortalının meslekte kazanma gücünün tamamının veya bir kısmının kaybedilmiş olması hali.
Standart Fon
Emeklilik sözleşmesinin teklif aşamasında fon dağılımı tercihinde bulunmayan katılımcılarının birikimlerinin değerlendirildiği ve portföy sınırlamaları Müsteşarlıkça belirlenen fon.
Takasbank
İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.
Tamamlayıcı Eğitim Programı
Lisansı olan bireysel emeklilik aracılarının meslekî yeterlilik, bilgi ve becerilerinin devamlılığını sağlamak amacıyla Emeklilik Gözetim Merkezi tarafından düzenlenen eğitimler.
Tanıtım Kartı
Bireysel Emeklilik Aracılığı lisansına sahip olan kişilerin emeklilik şirketi adına bireysel emeklilik aracılığı yapma yetkisini gösteren ve Emeklilik Gözetim Merkezi tarafından düzenlenen belge.
Teklif Formu
Emeklilik planı, plan kapsamında sunulan fonlar, yapılan kesintiler, katkı payı tutarı, emeklilik sözleşmesinin tarafları ve katılımcının yatırım tercihlerine ilişkin bilgileri içeren ve şirket hariç diğer taraflar ile bireysel emeklilik aracısı tarafından imzalanan form.
Teklifin Reddi
Emeklilik planı, plan kapsamında sunulan fonlar, yapılan kesintiler, katkı payı tutarı, emeklilik sözleşmesinin tarafları ve katılımcının yatırım tercihlerine ilişkin bilgileri içeren ve şirket hariç diğer taraflar ile bireysel emeklilik aracısı tarafından imzalanan form.
Ters repo
Bir menkul kıymetin işlemin başlangıç valöründe alınıp, bitiş valöründe geri satılması (menkul kıymetin geri satım vaadiyle alımı).
Toplu Para
Katılımcılar tarafından birikimlerinin tamamının veya bir kısmının defaten alınabildiği emeklilik seçeneği.
Yatırıma Yönlenen Toplam Tutar
Emeklilik sözleşmesine ödenen katkı paylarından yönetim gideri kesintisi yapıldıktan sonra fona yönlendirilen toplam tutar.
Yıllık Gelir Sigortası
Bkz. Anüite
Yıllık Gelir Sigortası Sözleşmesi
Toplu veya belirli süreler içinde yapılan primlere karşılık, sigortalının yaşaması halinde hemen veya belli bir süre sonra başlayan, sigortalı, sigorta ettiren veya belirli şartlar dâhilinde lehdarlarına ömür boyu veya belirli süreler için düzenli gelir ödenmesinin taahhüt edildiği sözleşme.
Kaynak: Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM)
Yorumlar