Skip to main content

ZENNA Araştırma ve Danışmanlık şirketi tarafından gerçekleştirilen bu ayki araştırmamız ile bir yandan akıllı telefon dünyasında satın alma davranışlarımızı etkileyen değişkenleri irdelerken bir yandan da akıllı telefon markalarının tüketicilerle iletişim ve ilişkilerinin (lansmanlar) satın almayı ne şekilde etkilediğini anlamaya çalıştık.

Akıllı telefonlar artık vücudumuzdaki bir uzuv gibi. Telefonumuzu yakınımızda tutarak uyumak, sabah kalktığımızda ilk iş olarak telefonumuzu kontrol etmek gibi davranışlar günlük yaşantımızın vazgeçilmezi haline geldi. Hatta öyle ki çocukların internetle tanışma yaşı 3 yaş altına inmiş durumda ve genelde akıllı telefon ya da tablet üzerinden internetle buluşuyorlar.

Uyurken telefonu yatağın yanında tutanlar

%86 18-24 yaş grubu

%84 25-34 yaş grubu

%76 25-44 yaş grubu

%62 45-65 yaş grubu

Akıllı telefonların hayatımızda büyük yer tuttuğu bu dönemde ismindeki anlamın hangi tarafını daha çok kullanıyoruz acaba diye sormadan edemiyor insan. Gerçekten akıllı telefonların aklı ve diğer meziyetleri için mi sahip oluyoruz yoksa farklı nedenleri mi var? Ekim ayında akıllı telefonlar, satın alma eğilimlerimiz, bize hissettirdikleri ve akıllı telefon markalarının dört gözle beklenen lansmanları üzerine gerçekleştirdiğimiz araştırma sonuçlarından bazıları var ki tam da bu noktada sorgulamamız gerekenlerin önemini bir kez daha gösteriyor.

  • Bir telefonun aklını kullanmak için 1,4 sene çok kısa bir süre gibi ama bizler ortalama 1,4 senede akıllı telefonlarımızı değiştiriyoruz.
  • Telefonlar son modellerini tanıtmadılarsa satın alma kararımızı en fazla etkileyen değişken “fiyatıyken” markalar lansmanlarını yaptıktan sonra fiyat değişkeni satın alma kararımızda son sıralara geriliyor ve ortalama 3 bin TL ve üzeri para ödemeyi göze alıyoruz.
  • 4 kişiden biri borçlanma yoluyla satın almayı tercih ediyor.
  • 2 kişiden biri imkanı olsa sürekli son model teknolojik ürün kullanmak istediğini belirtirken, 4 kişiden biri son model teknolojik ürün kullandığını ifade ediyor.

Üzerinde düşünülmesi gereken sonuçlar

Türkiye dijital dünya halk geneli nezdinde, lansman sonrası son model akıllı telefonu satın alan tüketicilerin %61’inin son model akıllı telefona sahip olduktan sonra “kendimi daha iyi hissediyorum” yanıtını vermesi, kimliklerimiz ve duygularımızla akıllı telefonları nasıl ilişkilendirebildiğimizi gösteren en temel göstergelerden biri.

Diğer yandan İkinci sırada yine aynı kitle tarafından %43’le dile getirilen “Kendimi daha teknolojik ve donanımlı hissediyorum” ifadesi de donanım gücümüzü akıllı telefonlara sahiplikle ne kadar güçlü ilşkilendirdiğimizi gösteren ciddi ve düşünülesi bir veri olarak karşımıza çıkıyor.

Genel olarak araştırmadan çıkan bir kaç sonucu değerlendirdiğimizde de görmekteyiz ki akıllı telefonlar salt zorunlu ihtiyaç olarak değil çok farklı beklentilerimizi karşılamak üzere hayatımızda yerlerini alıyor.

