Skip to main content

AB ülkelerinde aşamalı olarak hayata geçen Enerji İlişkili Ürünler Yönetmeliği enerji tüketimini ve karbondioksit salımını küresel bir çerçevede düşürmeyi hedefliyor.

AB ülkelerinde aşamalı şekilde hayata geçirilen ErP (Energy Related Products – Enerji İlişkili Ürünler) Yönetmeliği, enerji sarfiyatı yapan cihazlarda bir dizi standardı mecburî hale getiriyor. Bu ülkelerde, 2013 yılında klimalarla başlayan düzenlemelerle yürürlüğe giren yönetmelik, 2015 yılında motor, fan ve pompalar için de uygulanmaya başlandı. Uygulama kapsamında, belirlenmiş verimlilik standartlarını karşılayamayan su pompaları, elektrikli motor ve sirkülatörlerin AB ülkelerinde satılması yasaklandı. Yönetmelik aslında enerji tüketimini ve karbondioksit salımını küresel bir çerçevede düşürmeyi hedefliyor. Yönetmelik ile TV, çamaşır makinesi ve buzdolabı gibi ürünlerden bildiğimiz enerji verimliliği etiketi, ısıtma cihazları, su ısıtıcıları ve hatta bu cihazların birlikte kullanıldığı sistemler için zorunlu olacak.

21 Nisan’da ülkemizde yürürlüğe giren ErP(Energy Related Products-Enerji İlişkili ürünler) yönetmeliğiyle yoğuşmalı olmayan kombilerin üretim ve ithalatı bitecek. Türkiye’deki kombi pazarının büyüklüğü yıllık ortalama 1 milyon olduğu biliniyor. Bu cihazların yüzde 35’ilik bölümünün ErP Yönetmeliği’ne uygun. Yönetmeliğin devreye girmesiyle birlikte, pazarın yüzde 65’lik kısmının da orta vadede yoğuşmalı cihazlara dönmesi öngörülüyor. Normal kombilere göre yüzde 25-35’e varan doğalgaz tasarrufu sağlayan yoğuşmalı kombiye geçilmesi pazarı büyüteceği beklentisi egemen. Bakanlıktan ve ilgili sektör derneklerinden edinilen bilgilere göre ErP regülasyonu 2018 yılında Türkiye’de iki aşamada devreye girecek. Bunlardan ilki 2018 yılının ortalarında eko dizayn ve enerji etiketlemesi başlıkları altında yürürlüğe girecek. Buna göre bugün yurtiçi pazarda satılan konvansiyonel kombiler üreticiler tarafından üretilmesi yasaklanacak ve üretilmesinde herhangi bir sakınca bulunmayan yoğuşmalı kombilere enerji etiketi zorunluluğu getirilecek. Bununla birlikte, bütün hanelerin yoğuşmalı kombiye geçişiyle yıllık 1 milyar dolarlık enerji tasarrufu sağlanacağını da not etmekte fayda var. Öte yandan, ErP Yönetmeliği ile NOx (azot oksit), CO ve CO2 gibi atık gaz oranları yüksek olan yoğuşmasız (konvansiyonel) kombilerin satışına 2019 başına kadar devam edileceğini ekleyelim.

Bu arada, kısaca Türkiye’nin doğalgaz tüketim verilerine de bakalım. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerine göre, 2017’de Türkiye’nin doğalgaz tüketimi 2016’ya oranla yüzde 16,29 artışla 53 milyar 484 milyon metreküpe yükseldi. Bu dönemde tüketimdeki yükseliş nedeniyle Türkiye’nin toplam doğalgaz ithalatı da yüzde 19,20 artarak 55 milyar 250 milyon metreküp seviyesinde gerçekleşti.

