Mobil iletişim, tıpkı birçok diğer teknolojik ürün ya da konsept gibi hızıyla anılır durumda. Bunda, 4G’nin ciddi bir hız farkını getirmiş olması da etkili, fakat 5G’nin tek vaadi hız değil. 5G, iletişimin biçimini de değiştirecek.
Artırılmış gerçeklikten otomobillere, akıllı evden akıllı şehire kadar birçok yeni uygulamanın hayatımıza tam anlamıyla girebilmesi için 5G’ye ihtiyacımız var.
Ne kadar hızlanacağız?
4G ile 150 Mbit/sn hızına erişen mobil dünya, 4,5G ile 1 Gbit seviyesine geldi. Ülkemizde kullandığımız standart, 4,5G adıyla tanıtılsa da, yapılan ekleme ve güncellemelerle 4,9G seviyesinde. Bu da terminal düzeyinde saniyede 3 Gbit teorik hız demek.
5G ise onlarca Gigabit demek, kullanılan ekipmanlara göre hızın yükselmesi mümkün. En temel farklardan birisi dördüncü nesildeki veri taşımanın, beşinci nesilde artık sesi ve mesajları da kapsayacak olması.
Bize yansıyacak hız değişimi en az birkaç kat yüksek olacak. Ayrıca, gecikme süresinin düştüğünü de göreceğiz. Böylece mobil iletişim, karasal internet bağlantısı ile aynı düzeye erişecek.
5G neden devrim niteliğinde?
Düşen gecikme süresi, yıllardır teknoloji dünyasının konuştuğu birçok uygulamayı teoriden pratiğe taşıyacak. Birkaç pirinç tanesi büyüklüğündeki mobil modemler, her cihaza çok daha atik bir bağlantı imkânı verecek.
Böylece örneğin bir trafik lambası kendisine yaklaşan otomobil sayısını çabucak algılayacabilecek ve yol boşsa, çevrede yaya yoksa, ışığı kırmızıdan yeşile geçirerek trafiği önleyebilecek. Artırılmış gerçeklik uygulamaları teknik bakımdan ameliyathanelere kadar girerek, kesintileri önleyecek, hatta hayat kurtarabilecek.
Altyapı nasıl değişiyor?
5G frekans bandını 24-86 MHz arası mmWave ve 6 GHz altı ve 900 MHz altı olmak üzere üç farklı aralık oluşturacak. Burada özellikle Qualcomm’un öncülük ettiği mmWave, nüfus yoğun ve ufak alanlarda yüksek hızlar sağlayarak kent merkezleri, stadyumlar, hastaneler gibi iletişimin kritik önemde olduğu alanları rahatlatacak.
5G ihalesi ne zaman?
Türkiye, önceki mobil iletişim standardı olan 4G’yi pas geçti. Her ne kadar birçok ülkeden daha geç olsa da, performans testlerinde birçok ülkeden daha hızlı sonuçlar aldığımız ve 4,5G adını verdiğimiz altyapıya da 3G’de olduğu gibi bir ihale ile kavuştuk. Ancak 5G için yeni bir ihale olmayacak. Operatörler altyapıyı yenilediklerinde otomatikman 5G kullanmaya başlayabileceğiz. Elbette eldeki cihazların uygunluğu ve ek frekansların tayin edilmesi gerekecek. Üç operatör de bu konuda çalışmalarını tam gaz sürdürüyor, ancak Türkiye’de 5G için kesin bir tarih paylaşılmıyor.
İşte ilk 5G’li platform
Daha önce mmWave modem ile 5G’ye öncülük eden Qualcomm, yıllık zirvesinde de ilk 5G’li mobil platformu tanıttı. X50 modem ile 5G destekleyen Snapdragon 855, 7 nm mikromimari ile üretilen sekiz çekirdekli bir işlemci taşıyor. Merkezi işlemciden grafik işlemciye birçok alanda değişen Snapdragon 855, yapay zeka uygulamaları açısından da ilkleri gerçekleştiriyor. Zirvede yapılan testler, özellikle kameralarda fotoğrafların arkasını bulanıklaştıran Bokeh efektinin, artık videoda da canlı olarak yapılabilmesini sağlıyor. Platformu kullanacak ilk akıllı telefonun 2019’un ilk yarısında Samsung’dan geleceği de müjdelendi. Bunu OnePlus ve Motorola izleyecek.
Mobil tecrübe artık dizüstünde
Snapdragon 8cx ise 5G’yi dizüstülere taşıyor. Orta düzeyde bir işlemci performansı sunan platformun en önemli vaatleri ise 2 Gbit/sn hızındaki X24 modemin yanına X50’nin eklenebilmesi. Böylece 5G ile kesintisiz, hızlı bir iletişim ve mobil platform avantajıyla dört güne kadar pil ömrü sunabilen dizüstüler 2019’da karşımıza çıkacak.
Aytun Çelebi, Gazeteci
Yorumlar