ZENNA Araştırma ve Danışmanlık şirketi tarafından Ekim ayında gerçekleştirilen bu ayki araştırmamız ile bir yandan akıllı telefon dünyasında satın alma davranışlarımızı etkileyen değişkenleri irdelerken bir yandan da akıllı telefon markalarının tüketicilerle iletişim ve ilişkilerinin (lansmanlar) satın almayı ne şekilde etkilediğini anlamaya çalıştık. Yine ZENNA Araştırma ve Danışmanlık şirketinin Temmuz ayında gerçekleştirdiği akıllı telefon ve tüketici davranışlarına yönelik gerçekleştirdiği araştırma verilerinden de yararlanarak Ekim ayındaki bazı verilerle karşılaştırıp değişimi de görmeyi planladık. Araştırma sonuçlarına geçmeden önce Türkiye’den ve dünyadan akıllı telefon kullanımına yönelik değişik kurumların araştırmalarından kısa birkaç bilgiyi paylaşalım…

Türkiye’den akıllı telefon tüketim alışkanlıklarına dair istatistikler

TÜİK verilerine göre:

  • Türkiye’de 2000-2015 seneleri arasında ithal edilen telefon sayısı 16 yılda yüzde 78 artışla 165,7 milyona ulaşırken, ödenen tutar yüzde 200 artarak 23 milyar 472 milyon 111 bin dolar oldu.
  • 2017 senesi 16-74 yaş grubundaki bireylerde internet kullanımı yüzde 66,8 oldu.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın ‘Tüketici İsrafının Boyutlarının İncelenmesi’ araştırması – 2017 sonuçlarına göre (Tüm Türkiye sonuçları):

  • 2017 senesinde Türkiye’de akıllı telefon kullanımı yüzde 84’e ulaşmış durumda. Yüzde 14,7’lik kesim standart cep telefonu sahibi, telefonu olmayan kesim ise yüzde 1,5’te kalıyor.
  • Akıllı telefon sahiplerinin yüzde 7’si yılda bir, yüzde 17’si iki yılda bir akıllı telefonunu değiştiriyor.
  • Ortalama akıllı telefon değişim süresi ise 3,2 olarak hesaplandı.

“Digital in 2017 Global Overview” raporuna göre:

  • Türkiye’nin web trafiğine göre mobil trafiğin yüzde 33 oranında artarak yüzde 61′e çıktığı görülmektedir.

Deloitte Global Mobil Kullanıcı Anketi/GMCS-2016 verilerine göre:

  • 18-50 yaş Türkiye halk genelinde kullanıcılar günde ortalama 70 kez cep telefonunu kontrol ediyor.

Dünyadan birkaç bilgi

Gartner Bilgi Teknolojileri Araştırma ve Danışmanlık Şirketinin 2017 raporuna göre:

  • 2016 yılında satılan akıllı cep telefonu sayısı bir önceki yıla oranla yüzde 5 artarak 1 milyar 495 milyon 358’e yükseldi.

We Are Social ve Hootsuite tarafından yayınlanan “Digital in 2017 Global Overview” raporuna göre:

  • Dünyanın yarısından fazlası artık en az 1 adet akıllı telefon kullanıyor.
  • Dünya nüfusunun neredeyse üçte ikisi en az bir cep telefonu sahibi.
  • Dünya genelinde web trafiğinin yarısından fazlası artık cep telefonundan geliyor.
  • Dünyanın dört bir yanındaki mobil bağlantıların yarısından çoğu artık “genişbant”
  • Dünya nüfusunun beşte birinden fazlası son 30 gün içinde dijitalden alışveriş yaptı.

    Telefonu mu tüketiyoruz, aklını mı?

Tüketici ve akıllı telefon markaları ilişkisi araştırması

ZENNA Kurumsal Marka Yönetim Araştırmaları ve Danışmanlık şirketi tarafından, 18 yaş ve üstü Türkiye dijital halk genelinde akıllı telefon tüketici eğilimlerini ve markalarla ilişkilerini, davranışlarını anlamak amacıyla Ekim 2017 tarihinde CAWI yöntemi ile bin 200 kişiyle görüşülerek gerçekleştirilen araştırma ilginç sonuçlar içeriyor.

Araştırma künyesi: Araştırmaya dahil olan bin 200 kişinin yüzde 37’si İstanbul’dan, yüzde 18’i Ankara’dan ve yine 18’i İzmir’den katılmış. Yüzde 50’si kadın yüzde 50’si erkek olan katılımcıların yüzde 35’i 25-34 yaş grubunda, yüzde 31’i 35-44 yaş grubunda, yüzde 20’si 18-24 yaş grubunda. Yüzde 32’si evli ve yüzde 56’sı çocuk sahibi olan katılımcıların sosyo-ekonomik statülerine baktığımızda; yüzde 31’i AB, yüzde 40’ı C1 ve yüzde 29’u C2 grubunda.

