Son dönemde maliye politikası araçlarının sıklıkla kullanımına şahit oluyoruz. Özellikle vergi mevzuatında yapılan değişikliklerle ekonomiye yön verilmeye çalışılıyor. KDV oranları azaltılıyor, ÖTV’ler sıfırlanıyor, teşvik paketlerine yenileri ilave ediliyor. Bu durumun önümüzdeki dönemde de sürmesi bekleniyor.
Mevzuatın sık değişmesinden şikâyetçi değiliz. Sanılanın aksine, mevzuatın ‘karışık’ olması adil vergilemenin gereklerindendir. Her bir farklı durum için farklı bir vergileme mümkün olmalı. Hiç kimsenin geliri, tüketim ve tasarruf yapısı bir diğerine eşit değildir, vergilemesi de aynı olmamalı.
Değişir de ne kadar ve nereye kadar değişir?
Teknoloji bizi ne hale getirdi, ne hale getirecek? Şimdiden kült diziler arasında yerini aldı. Seyrine doyum olmayan Black Mirror dizisini yenice bitirmişken bölümlere vergisel göndermeler yapasım geldi. İlla ki altını çizmek gerekir, hiçbiri hayal ya da temenni değildir, aman ha!
Fifteen million merits
Ödediğimiz vergiler, zamanında ve eksiksiz verilen beyannameler, çalıştırdığımız sigortalı işçiler karşılığında vergi kredisi kazanacağız. Vergi kredilerini nakde sıkıştığınızda vergi ödemelerinizi ertelemede kullanabilirsiniz, küçük cezaları mevcut kredilerinizle kapatabilirsiniz. Kredileri diğer mükelleflere transfer edebilirsiniz. Tedarikçilerinize vade tanırken, kullanmaları için kredi de gönderebilirsiniz. Ya da biriktirip biriktirip geri ödemesiz hibe başvurunuzda kullanabilirsiniz.
The entire history of you
Vergi incelemesine alındığınız zaman defter belge ibraz etmenize gerek yok artık. İncelemeye alındığınız anda tüm geçmişiniz bir anda önünüze konuluyor. Tüm mükellefler vergi ile ilgili yaptığı her şeyi kaydeden hafıza implant’larına sahip; yevmiye defteri yalan olmuş. Vergi incelemesinde sizden talep edilen tek şey, implant’ınızı paylaşıma açmanız; incelemeler bir gün sürüyor.
White christmas
Vergi incelemesi sonucunda vergi kaçırdığınız tespit edildi. Artık diğer mükelleflerle aynı haklara sahip değilsiniz. Artık birçok imkândan faydalanamıyorsunuz. Bazı teşvikler size kapatılıyor. Hakkınızdaki yaptırımlar artıyor, daha fazla bildirim ve düzenlemeye maruz kalıyorsunuz.
Yapay zekâya sahip sanal malî müşavirleriniz var, bize gerek kalmamış. Beyannameleri, bildirimleri sizin yerinize veriyor, ödemeleri günü gününe ayarlıyor, indirim ve istisnaları kendi kendine uyguluyor. Tüm mevzuata güncel haliyle anbean hâkim, hata yapmanızı önlüyor. Öneri ve tavsiyeleriyle teşviklerden yararlanmanızı sağlıyor.
Nosedive
Her mükellefin bir puanı var. Ödemeleri eksiksiz yapmanız, beyannameleri ve bildirimleri zamanında vermeniz karşılığında puan kazanıyorsunuz. Mükellefler de birbirine puan veriyor. Karşılıksız çek düzenleyenlerin puanı kırılıyor. Yatırım teşvik belgesi almanız için 5 üzerinden en az 4 puana sahip olmanız gerekir. İhtiyacınız varsa puanınızı artırmanız gerekir. Bunun için öncelikle muhtasar beyannamede bildirdiğiniz çalışan sayısının artması gerekiyor. +3 puana sahip mükellefler ile +4 puana sahip mükelleflerin tabi olduğu mevzuat aynı değil. 2 puanın altına düşenler doğrudan incelemeye alınıyor.
Playtest
Kendi işinizi kurmaya karar verdiniz. İşe başlamadan önce artırılmış gerçeklik testine tabi tutuluyorsunuz. Girişim planınız ve sermayeniz çerçevesinde gerçek hayatta karşılaşacağınız muhtemel olayları kurgulanan bir oyun içerisinde deneyimliyorsunuz. Bu sayede önceden düşünemediğiniz risklerden ve fırsatlardan haberdar oluyorsunuz. Fizibilitesinin yanlış yapıldığını anladığınız işlere baştan hiç girişmiyorsunuz. Sözleşmeleri kâğıt yerine internet portalınız üzerinden düzenleyerek ciro üzerinden yüzde 1 maliyet avantajı sağlayacağınızı fark ettiniz. İş planınızı yeni bilgiler çerçevesinde yeniden kurguluyorsunuz. Daha birinci yılında iş modeliniz patlama yapınca cazip bir teklif karşılığında ortaklık payınızı satarsanız yüzde 18 KDV çıkacağını öğrendiniz, iyisi mi şirketi baştan anonim şirket olarak kurun.
San junipero
Kişiye özel vergileme gelmiş. Tek bir düzenleme yok. Farklı mevzuat paketlerinden dilediğinizi seçebilirsiniz. O derece! Hangi paketin iş modeliniz için daha avantajlı olduğunu denemeden bilemezsiniz. Bunun için farklı mevzuat simülasyonları oluşturulmuş. Sanal dünyada iş planınızı uygulayın, her birini tek tek tecrübe ettikten sonra tercih ettiğiniz senaryoyu söyleyin, ‘tailor made’ mevzuatınız hazır. Beğenmezseniz seneye değiştirirsiniz.
Men against fire
Bazı sektörler özel regülasyona tabidir. Seçkin özelliklere sahip mükelleflerden oluşmasını istediğiniz sektörlerde, standartlara uymayan mükellefleri elimine etmeyi diğer mükelleflere bırakın. İncelemeyle, cezayla uyumsuz mükelleflerin her birini tek tek tespit edemezsiniz. Ama sektördeki oyuncular bunu sizin için yapabilir. Yaptığınız tanımlamalar ve kısıtlamalarla onları damgalayın. Diğer mükellefler, onları iş yapmak için tercih edilemez bulsun, piyasa kendi temizliğini kendi yapacaktır.
Hated in the nation
Sosyal medya işinizi hem olumlu hem olumsuz yönde etkileyebilir. Çok sayıda takipçiniz, paylaşım ve yorumlarıyla sadece satışlarınızda değil, devletle olan ilişkilerinizde de belirleyici olabilir. Malûm, her zaman doğru sonuç vermese de bir fikri kabul ettirmek için kalabalık olmak gerekir. Takipçilerinden çok şikâyet alan mükellefler vergi dairesine izaha davet edilir. Her gün, en çok şikâyet edilen firma incelemeye alınır. Çok takipçiye sahip olmak şirketler için hem övünç kaynağı olur, hem de tedirginlik yaratır.
Onur Elele
Serbest Yeminli Malî Müşavir
Yorumlar