Türkiye doğalgaz piyasasının görünümü

EPDK, 2017 yılına ait doğalgaz piyasası sektörü raporunu yayımladı. 172 sayfalık raporda ülkemiz doğalgaz piyasasının portresi sunuluyor. Buna göre, Türkiye’de 78 ilde doğalgaz kullanımı var ve tüketim geçen yıl, 2016’ya oranla yüzde 16 artarak 50 milyar metreküpün üstüne çıktı. Rapordan öne çıkan noktaları paylaşıyoruz.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) 2017 yılı sonu itibariyle Türkiye’de doğal gaz dağıtım şebekesi ile 78 il ve 426 ilçe ve beldemizde konutlara gaz sağlanmış durumda. 2017 yılı içerisinde 81 ilin tamamı için doğal gaz dağıtım ihaleleri tamamlandı ve kısa bir süre içinde bütün illere dağıtım şebekesi yoluyla doğal gaz sağlanması hedefleniyor. EPDK verilerinde doğalgaz sektöründeki istihdam verileri de paylaşılıyor. Buna göre, yalnızca doğal gaz dağıtım sektöründe faaliyet gösteren 69 dağıtım şirketi tarafından 10 bini aşkın kişiye istihdam sağlanıyor. Ayrıca yapılan toplam yatırım 2017 yılı sonu itibariyle 15 milyar TL’yi aştı. Yurtiçinde üretim yapan toptan satış lisansı sahibi 10 şirket tarafından 2017 yılında 354,15 milyon metreküp doğal gaz satışa sunuldu. Üretimi yapılarak satışa sunulan gaz miktarı 2016 yılına göre yüzde 3,58 azaldı. 2017 yılında, 55 milyar 249 milyon 950 bin metreküp doğal gaz ithal edildi. Bunun paralelinde ise doğalgaz ithalatı 2016 yılına kıyasla yüzde 19,20 oranında arttı. 2017 yılında, ithalat yüzde 51,93’lük payla en fazla Rusya’dan yapıldı. 2017 yılında ihracat lisansı sahibi 8 şirketten sadece BOTAŞ faaliyette bulundu ve BOTAŞ, Yunanistan’a 630,67 milyon metreküp doğalgaz sattı. Doğal gaz ihracatı 2016 yılına kıyasla yüzde 6,52 oranında azaldı.

13,5 milyon doğalgaz abonesi bulunuyor
EPDK’nın raporunda son tüketicilere yönelik veriler de yer alıyor. Buna göre, 2017 yılı sonu itibariyle doğalgaz hizmeti götürülen toplam abone sayısı 13 milyon 572 bin 231’e, konut abone sayısı 13 milyon 571 bin 92’ye, serbest tüketici sayısı ise 551 bin 988’e ulaştı. Doğalgaz abonelerinin 2017 yılı içerisinde aylar itibariyle gerçekleştirdikleri tüketim miktarlarına bakıldığında, doğalgaz tüketiminin özellikle kış aylarında yükseldiği ve Ocak ayında (2,93 milyar metreküp) en yüksek değere ulaştığı görülüyor. 2017 yılında konut tüketiminin en düşük olduğu ay Ağustos ayı (189,70 milyon metreküp ) olarak belirlendi.

Doğalgaz en çok elektrik üretimi için kullanılıyor
2017 yılının sektörel dağılımı yüzde olarak hesaplandığında; konut tüketimi yüzde 25,09, elektrik üretimi için tüketim yüzde 38,13 ve sanayi tüketimi yüzde 24,83 olarak gerçekleşti. Öte yandan, raporda müşteri şikâyetleri de aktarılıyor. Buna göre dağıtım şirketlerine 2017 yılında toplam 614 bin 18 adet başvuru ve şikâyette bulunuldu. Bu başvuru ve şikâyetlerin yaklaşık yüzde 36,18’ini sayaçlar, yüzde 12,84’ünü faturalama, , yüzde 1,67’sini müşteri hizmetlerine ve yüzde 46,87’sini de diğer hususlarla ilgili (bağlantı talebi vb.) başvuru ve şikâyetler meydana getiriyor.