Dört kişiden biri genellikle son model teknolojik ürün kullanıyor

Türkiye dijital halk genelinin günde ortalama 4 saat internette, eğlence ve sosyal amaçlı zaman geçirdiği ve sırasıyla Facebook, Instagram, YouTube, Twitter’ın en fazla sahip olunan sosyal medya hesapları olduğu görülüyor.

Dijital halk genelinin yüzde 74’ü teknolojik ürünlerle ilgili yenilikleri ve gelişmeleri düzenli takip ederken, yüzde 53’ü imkanı olsa kullandığı teknolojik ürünleri sürekli son modeliyle değiştirmek istediğini belirtmektedir. Halk genelinin yüzde 25’i ise sahip olduğu teknolojik ürünlerin genellikle son model ürünler olduğunu ifade etmektedir. Takip ettikleri ve imkanları olsa son modeliyle sürekli değiştirmek istedikleri teknolojik ürünlerin neler olduğu sorulduğunda ise katılımcıların yüzde 90’dan fazlası için akıllı telefonun ilk sırayı aldığı fark ediliyor.  Akıllı telefonu televizyon ve bilgisayar takip ediyor.

Hangi ürünleri takip ediyoruz?

%95 Akıllı telefon

%73 Televizyon

%58 Bilgisayar

Hangi ürünleri değiştirmek istiyoruz?

%92 Akıllı telefon

%66 Bilgisayar

%61 Televizyon

Hepimizin akıllı telefonu var

Dijital halk genelinin neredeyse tamamı (%97) akıllı telefona sahip ve her 2 kişiden biri internet üzerinden alışveriş yapıyor, %29’u ise nakitsiz mobil ödeme kullandığını belirtiyor.

Sahip olunan mobil araçlar

%97 Akıllı telefon

%76 Bilgisayar

%52 Tablet

%18 Oyun konsolu

Akıllı telefonlarımızı 1,5 sene dolmadan değiştiriyoruz

Dijital halk genelinin yüze 68’inin Apple ve Samsung kullandığı ve ortalama 1,4 senede telefonunu değiştirdiği görülüyor. 18-34 yaş arası gençlerde ve İstanbul ilinde Apple iPhone sahipliği çok daha yüksek.

Akıllı telefon sahipliği                          Akıllı telefon ortalama kullanım yılı

%39 Samsung                                           %42 1 yıldan az

%29 Apple iPhone                                   %36 1-2 yıl

%7 LG                                                         %15 2-3 yıl

%4 Lenovo                                                 %7 3 yıldan fazla

%4 Sony

%3 Huawei

Akıllı telefon kullanım yılı detayı

Samsung kullanıcıları için;

%37 1 yıldan az

%42 1-2 yıl

%13 2-3 yıl

%8 3 yıldan fazla

Apple iPhone kullanıcıları için

%41 1 yıldan az

%35 1-2 yıl

%17 2-3 yıl

%7 3 yıldan fazla

Diğer marka kullanıcıları için

%50 1 yıldan az

%32 1-2 yıl

%14 2-3 yıl

%4 3 yıldan fazla

10 kişiden biri teknoloji ürünlerine yılda 6 bin TL ve üzeri harcıyor

Bir sene içerisinde satın alınan teknolojik ürünler için ortalama harcanan bütçe her ne kadar 3 bin 144 TL olsa da, görüşülen dijital halk genelinin yüzde 23’ünün 4 bin TL ve üzeri harcadığı görülmektedir.

Teknoloji tüketimi için harcama ortalamaları

%18   1500 TL’den az

%20  1500-2000 TL arası

%23  2001-3000 TL arası

%16  3001-4000 TL arası

%11  4001-6000 TL arası

%7    6001-8000 TL arası

%5    8000 TL +

Konu akıllı telefonsa, lasmanları kaçırmıyoruz

Temmuz 2017’de akıllı telefonlar üzerine dijital dünya halk geneli ile gerçekleştirilen araştırma kapsamında tüketicilerin yüzde 54,3’ü markalar kapsamında yeni çıkacak ürünün ne zaman piyasaya sürüleceğini bilmediklerini belirtmişti. Ekim ayında 3 aylık dönem ve lansmanlar sonrası durumu incelediğimizde ise dijital dünya halk genelinin yüzde 70’inin akıllı telefon markalarının lansmanlarını takip ettikleri görülüyor. Araştırmaya göre her 10 Apple iPhone kullanıcısından 9’u lansmanları takip ediyor.

Son  dönemlerde hangi akıllı telefon markaları lansmanlarını takip ettiniz?

