Skip to main content

Nisan’da bilişim hukuku alanında Danimarkalı bir buz hokeyi oyuncusunun maaşını Bitcoin’le istemesinden Getcontact türü uygulamalara erişimin engellenmesine, Rusya’da Telegram’ın yasaklanmasından Çin’de internet devlerinin iş ilanlarında cinsiyet ayrımcılığı yapmasına kadar bir dizi gelişme dikkat çekti.

AB Komisyonu, tüketici hakları ile ilgili yeni düzenleme teklifinde bulundu. Buna göre yasa ihlali yapan satıcıların tüketicilere ödeyecekleri tazminatlar arttırılacak, tüketiciler AB üyesi ülkelerde şirketlere karşı toplu dava açabilecek. Tüketicilere mal veya hizmet sağlayanların açık bir şekilde bilinmesi, işlemlerin şeffaflığı, internette ürün arama sonuçlarındaki sıralama hakkında açıkça bilgilendirme yapılmasına dair direktif güncellenecek. Ayrıca yeni teklif, tacirleri de cayma hakkının kötüye kullanımına karşı korumayı amaçlıyor. Örneğin tüketicinin iade etmek istediği malı denemekten öteye gidecek şekilde kullanmış olması halinde tüccarların artık onlara geri ödeme yükümlülüğü olmayacağı düzenleniyor. Diğer yandan online formlar gibi gayrıresmî ve esnek iletişim araçları ile yapılan iletişimin de bilgilendirme açısından yeterli bir yol olarak kabul edilmesi bekleniyor.

Rusya’da Telegram adlı şifreli mesajlaşma servisi yasaklandı. Moskova’da bir mahkeme kararı ile Telegram üzerinden gönderilen mesajların şifrelerinin Rus istihbaratı ile paylaşılmadığı ve uygulamanın terör örgütleri tarafından kullanılabileceği gerekçesiyle siteye ve uygulamaya erişimin engellenmesine karar verilmişti. Telegram bu şifrelerin paylaşılmasını kabul etmeyince şikâyet üzerine mahkemenin bu kararı verdiği belirtildi.

Kişilere diğerlerinin telefon rehberinde nasıl kaydedildiğini öğrenme imkânı sunan GetContact uygulaması Türkiye’de kişisel verilerin gizliliğini ihlal edebileceği gerekçesiyle erişime engellendi. Aynı zamanda spam aramaları engelleyen bu uygulama ile birlikte 25 uygulama daha benzer şekilde tehlike yarattığı gerekçesiyle engellendi. Şu an App Store ve Google Play’de uygulama indirilemiyor. Bu gibi uygulamalarda, her ne kadar uygulamaya rehber gibi bilgilere erişim yetkisi vermek açısından kişilerin kendi rızası olsa da, bu verilerin kötü niyetli kişilerin eline geçmesi durumunda çeşitli hukuki ihlallerin yaşanması da olası.

Facebook tarafından kullanıcıların biyometrik verilerinin izinsiz kaydedilmesi ve yüz tanıma sisteminin kullanılması sebebiyle kullanıcıların ABD’deki toplu şikâyeti üzerine, mahkeme şikâyeti haklı buldu ve toplu dava açılması mümkün kılındı.

Danimarkalı buz hokeyi oyuncusu Nikolaj Rosenthal, maaşını bundan böyle Bitcoin ile alacak. İsviçreli bir bitcoin yatırım firmasının sponsor olduğu takım da ‘bitcoin takımı’ olarak biliniyor. “Türkiye’de maaşlar bitcoin ile ödenir mi,” sorusuna ise olumlu cevap vermek, maaşların banka ödemesi yoluyla yapılması zorunluluğu olduğundan şimdilik pek mümkün görünmüyor.

Uber, bisiklet paylaşımı girişimi satın aldı
Çin’de Yue Xin adlı bir üniversite öğrencisinin 20 yıl evvel eski bir profesör tarafından cinsel tacize uğraması sonrasında intihar eden başka bir öğrenci ile ilgili profesörü masum bulan üniversite ile ilgili belgeleri, mektupları yayınlaması sonrasında okul yönetimi bu çevrimiçi içeriklere sansür uyguladı ve kaldırttı. Bunun üzerine Yue Xin’in sansüre uğrayan içerikleri bir blockchain ağına yüklendi. Böylece içerik herkes tarafından görülebilecek ve kimse tarafından değiştirilemeyecek hale geldi. Bu olayla birlikte blockchain teknolojisi de sansüre karşı durma yöntemi olarak kullanılmış oldu.


