Skip to main content

Salı günü, İngiltere’nin Ulusal Bilgisayar Müzesi (National Museum of Computing) gönüllüleri bir araya geldi ve Harwell Dekatron cihazı yeniden başlatıldı. Wired’da yer alan habere göre bilgisayar; gaz dolu tüpler, mekanik röleler…

Salı günü, İngiltere’nin Ulusal Bilgisayar Müzesi (National Museum of Computing) gönüllüleri bir araya geldi ve Harwell Dekatron cihazı yeniden başlatıldı. Wired’da yer alan habere göre bilgisayar; gaz dolu tüpler, mekanik röleler ve kağıt şeritler kullanılarak çalışıyor. 
1950’lerin ilk yıllarından kalma 2,5 tonluk dev bilgisayarın yeniden çalışmasıyla, varlığını sürdüren en eski çalışır durumda olan dijital bilgisayar ünvanını aldı.
Çalışma anı
Makinenin çalışması öncesinde ısınması yaklaşık yarım saat sürdü. Sonra makineyi yeniden çalıştırmak için son 2,5 yılını harcayan gönüllüler, kağıt bant ile bir programda beslendi. Gaz ile çalışan tüpler yakıldı. Mekanik bir ses verdikten sonra ışıkları yanıp söndü.
Ve sonra 61 yaşındaki yazıcı basit çarpma probleminin yanıtını yazdı. 1970’lerden bu yana ilk işiydi. 
Dekatron’un orijinal tasarımcılarından ikisi ve eski operatörlerinden birkaçı, cihazın yeniden çalışma anına tanıklık etti. Restorasyon çabalarına öncülük eden Kevin Murrell, makinenin mükemmel bir şekilde çalıştığını söyledi. 
WITCH hakkında

Makine 1951 yılında inşa edildi. Harwell’de İngiltere’nin ana atom araştırma tesisinde cihaz, altı yıl kadar atom santrallerinin modellenmesinde kullanıldı.
Cihaz, neredeyse mekanik hesap makineleri ile donanmış iki matematikçinin hızında kusursuz bir şekilde karmaşık denklemleri çözebiliyordu.
1957 yılında, dev bilgisayar Wolverhampton yakınlarındaki Teknik Kolej’e sevk edildi. Uzun yıllar bilgisayar bilimi öğretim aracı olarak hizmet verdi. Cihaz WITCH (Wolvehampton Instrument for Teaching Computing from Harwell) adını buradan alıyor. 
1973 yılında Dünya Guinness Rekorlar Kitabı, dünyanın en dayanıklı bilgisayarı ilan etti. Ve sonunda bir müzeye terk edildi. 

Nasıl çalıştı?
Şaşırtıcı bir şekilde, makinenin yaklaşık yüzde 95’i hala koleksiyonda yer alıyordu. Yani birkaç yıl sonra, makinenin 4 bin konektörünün, Dekatron tüplerinin temizlenmesinden ve güç sağlayıcısının yeniden onarımından sonra, tarihi bilgisayar çalışmaya başladı. 
Witch’te modern bilgisayarlarda bulabileceğiniz transistörler yerine gazlı Dekatron sayım tüplerini kullanılıyor.
6 kişiden oluşan restorasyon takımı, bu tüplerin 60 yıldan sonra cihazı inanılmaz bir şekilde iyi tuttuğunu keşfettiler. Açık tüpler, merkezi bir düğüm etrafında bir dairede gruplandırılmış 10 adet katottan biri içinde değerleri depoluyor. Böylelikle, bellekte ne olduğunu görülebiliyor.