Getirilmesi öngörülen düzenleme ile internetten yapılan satışlarda belge düzeni değiştirilmekte ve çağın ihtiyaçlarına cevap verebilir hale getirilmektedir. Yeni düzen, alıcı ve satıcılar için içerdiği kolaylıkların yanı sıra elde edilen gelirin vergilemesini de kolaylaştıracaktır. E-Arşiv uygulaması ile birlikte internet üzerinden satış yapan belli büyüklüğün üzerindeki işletmelerin işlemleri kontrol altına alınmaktadır
E-Fatura, E-Defter derken E-Arşiv uygulaması ile birlikte, satışların iyiden iyiye kayıtlı sistem içerisine çekilebileceği günlere de geldik.
E-Arşiv uygulaması, kâğıt ve emek israfını önlemenin ötesinde, özellikle internet üzerinden yapılan satışlara yeni bir düzen de getiriyor.
E-Arşiv nedir?
Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre fatura, kâğıt ortamında en az iki nüsha olarak düzenlenmekte, ilk nüshası (aslı) müşteriye verilirken, ikinci nüshası da yine kâğıt ortamında mükelleflerce saklanılmaktadır.
E-Arşiv ise Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlara uygun olarak faturanın elektronik ortamda oluşturulması, elektronik ortamda muhafazası, ibrazı ve raporlamasını kapsayan bir uygulamadır.
E-Arşiv uygulamasından yararlanmak isteyen mükelleflerin, öncelikle e-fatura uygulamasına kayıtlı olmaları gerekmektedir.
Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan (GİB) E-Arşiv uygulaması izni alan mükellefler, elektronik ortamda oluşturdukları faturaları elektronik ortamda muhafaza edebilecekler.
Hali hazırda e-fatura uygulamasına tabi mükellefler zaten birbirlerine e-fatura düzenlemektedir.
Elektronik arşiv uygulamasından yararlanma izni verilen mükellefler ise E-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine ve vergi mükellefi olmayanlara da E-Arşiv kapsamında elektronik ortamda fatura oluşturabilecek, oluşturulan faturaların ikinci nüshasını da elektronik ortamda muhafaza edebilecektir.
Bu düzenleme, birçok şirketin fatura düzeninde tamamen elektronik ortamı kullanabilmesi anlamına gelmektedir.
Daha on yıl öncesinde kadar beyannamelerin dahi elle doldurulup verildiği bir dönemden, kağıdı neredeyse tamamen sistem dışı bırakan bir anlayışa doğru gidiyoruz. Bu bir devrimdir.
İnternetten satışlar
İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1 Ocak 2016 tarihine kadar E-Arşiv uygulamasına geçmek zorundadır.
E-Arşiv uygulaması izni olup internet üzerinden vergi mükellefi olmayan nihai tüketicilere mal ve hizmet satışı yapanlar, yaptıkları satışlara ilişkin faturaları elektronik ortamda iletmek zorundadırlar. Bu satışlarda faturanın kâğıt çıktısının da sevk edilen malın yanında bulunması gerekmektedir.
Fatura bilgileri
E-Arşiv uygulaması kapsamında internet üzerinden mal ve hizmet satışında düzenlenecek faturalarda;
- Satış işleminin yapıldığı internet sitesi,
- Ödeme şekli,
- Ödeme tarihi,
- Gönderiyi taşıyanın adı soyadı/unvanı ve VKN/TCKN bilgisi,
- Satışa konu malın gönderildiği veya hizmetin ifa edildiği tarih,
- İade bölümünde; malı iade edenin adı soyadı, adresi, imzası, iade edilen mala ilişkin cins, miktar, birim fiyat ve tutar bilgilerinin bulunması zorunlu olup fatura üzerinde ayrıca “Bu satış internet üzerinden yapılmıştır” ifadesine yer verilecektir.
İadeler
İnternet üzerinden mal ve hizmet satışlarının iade edilmek istenmesi halinde, müşteri elektronik ortamda kendisine iletilen faturanın kâğıt çıktısını alarak iadeye ilişkin bölümü doldurduktan sonra iade edeceği mal ile birlikte söz konusu çıktıyı satıcıya geri gönderecektir.
Başvuru
GİB’den özel entegrasyon izni almış mükelleflerin bilgi işlem sistemi vasıtası ile E-Arşiv uygulamasından yararlanılabilir. Özel entegratör aracılığıyla E-Arşiv uygulamasını kullanmak isteyen mükellefler, GİB’ten E-Arşiv uygulaması için izin almış özel entegratörlere başvuru yaparak uygulamaya dahil olabilir. E-Arşiv uygulamasından özel entegrasyon yöntemiyle yararlanacak mükelleflerin ayrıca GİB’e bir başvuru yapmalarına gerek bulunmamaktadır.
Kendilerine ait bilgi işlem sistemini 7/24 işletebilen, yeterli yazılım ve teknik donanım altyapısına sahip mükellefler ise gerekli entegrasyonu sağlamaları koşulu ile E-Arşiv uygulamasını doğrudan kendilerine ait bilgi işlem sistemleri aracılığı ile kullanabilirler. E-Arşiv uygulamasını kendi bilgi işlem sistemleri üzerinden kullanmak isteyen mükellefler E-Arşiv Başvuru Kılavuzunda belirtilen belgeler ile birlikte Gelir İdaresi Başkanlığı’na posta yoluyla başvuracaklardır.
Ne değişecek?
Mevcut belge düzeninin internet üzerinden yapılan satışlara uygulanması her zaman için sorun oluşturmuştur.
Özellikle hizmet alımlarında, gerek postalamadaki aksaklıklar gerek işletmelerin vergi yükümlülüklerine aykırı davranışları dolayısıyla yasal faturanın temin edilememesi, hem satıcıların elde ettiği gelirin vergilemesini engellemekte hem de alıcılar tarafından yapılan harcamanın gider kaydını ve ödenen KDV’nin indirimini engellemektedir.
Getirilmesi öngörülen düzenleme ile internetten yapılan satışlarda belge düzeni değiştirilmekte ve çağın ihtiyaçlarına cevap verebilir hale getirilmektedir.
Yeni düzen, alıcı ve satıcılar için içerdiği kolaylıkların yanı sıra elde edilen gelirin vergilemesini de kolaylaştıracaktır. E-Arşiv uygulaması ile birlikte internet üzerinden satış yapan belli büyüklüğün üzerindeki işletmelerin işlemleri kontrol altına alınmaktadır.
Bildirim zorunluluğu
GİB, getirilecek düzenleme kapsamındaki elektronik belgelerin ve E-Arşiv raporlarının arızi veya devamlı olarak kendisine gönderilmesini isteyebilecektir.
Devamlı bildirim zorunluluğunun uygulamada vergi incelemelerine kaynak veri oluşturmak için yapılacak analizlerde kullanılması kuvvetle muhtemeldir.
Anlaşılan odur ki, idare, bilgi teknolojilerindeki gelişmeleri mükelleflerin yükümlülüklerini yerine getirmelerinde kolaylık sağlamak ve ticarî hayatın işleyişini kolaylaştırmak için kullandığı kadar kendi “büyük veri”sini oluşturmak için de kullanmaktadır.
EY Türkiye Vergi Bölümü Yeminli Mali Müşavir Onur Elele’nin kaleme aldığı “Sanal satışa sanal fatura” yazısı Digital Age Temmuz 2015 sayısında yer alıyor.
Yorumlar