Uber, 25 Mayıs’taki AB’de Genel Veri Koruması Yönetmeliği ile ilgili önlem alarak, bundan böyle kullanıcıların tam olarak nereden alındığını ve nereye bırakıldığının kaydının sürücülerde olmayacağını duyurdu. Bu uygulama hayata geçtikten sonra, sürücüye yolcunun alındığı ve bırakıldığı yerlerin kaydı yalnızca bölge olarak görünecek ancak alıp bırakırken herhangi bir nokta belirleme sorunu yaşanmayacak. Elbette bu yenilik, bir sürücünün yolcu alım- bırakım noktasını hatırlamasına engel değil, ancak bir nebze özel hayatın gizliliği ve güvenlik endişelerini frenleyeceği düşünülüyor.

CIA teknoloji geliştirme direktörü Dawn Meyerriecks, düşman ajanların takibi için yıllardır diğer ülkelerin yapay zekâya güvendiğini ve dijital takip ve sosyal medya çağında kimlik saklamanın eskiye oranla bir ajan için daha zor olduğunu belirterek, aynı görevleri yapabilecek şekilde yapay zekâ ile çalışacaklarını duyurdu ve insan casusların yerini yeni nesil yapay zekâlara bırakacağnı beyan etti.

Uber, San Fransisco ve Washington DC’de talep üzerine kiralık elektrikli bisikletler sunan bir bisiklet paylaşım girişimi olan Jump’ı satın aldı. Uber uygulaması içinde bir seçenek olarak görülecek bu uygulama ile çok daha ucuza yolculuk yapılabilecek. Konumuna yakın yerde bisiklet bulan kullancıı, rezervasyon yaparak bisikleti kullanabilecek ve işi bitince genel bir konumda kilitlenerek geri bırakılabilecek. Ancak bu uygulamanın global olarak yayılması halinde Uber’in hükümet yetkilileri ile yakından çalışması gerekeceği düşünülüyor. Nitekim şehirlerin buna uygun olması, bisiklet dostu yolların olması, buna izin verilen trafikli bölgelerin diğer yollardan ayrılabilmesi gibi sorunlar baş gösterecektir.

Grindr’a LGBT tepkisi

LGBT bireylere hitap eden flört uygulaması Grindr’ın, kullanıcılarının HIV virüsü taşıma durumlarına dair ve son test tarihleri ile ilgili berileri üçüncü taraf şirketlerle paylaştığı tespit edildi. Kullanıcıların telefon ve eposta adresleri ile eşleştirildiği takdirde kimlik tespiti yapılabilmesi mümkün olduğundan kişisel veriler ihlali sayılan bu duruma LGBT kullanıcılar tarafından tepki gösterildi. Nitekim bizim yasamızda da kullanıcıların iznini almaksızın onların cinsel sağlık verileri gibi hassas verileri elde etmek ve üçüncü kişiler ile paylaşmak yasak. Ayrıca veri anonim olarak ve analiz amacıyla paylaşılmış dahi olsa başka bir veri ile eşleştirilince kimlik verilerinin ortaya çıkması da kişisel verilerin ihlali olarak değerlendirilir.

Human Rights Watch’un raporuna göre; Çin merkezli Alibaba, Baidu ve Tencent gibi firmaların iş ilanlarında cinsiyet ayrımcılığı yapıldığı tespit edildi. Doğrudan erkekler için uygun olduğu belirtilen iş ilanlarının yanında, kadınların çekici görünmesini şart koşan ilanlar da mevcut. Çin’de cinsiyet ayrımını işe alımda yapmak suç olduğu gibi, Türkiye’de 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu gereği de durum farklı değil. Aynı şekilde Türk Ceza Kanunu md 122 gereği işe alımda cinsiyet ayrımı yapılması halinde yaptırım olarak 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanacağı düzenlenmiştir.

Av. Şebnem Ahi