%74 Apple iPhone

%71 Samsung

%15 Huawei

%13 Nokia

%11 Asus

Kararsızlar ve lansmanlar: “3 ayda çok şey değişir”

Temmuz’daki satın alma eğilimlerine baktığımızda, katılımcıların yüzde 43’ü yeni akıllı telefon satın almayı düşündüğünü, yüzde 36’sı henüz karar vermediğini, yüzde 21’i satın almayı düşünmediğini belirtmişti. Ekim ayında satın alma eğilimlerine baktığımızda ise yüzde 20’si satın almış ve yüzde 50’si satın almayı düşündüğünü ifade etmişti. Burada lansmanlar sonrası dönemin özellikle karasızların satın alma kararları üzerinde ciddi etkisi olduğunu görüyoruz.

Lansmanları yapılan markaların yeni modellerini aldınız mı/almayı düşünüyor musunuz?

%20 Evet, satın aldım

%50 Evet, satın almayı düşünüyorum

%30 Hayır, satın almadım/almayı düşünmüyorum

Hangi markayı/modeli satın aldınız?

%46 Samsung Galaxy Note 8

%33 Apple iPhone 8

%10 Huawei P10

%8 Asus Zenfone 4

%2 Nokia 8

%1 Diğer

Hangi markayı/modeli satın almayı düşünüyorsunuz?

%43 Apple iPhone 8

%39 Samsung Galaxy Note 8

%7 Huawei P10

%5 Nokia 8

%4 Asus Zenfone 4

%2 Diğer

Dört kişiden biri borçlanma yoluyla akıllı telefonu satın alıyor/ almayı planlıyor

Lansman sonrası yeni ürünleri satın almayı düşünen tüketiciler genelinde, iPhone 8 almayı düşünenler cihazın fiyatının 4 bin TL ve üzeri, Samsung almayı düşünenler ise cihazın fiyatının 3 bin TL ve üzeri olacağını tahmin ediyor. Tüketicilerin Temmuz ayında gerçekleştirilen araştırmada da tahmin ettikleri fiyatların bu rakamlara paralel olduğu görülmekte.

Türkiye dijital dünya halk geneli nezdinde akıllı telefon satın alırken ödeme tercihinde yüzde 21’lik kesimin telekomünikasyon şirketiyle anlaşmalı kampanya, yüzde 5’lik kesimin de tüketici kredisi tercih ettiği görülüyor.

Akıllı telefonu ne şekilde almayı planlıyorsunuz?

%45 Kredi kartı

%29 Nakit

%21 Operatör anlaşmalı kampanya ile

%5 İhtiyaç/tüketici kredisi ile

Lansman sonrası satın alma isteği, kredi almayı tercih edecek tüketici sayısını yükseltiyor

Lansman sonrası henüz yeni ürünü satın almamış ancak satın almayı planlayan tüketicilerde ise bu oranın toplamda yüzde 30’a yükseldiği görülüyor. Lansman öncesi Temmuz’da gerçekleştirilen araştırmada tüketici kredisi tercih etme eğilimi yüzde 2 iken, Ekim ayında bu oranın yüzde 6’ya çıktığı dikkat çekmektedir.

Yeni telefon satın alıyorum çünkü “yeni çıkan özellikleri kullanmak istiyorum”

Son birkaç ay içerisinde yeni bir akıllı telefon satın alanlar ya da almayı düşünenlerin telefonlarını değiştirme nedenlerinin başında (%37) “çıkan yeni özellikleri kullanma” isteği yer alıyor. Bunu sırasıyla; “uzun süredir kullanma” (%35), “Mevcut telefonun eskimesi” (%30) şeklinde nedenleri takip ediyor. Dört kişiden biri akıllı telefonunu değiştirdiğinde “mutlu olduğunu” belirtirken, görüşülen kişilerin yüzde 7’si “statü” faktörünü satın alma nedeni olarak belirtiyor.

Yeni bir akıllı telefon satın alma/almayı düşünme nedenleri

%37 Yeni çıkan özellikleri kullanmak için

%35 Uzun süredir aynı telefonu kullandığım için

%30 Mevcut telefonum eskidiği için

%25 Mevcut telefonum yavaşladığı için

%24 Yeni modelini kullanmak beni mutlu ediyor

%14 Bozuldu, kırıldı

%12 Yazılımsal sorunu olduğu için

%7 Statü için

%3 Hiçbir nedeni yok