Bu teknolojiler neymiş gelin birlikte bir göz atalım.
- Yüksek kolesterol için CRISPR: Son on yılda, gen düzenleme aracı CRISPR hızla laboratuvardan kliniğe dönüştü. Nadir genetik bozukluklar için deneysel tedavilerle başladı ve son zamanlarda yüksek kolesterol de dahil olmak üzere yaygın durumlar için klinik deneylere doğru genişledi. CRISPR’nin yeni biçimleri işleri daha da ileriye götürebilir.
- Görüntüler yapan yapay zekâ: Bu yıl, AI sanatçılarının yılı. Google, OpenAI ve diğerleri tarafından geliştirilen yazılım modelleri artık yalnızca birkaç metin istemine dayalı olarak çarpıcı sanat eserleri üretebilir. Hemen hemen her şeyin kısa bir açıklamasını yazın ve saniyeler içinde istediğiniz şeyin bir resmini elde edin. Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak.
- Her şeyi değiştiren bir çip tasarımı: Çip endüstrisi derin bir değişim içinde. Üreticiler birkaç büyük firmadan uzun lisanslı çip tasarımlarına sahip. Şimdi, RISC-V adlı popüler bir açık standart, herkesin çip oluşturmasını kolaylaştırarak bu güç dinamiklerini alt üst ediyor.
- Askeri drone’lar: Askeri drone’lar, masrafları ve katı ihracat kontrolleri nedeniyle bir zamanlar küçük ülkeler için ulaşılamazdı. Ancak tüketici bileşenleri ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler, drone üreticilerinin karmaşık savaş makinelerini çok daha düşük fiyatlarla oluşturmasına yardımcı oldu. Türk Bayraktar TB2 ve diğer drone’lar, drone savaşının doğasını değiştirdi.
- Teletıp yoluyla kürtaj hapları: Kürtaj, 2022’de ABD’de anayasal bir hak olmaktan çıktı ve eyalet yasakları artık birçok insanın kürtaja erişimini engelliyor. Bu nedenle sağlık hizmeti sağlayıcıları ve yeni kurulan şirketler, insanların evde güvenli bir şekilde kürtaj yapmasını sağlayan hapları reçete etmek ve dağıtmak için telesağlığa yöneldi.
- İsteğe bağlı organ nakli: Sadece ABD’de her gün ortalama 17 kişi organ nakli beklerken hayatını kaybediyor. Bu insanlar, potansiyel olarak sınırsız sayıda sağlıklı organ tedarikiyle kurtarılabilir ve diğer birçok kişiye yardım edilebilir. Tasarlanmış organlar, nakil bekleme listelerine son verebilir.
- Elektrikli araçlar: Elektrikli araçlar nihayet gerçekçi bir seçenek haline geliyor. Piller ucuzluyor, hükümetler artık daha katı emisyon kuralları çıkarıyor veya gazla çalışan araçları tamamen yasaklıyor. Büyük otomobil üreticileri tamamen elektriğe geçme sözü verdi ve tüketiciler çok yakında bir elektrikli araç satın almanın iyi bir seçenek olduğunu görebilir.
- James Webb Uzay Teleskobu: ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) tarafından fırlatılan dünyanın en güçlü uzay teleskobunun yakaladığı uzak kozmosun ilk nefes kesici görüntüleri, kolektif bir hayranlık ve merak duygusu uyandırdı. Keşifler, bilim insanlarının şu anda akan verileri analiz edebildiği kadar hızlı gerçekleşecek. Astronomide yeni bir çağ başlayacak gibi görünüyor.
- Antik DNA analizi: Genomik sıralama araçları artık insan DNA’sının çok eski zincirlerini okumamıza izin veriyor. Uzun zaman önce yaşamış insanların izlerini incelemek, kim olduğumuz ve modern dünyanın neden bu şekilde göründüğü hakkında çok şey ortaya koyuyor. Ayrıca bilim insanlarının o zamanlar yaşayan sıradan insanların hayatlarını anlamalarına yardımcı oluyor.
- Pil geri dönüşümü: Geri dönüşüm günümüzde giderek artan atık pil dağlarının çöplüklere gitmesini önlemek için hayati önem taşıyor ve aynı zamanda geleceğin elektrikli araçlarına güç sağlamak için çok ihtiyaç duyulan bir metal kaynağı da olabilir. Şirketler, lityum, nikel ve kobaltı geri kazanacak ve bu metalleri lityum iyon pil üreticilerine geri göndererek maliyeti düşürmeye yardımcı olacak tesisler inşa ediyor.
Kaynak: 10 Breakthrough Technologies 2023 – MIT Technology Review
Yorumlar